Шығыс Қазақстан облысындағы Маралды ауылының 100-ге жуық тұрғыны алтын өндіретін фабриканың құрылысына наразылық білдіруде, деп хабарлайды “Адырна” ұлттық порталы ҚазТАГ агенттігіне сілтеп.
«2024 жылдың 8 мамырында Күршім ауданындағы Маралдыда алтын өндіру фабрикасының құрылысына қарсылық білдірген бір топ адам мен «Байтақ» партиясының өкілдері рұқсат етілмеген жиын өткізді. Кездесу соңында 100-ге жуық Маралда тұрғыны құрылыс алаңына зауыт құрылысының тоқтатылатыны туралы бейне хабарламаны түсіру үшін келді», - деп жауап берді ҚазТАГ редакциясына жергілікті әкімдіктің баспасөз қызметі.
Билік өкілдерінің айтуынша, жергілікті тұрғындар зауытқа басып кіріп, жұмысшыларды ұрып-соғып, дүние-мүлкіне зақым келтірген. Кәсіпорын қызметкерлері мен күзетшілері аумақты тастап кетуге мәжбүр болған.
«Полиция қызметкерлері мен СОБР жиналғандарды тәртіпті сақтауға шақырып, заңнаманы түсіндірді, бірақ оларға қарсы күш қолданылған жоқ», - деп хабарлады әкімдіктегілер.
Шығыс Қазақстан облысының полиция департаменті сотқа дейінгі тергеу аясында жедел-іздестіру шараларын жүргізіп жатыр. Шеруге көрші ауылдардың тұрғындары да қосылып, қолдау білдіргені хабарланды.
9 жыл бойы жүргізілген геологиялық барлау жұмыстарының нәтижесінде Маралды ауданында алтынның қолы тимеген қорлары табылып, 2022 жылы алтын өндіру фабрикасын салу туралы шешім қабылданды. Ашық мәліметтерге сәйкес, барлауды «Маралича-Голд» ЖШС жүргізген, құрылтайшысы VSAM Production компаниясы болған.
«Жобаны тиісті министрліктер мақұлдап, өндірістің қоршаған ортаға қауіпсіздігі бойынша қорытындылар берілді. Қоғамдық тыңдаулар мен дөңгелек үстелдер өткізіліп, онда әртүрлі ведомстволар мен ұйымдардың сарапшылары, соның ішінде тәуелсіз мамандар жобаның экологиялық қауіпсіздігіне қатысты жан-жақты пікірлерін білдірді», - деп хабарлады ШҚО ақпараттық орталығы.
Жергілікті тұрғындар бірнеше жылдан бері Маралдыда алтын өндіру идеясына наразылық білдірді. Олардың пікірінше, кенді өңдеу үшін цианидті пайдалану қайтымсыз зардаптарға, атап айтқанда, өзендердің және топырақтың ластануына әкеледі және Шығыс Қазақстан облысында ғана емес, Абай ауданында және Қазақстанның солтүстігінде де бар.
Өткен жылдың соңында Күршім ауданының замәкімі Мейіржан Әлібеков ауылда 400-ге жуық адам тұратынын, 2030 жылға қарай мұнда небәрі 290 тұрғын қалады деген болжам айтты. Маралдыда халық саны жыл санап азайып бара жатқанымен, ауыл тұрғындары жерін ыждағаттылықпен қорғап келеді.
Бұған дейін 2023 жылдың қараша айында Маралды ауылының тұрғындары алтын өндіруші кәсіпорын қызметіне байланысты өңірдегі экологиялық жағдайға алаңдап, тағы да наразылық акциясына шыққан болатын. Бұл ауыл тұрғындарының мұндай бірінші наразылығы емес – сонау наурыз айында алтын өндіретін кәсіпорынның экологиялық қауіпі туралы хабарлап, видео хабарлама түсірген.
Тұрғындар өздері тұратын Маралды ауылындағы алтын өндіру мәселесін реттеуге көмек сұрады. «Байтақ» партиясының өкілдері Қоршаған ортаны қорғау министрлігінің қорытындысына көңілдері толмайтынын айтып, жұмыс тобын құруға уәде берді. 2023 жылдың 19 мамырында компанияның Маралды ауылында алтын өндіруге рұқсаты жоқ екені белгілі болды.
19 шілдеде «VSAM Production» кәсіпорнының қызметкерлері 100-150-ге жуық адам күзет бекетін бұзып өтіп, жабдықтарға тас лақтырып, терезелерді сындырғанын мәлімдеді. Шерушілер өздерінің бұл әрекетін компанияның елді цианидпен улап, өзендерді ластап, ауыл маңында жарылыс жасап жатқанымен түсіндіреді.
Кейінірек вице-премьер Роман Скляр бұл жағдай туралы «VSAM өндірісі» «салық, инвестиция және ең алдымен экологиялық заңнамаға қатаң сәйкес жұмыс істеуі керек» деді.
