Respýblıkalyq ekologııalyq «Taza Qazaqstan» akııasy Túrkistan oblysynda qarqyndy júrýde. Akııa aıasynda búgin Arys qalasynda senbilik ótip, sharaǵa qalalyq máslıhattardyń depýtattary, memlekettik mekemelerdiń qyzmetkerleri, eńbek ujymdarynyń ókilderi, qala jastary atsalysty.
Ekobelsendiler aǵash túpterin áktep, jasyl jelektiń túpteri men jol jıekterin aramshópterden tazalady. «Taza Qazaqstan» akııasynyń basty maqsaty – úıimiz ben týǵan jerimizdi taza ustaý, qoqys shashpaý, halyq arasynda ekologııalyq saýattylyqty arttyrý, ekologııalyq mádenıetti saqtaýdy úıretý.
«Taza Qazaqstan» akııasy bastalǵan sáýir aıynan beri Túrkistan oblysy boıynsha oblystaǵy 2500-den astam bilim berý uıymdarynda (1421 balabaqsha, 1052 mektep, 50 kolledj) ekologııalyq mádenıetti qalyptastyra otyryp, otansúıgishtikke, tabıǵatty qorǵaýǵa, halyqty qorshaǵan ortany lastamaýǵa úıretý.
Balalardy tabıǵatqa uqypty qaraýǵa tárbıeleıtin 2000-ǵa jýyq ashyq sabaq, 650 kezdesý, 960 dóńgelek ústel ótkizilgen. Akııa aıasynda oblysta medıınalyq nysandardyń aýmaǵynda 10 957 dana túp aǵashtary otyrǵyzylyp, 61 842 aǵash túpterine ákteý jumystary júrgizildi.
Sondaı-aq, oblys aýmaǵynda ornalasqan týrıstik nysandar aýmaqtaryna sanıtarlyq tazalaý jumystaryn uıymdastyrý boıynsha ázirlengen jol kartasyna sáıkes, Q.Iasaýı kesenesi, Otyrar qalashyǵy, Úkash-ata Kesenesi, «Shaǵa» týrıstik – rekraııalyq ortalyǵy, «Aqmeshit» jerasty úńgiri, «Domalaq ana» kesenesi men bulaǵy, Bıbi márııam kesenesi, Shahan ata kesenesi, Úkasha Ata kesenesi, Gaýhar ana kesenesi, Arys mýzeı ǵımaraty, Shammat Ishan mýzeıi, Erýbaev mýzeıi syndy kıeli jáne tarıhı oryndarda tazalyq akııalary uıymdastyryldy.
Sonymen qatar, Túrkistan oblysy Volonterlik uıymdardyń bastamasymen «Jas Túrkistan» eriktiler assoıaııasy qurylyp, «Bul seniń óńiriń» akııasy negizinde tımbıldıng ótti.
Jastar «Taza Alem» ulttyq jobasy boıynsha «Qorshaǵan ortany taza ustaý - árbir azamattyń boryshy» taqyryby aıasynda jazǵy shomylý maýsymdaǵy ózen, kól mańdaryn tazalaýda.
Oblysqa qarasty aýdan, qalalarda «Taza Jaǵajaı», «Óz ómiriń - óz qolyńda» taqyryby aıasynda, shomylý maýsymyndaǵy qaýipsizdiktiń aldyn alý maqsatyndaǵy únparaqshalar taratylýda. «Eko volonter» atty erikti jastar kıeli ólkeler men ózen, taýlarda qoqys izdeý saıysy ótti.
Akııaǵa atsalysyp júrgen Qazaqstan halqy Assambleıasynyń oblystyq 11 etno mádenı birlestikter músheleri ár senbi kúni aýmaqtyq senbilikterge belsene qatysyp keledi.
Etnostar kóp ornalasqan Saıram, Saýran, Jetisaı, Maqtaral, Keles,Tólebı aýdandarynda Assambleıa jastary «Birligimiz jarasqan» taqyrybynda plogıng saıystary arqyly aınalany tazartý akııalaryn dástúrli túrde ótkizýde. Saıram aýdanynda «Qoqystan qundy zattar jasaý ıdeıalary» júzege asyrylýda.
«Generation» qoǵamdyq birlestigi Saıram aýdanyndaǵy bilim berý uıymdarymen birlesken 36 ekologııalyq akııa ótkizdi. Atalǵan akııa boıynsha 15 tonnaǵa jýyq qaıtalama shıkizat satyp alynyp, qaıta óńdeýge jiberildi. Bul rette, qoqysty arnaıy jerge aparýdyń qajeti joq, bul óz kezeginde ony aparatyn jol men jergilikti aımaqtardy taza ustaýǵa óz septigin tıgizýde.
Topyraq sýlaryn qorǵaý jáne jerdiń tozýymen kúresý maqsatynda Tólebı aýdany, Lengir qalasynda ornalasqan múgedek balalardyń mektep-ınternaty úshin ekosantýalet qurylysyn júrgizý josparlanýda.
Oblysta ekologııalyq baǵytta 4 úkimettik emes uıym jumys jasaıdy. «Ógem» qoǵamdyq birlestigin tarapynan tabıǵı aımaqty saqtap qalý maqsatynda ekoagrotýrızmdi damytý boıynsha jańa joba iske asýda. Atalǵan joba óńirge kelgen týrısterge «jasyl» tehnologııalardy kúndelikti ómirge endirý boıynsha sheber-synyptar kórsetilip, demoýchaskelerde 16 saıahat júrgizildi. Tabıǵı jolmen energııa kózin ashyp, óńirdiń ekologııalyq jaǵdaıyn jaqsartý boıynsha da birqatar sharalar atqaryldy. «Ógem», «EKO-Atameken» qoǵamdyq birlestikteri Saıram-Ógem, Qarataý qoryqtaryndaǵy tabıǵatty qorǵaý maqsatynda 7 ekoakııa ótkizip, jergilikti turǵyndar men týrısterdiń ekologııalyq mádenıetin qalyptastyrýda úlesi erekshe boldy.
Aldaǵy ýaqytta «Qazavtojol» Ulttyq kompanııasy» AQ arqyly Túrkistan oblysy aımaǵynda ornalasqan aqyly avtojoldardyń baqylaý beketterinen ótken avtokólik ıelerine «Qurmetti jol júrgizýshi, tazalyq saqtap, jol boıynda qoqys tastamaýlaryńyzdy suraımyz! Bul – bizdiń Qazaqstan, bul – Taza Qazaqstan!» mátindi SMS-habarlamalardy jiberý josparlanýda. Oblys ákimi Darhan Satybaldynyń bastamasymen «Úlgili aýyl» oblystyq baıqaýy bastaý aldy. Bul óz kezeginde «Taza Qazaqstan» ekologııalyq akııasynyń jalǵasy bolyp tabylady.
Baıqaý eki kezeńnen turady: 1-kezeń – aýdandyq, ıaǵnı oblystaǵy 15 aýdan, qalada baıqaýdyń aýdandyq kezeńin ótkizý úshin arnaıy komıssııalar qurylyp, 1 qyrkúıekke deıin qujattar qabyldanady. Jeńimpaz aýyldar oblystyq komıssııaǵa usynylyp, 1 qarashaǵa deıin «Úlgili aýyl» jeńimpazy anyqtalady. Ekologııalyq akııany tabysty júzege asyrǵan aýyldar arasynan jeńip shyqqan júldegerge bir áleýmettik nysan salynady. Biregeı joba «TurkistanTV» telernasy efırinde «Úlgili aýla» telejobasy arqyly nasıhattalýda.
Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes, osy baǵyttaǵy jumystar bir rettik akııa emes, elimizdi kógaldandyrý jáne abattandyrý baǵytyndaǵy turaqty túrde iske asyrylatyn jumystar bolyp jalǵasyn tabatyn bolady.
