Şyǧys Qazaqstan oblysyndaǧy Maraldy auylynyŋ 100-ge juyq tūrǧyny altyn öndıretın fabrikanyŋ qūrylysyna narazylyq bıldırude, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly QazTAG agenttıgıne sıltep.
«2024 jyldyŋ 8 mamyrynda Kürşım audanyndaǧy Maraldyda altyn öndıru fabrikasynyŋ qūrylysyna qarsylyq bıldırgen bır top adam men «Baitaq» partiiasynyŋ ökılderı rūqsat etılmegen jiyn ötkızdı. Kezdesu soŋynda 100-ge juyq Maralda tūrǧyny qūrylys alaŋyna zauyt qūrylysynyŋ toqtatylatyny turaly beine habarlamany tüsıru üşın keldı», - dep jauap berdı QazTAG redaksiiasyna jergılıktı äkımdıktıŋ baspasöz qyzmetı.
Bilık ökılderınıŋ aituynşa, jergılıktı tūrǧyndar zauytqa basyp kırıp, jūmysşylardy ūryp-soǧyp, dünie-mülkıne zaqym keltırgen. Käsıporyn qyzmetkerlerı men küzetşılerı aumaqty tastap ketuge mäjbür bolǧan.
«Polisiia qyzmetkerlerı men SOBR jinalǧandardy tärtıptı saqtauǧa şaqyryp, zaŋnamany tüsındırdı, bıraq olarǧa qarsy küş qoldanylǧan joq», - dep habarlady äkımdıktegıler.
Şyǧys Qazaqstan oblysynyŋ polisiia departamentı sotqa deiıngı tergeu aiasynda jedel-ızdestıru şaralaryn jürgızıp jatyr. Şeruge körşı auyldardyŋ tūrǧyndary da qosylyp, qoldau bıldırgenı habarlandy.
9 jyl boiy jürgızılgen geologiialyq barlau jūmystarynyŋ nätijesınde Maraldy audanynda altynnyŋ qoly timegen qorlary tabylyp, 2022 jyly altyn öndıru fabrikasyn salu turaly şeşım qabyldandy. Aşyq mälımetterge säikes, barlaudy «Maralicha-Gold» JŞS jürgızgen, qūryltaişysy VSAM Production kompaniiasy bolǧan.
«Jobany tiıstı ministrlıkter maqūldap, öndırıstıŋ qorşaǧan ortaǧa qauıpsızdıgı boiynşa qorytyndylar berıldı. Qoǧamdyq tyŋdaular men döŋgelek üstelder ötkızılıp, onda ärtürlı vedomstvolar men ūiymdardyŋ sarapşylary, sonyŋ ışınde täuelsız mamandar jobanyŋ ekologiialyq qauıpsızdıgıne qatysty jan-jaqty pıkırlerın bıldırdı», - dep habarlady ŞQO aqparattyq ortalyǧy.
Jergılıktı tūrǧyndar bırneşe jyldan berı Maraldyda altyn öndıru ideiasyna narazylyq bıldırdı. Olardyŋ pıkırınşe, kendı öŋdeu üşın sianidtı paidalanu qaitymsyz zardaptarǧa, atap aitqanda, özenderdıŋ jäne topyraqtyŋ lastanuyna äkeledı jäne Şyǧys Qazaqstan oblysynda ǧana emes, Abai audanynda jäne Qazaqstannyŋ soltüstıgınde de bar.
Ötken jyldyŋ soŋynda Kürşım audanynyŋ zamäkımı Meiırjan Älıbekov auylda 400-ge juyq adam tūratynyn, 2030 jylǧa qarai mūnda nebärı 290 tūrǧyn qalady degen boljam aitty. Maraldyda halyq sany jyl sanap azaiyp bara jatqanymen, auyl tūrǧyndary jerın yjdaǧattylyqpen qorǧap keledı.
Būǧan deiın 2023 jyldyŋ qaraşa aiynda Maraldy auylynyŋ tūrǧyndary altyn öndıruşı käsıporyn qyzmetıne bailanysty öŋırdegı ekologiialyq jaǧdaiǧa alaŋdap, taǧy da narazylyq aksiiasyna şyqqan bolatyn. Būl auyl tūrǧyndarynyŋ mūndai bırınşı narazylyǧy emes – sonau nauryz aiynda altyn öndıretın käsıporynnyŋ ekologiialyq qauıpı turaly habarlap, video habarlama tüsırgen.
Tūrǧyndar özderı tūratyn Maraldy auylyndaǧy altyn öndıru mäselesın retteuge kömek sūrady. «Baitaq» partiiasynyŋ ökılderı Qorşaǧan ortany qorǧau ministrlıgınıŋ qorytyndysyna köŋılderı tolmaitynyn aityp, jūmys tobyn qūruǧa uäde berdı. 2023 jyldyŋ 19 mamyrynda kompaniianyŋ Maraldy auylynda altyn öndıruge rūqsaty joq ekenı belgılı boldy.
19 şıldede «VSAM Production» käsıpornynyŋ qyzmetkerlerı 100-150-ge juyq adam küzet beketın būzyp ötıp, jabdyqtarǧa tas laqtyryp, terezelerdı syndyrǧanyn mälımdedı. Şeruşıler özderınıŋ būl äreketın kompaniianyŋ eldı sianidpen ulap, özenderdı lastap, auyl maŋynda jarylys jasap jatqanymen tüsındıredı.
Keiınırek vise-premer Roman Skliar būl jaǧdai turaly «VSAM öndırısı» «salyq, investisiia jäne eŋ aldymen ekologiialyq zaŋnamaǧa qataŋ säikes jūmys ısteuı kerek» dedı.
