Ýkraınada ótken kezekten tys parlament saılaýynda Vladımır Zelenskııdiń "Halyq qyzmetshisi" partııasy 42 paıyz daýys aldy. Endi ol bir nemese eki partııamen odaqtasyp, Úkimetti jasaqtaıdy. Al Ýkraına-Reseı qaqtyǵysy nemen aıaqtalady jáne eldiń kelesi premer-mınıtsri kim bolýy múmkin?
Kezeten tys ótken parlament saılaýynda Joǵarǵy Radaǵa bes partııa ótti. Olar "Ómir úshin oppozıııalyq platformasy" (12,6 paıyz), Petr Poroshenkonyń "Eýropamen yntymaqtastyq" partııasy (8,67 paıyz), Iýlııa Tımoshenkonyń "Batkıvına" jalpyýkraınalyq birlestik" partııasy (8,4 paıyz) jáne mýzykant Svıatoslav Vakarchýk "Golos" partııasy (6,40 paıyz).
Negizi bir palataly Joǵarǵy Radadaǵy 450 orynnyń jartysy partııalyq tizim boıynsha, qalǵan jartysy – majorıtarlyq (bir mandattyq) júıe boıynsha saılanady. Biraq reseıshil separatıster baqylaýyndaǵy Donek men Lýgansk oblystaryndaǵy keıbir aýdandarda, sonymen birge 2014 jyly Reseı ózine qosyp alǵan Qyrym túbeginde daýys berý ótpegendikten bul joly Radaǵa 424 depýtat saılanady. Demek, 424 depýtattyń basym bóliginiń qoldaýyna ıe bolǵan partııa Úkimetti jasaqtaıtyn bolady.
Belgili saıasattanýshy Ázimbaı Ǵalı, áý basta Zelenskıı orysshyl ári shoýmen, odan qaraǵanda Reseıge qarsy tura alatyn Poroshenko táýir edi dep oılaǵanyn aıtady. Alaıda, saıasattanýshy Zelenskııdiń Reseıden Qyrymdy qaıtarýdy talap etip, Eýropa Odaǵymen birge jumys jasaǵysy keletinin joǵary baǵalaıdy.
– Zelenskıı saıasattan eski kadrlardy tazalap, jemqorlyqpen kúresýdi kózdep otyr. Tipti Poroshenkonyń ózin sottaıyn dep jatqan tárizdi. Prezıdent saılaýynda 73 paıyzben jeńiske jetken Zelenskııdiń partııasy 43 paıyz daýys aldy. Endi ol bir nemese eki partııamen kelisimge kelse, Úkimetti jasaqtaýǵa múmkindik alady. Jalpy, Ýkraına halqy men saıası elıtasy jáne kontrelıtasy Maıdannan ótkennen keıin tájirıbesi joǵary. Shyny kerek, ýkraın halqy ábden orystanyp, quryp ketýdiń aldynda turǵan bolatyn. Alaıda, orystar Qyrymdy tartyp alǵannan keıin esin jıyp, memlekettik til týraly zań qabyldady. Al, Eýropa odaǵy Ýkraınany óz qataryna tartyp, ony Reseıge bergisi kelmeı otyr. Zelenskıı ultshyl ári memleketshil tulǵa retinde óz elin Eýropa odaǵyna kirgizýge yqpal etedi. Sondaı-aq prezıdent Donbastaǵy bandyny qýyp, Qyrymdy qaıtaramyn dep otyr. Árıne, Reseı Qyrymdy Ýkraınaǵa bermeıtin shyǵar. Alaıda, orystar 6 jyldan beri Batystyń sankııasynda otyrǵandyqtan olardyń ekonomıkalyq jáne áleýmettik jaǵdaıy tómendep bara jatyr. Orys ımperııashyl halyq bolǵanymen kedeı ómirge tózgisi kelmeıdi, – deıdi ol.
Sondaı-aq saıasattanýshy Ýkraınanyń bolashaǵy kimdi premer-mınıstr etip tańdaıtynyna baılanysty ekenin eskertti. Alaıda ol Saakashıvılıdiń premer-mınıstr bolý-bolmaýyn 2-3 partııa sheshetinin aıtty.
– Keıbir sarapshylar Zelenskıı mýzykant Svıatoslav Vakarchýktyń "Golos" partııasymen odaqtasýy múmkin dep aıtyp jatyr. Áıteýir ol Poroshenkomen eshqashan odaqtaspaıdy. Jemqorlyq iske qatysy bolsa da, Tımoshenkonyń ózi úkimetti basqarǵysy kep otyr. Al, Saakashıvılıdiń premer-mınıstr bolý-bolmaýy belgisiz. Jalpy Ýkraına demokratııany sheshkenkenimen jemqorlyqpen kúresýde Sakashıvılıdiń tájirbıesin paıdalanǵany jón. Saakashıvılı jemqorlardy aıaýsyz jazalaıtyn azamat. Áıtse de, Zelenskııdiń ózi de jemqorlardy aıamaıtyn tárizdi. Jınalystarynda buryn sottalǵan azamattardy «Urlyqshysyń» dep qýyp shyǵyp jatyr. Al bizdiń elde bulaı etý múmkin emes. Meniń oıymsha, 2-3 partııa kelisimge kelip, úkimetti jasaqtaıtyn bolady. Eger partııa jetekshileri Saakashıvılıdiń kandıatýrasyn maquldasa, onda ol Ýkraınanyń kelesi premer-mınıstri bolady. Alaıda, odan basqa da Úkimetti basqarǵysy kep otyrǵan azamattar jeterlik, – dedi saıasattanýshy.
Saıasattanýshy Reseı neǵurlym Ýkraınamen bas qatyrsa, soǵurlym bizge qoly tımeıdi degen pikirde. Iaǵnı, Reseı 10 jyldaı bizdi mazalamasa Qostanaı oblysyndaǵy 35, al Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy 31 paıyz qazaq kóbeıer edi.
Árıne eger Reseı Ýkraınaǵa shúılikpese, onda bizdiń elge de qater tóndirýi múmkin edi.
Serik JOLDASBAI
"Adyrna" ulttyq portaly
