Alaıda men tań qaldym, Aqsýatqa bardym da,
Ne keremet! Bilmeımin, bir keremet bar munda.
Qadyr Myrza-Áliden asyryp eshteńe aıta almaımyz. Qazaqstanǵa saıypqyran sportshylary men arqaly aqyndary arqyly aty jer jarǵan Aqsýat eli sońǵy kezde Atymtaı jomart uldarynyń arqasynda álemge tanylýda. Bádelhan Sabýrov pen Dýlat Tastekeev sońǵy jyldary "Er týǵan jerine" degen maqaldyń tegin aıtylmaǵanyn dáleldep júr. "Týǵan jerge týyńdy tik" degen atpen bıylǵy ótken sport pen óner festıvali eki kún boıy Aqsýat aspanyn dýmanǵa bóledi.
Aldymen, 14-shi maýsym kúni ataqty emshi, áýlıe Yrǵyzbaı Doshanaulynyń kesenesinde quran baǵyshtap, as berildi. Oblys ákimi Danıal Ahmetov jurt aldynda sóz sóılep, bolashaqta atqarylar istermen kópshilikti tanystyryp ótti. Artynan oblystyq aqsaqaldar forýmy da osy Kúmistide jalǵasyn tapty.
Aıbek Nuǵymarov álemdik Gran-Prı jeńimpazy!
Aqsýat aýylynda jylda ótetin Yrǵyzbaı Doshanauly atyndaǵy qazaq kúresinen álemdik gran-prıdi alys-jaqyn shet el biletin jaǵdaıǵa jetti. Bıylǵy baıraqty básekege 28 memleketten alpysqa jýyq palýan jınalyp, sharshy alańyn shańyn aspanǵa shyǵardy.
Ótken aptada ǵana “Qazaqstan Barysynyń” jeńimpazy atanǵan Aıbek Nuǵymarov bul jarystyń favorıti bolatyn.
Biraq, aqtyq synǵa shyǵý Aıbekke de ońaı bolmady. Grýzın palýanymen ótken jartylaı fınaldan keıin Aıbek aqtyq synda ózbekstandyq Muqsın Hısamedınovpen beldesti. Ózbek eliniń palýanynan aılasyn asyrǵan Nuǵymarov jeńimpaz atandy. Al, grýzııalyq Geordjı Kataradze úshinshi orynǵa taban tiredi.
Jetpis keli salmaqta qola júldege Moldova sportshysy Geordje Roký, kúmiske qazaqstandyq Ósken Tóleýbekov, al altyn júldege grýzııalyq Zvıad Odosheshvılı ıe boldy.
80 keli salmaqta birinshi oryndy Tájikstan sportshysy Hamroz Radjabo, ekinshi oryndy grýzııalyq Kaha Momýlashvılı, úshinshi oryndy qazaqstandyq Bekzat Manasbaev ıelendi.
Jeńimpazdarǵa 2 mıllıon teńge, ekinshi orynǵa 1 mıllıon, úshinshi oryn alǵan sportshyǵa 500 myń teńge tabystaldy.
Jeńis tuǵyryna kóterilgen palýandarǵa syılyqty ataqty boksshy Qanat Islam, aqyn Júrsin Erman, Aqsýat aýylynyń qurmetti azamaty Tursyn Tastekeevter marapattady.
Qazaq kúresi týrnıri aıaqtalǵannan keıin aýdan ákimi S.Sadýaqasov osy keshtiń qonaǵy ári "Qazaq Promotions" kompanııasynyń uıymdastyrýyshysy Qanat Islamdy aýdan halqynyń atynan quttyqtap, halqymyzdyń dástúri boıynsha at mingizdi.
Qanat Islamnyń uıymdastyrýymen Aqsýat topyraǵyna kelgen boksshylar ashyq aspan astyna kerilgen rıngte keremet kásipqoı boks keshin ótkizdi.
140 shaqyrymdyq Alaman báıge!
Bıylǵy báıgeniń jarnamasy Atyraý men Altaıdyń arasyn dúrliktirdi. endi she, 140 shaqyrymdyq alaman báıge buryn-sońdy ótpegen. "Toıdyń bolǵanynan boladysy qyzyq"degendeı kópten kútken báıge de kelip jetti. Tańǵy 4-te kórshiles Kókpekti aýdanynan jiberilgen 107 tulpardyń túske taıaý 11-i márege jetti.
Alaman báıge qorytyndysy boıynsha birinshi oryndy aqsýattyq Ámirǵalıev Almastyń tulpary ıelenip, ıesine "Nıva" kóligin mingizdi. Ekinshi oryndy Katon qaraǵaı aýdanynan kelgen Tursynbekov Qýanyshtyń tulpary aldy. At ıesine "Granta" kóliginiń kiltin tabystady. Úshinshi oryn kórshiles Katon qaraǵaı aýdany, Úlken Naryn aýylynan ákelingen Qajyǵalıev Qurmetttiń tulparyna buıyrsa, tórtinshi oryndy alystaǵy Almaty oblysy, Sarqand aýdanynan kelgen Nurmuhambetov Dáýirjannyń tulpary enshiledi.
Jalpy jarys qorytyndysy boıynsha 9 tulparǵa júldeli syılyqtar berildi. «Jylqynyń teri» degen báıgeniń yrymy boıynsha jarysqa demeýshilik tanytqan azamattar 10 jáne 11 bolyp máre syzyǵyn kesip ótken jylqy ıelerine qarjylaı syılyqtardy tabystady.
25 shaqyrymdyq alaman jarys qorytyndysy boıynsha birinshi oryndy Almaty oblysy, Uzynaǵash aýylynan kelgen Úmbetov Ǵabıttiń júırigi ıelendi. Ekinshi oryndy Jarma aýdany, Qalbataý aýylynan kelgen Shapatov Qaırattyń báıge aty alsa, úshinshi oryn Almaty qalasynan ákelingen Rýstamuly Abdýlsamattyń atyna buıyrdy.
Birinshi oryn alǵan Úmbetov Ǵabıtke avtokóliktiń kilti tabystaldy.
15 shaqyrymdyq toptyq jarys qorytyndysy boıynsha birinshi oryndy Jarma aýdany, Qalbataý aýylynan kelgen Shapatov Qaırattyń aty aldy, ekinshi oryndy Tarbaǵataı aýdany, Kókjyra aýylynyń turǵyny Baǵdat Shahkerimniń aty ıelense, úshinshi oryn Aqsýat aýylynyń atynan qosylǵan Eskendirov Saǵıdyń tulparyna buıyrdy.
Bul jarys túrinen de birinshi oryn alǵan at ıesine avtokóliktiń kilti tabystaldy.
10 shaqyrymdyq jorǵa jarys qorytyndysy boıynsha birinshi oryndy Aqsýat aýylynyń turǵyny Baıjasarov Saqanyń jorǵasy enshiledi, ekinshi oryn Almaty oblysy, Uzynaǵash aýylynan ákelingen Bazarbaı Orazbektiń jylqysyna buıyrdy, úshinshi oryndy Almaty oblysy, Qarasaı aýdanynan kelgen Savchenko Paveldyń jorǵasy aldy.
5 shaqyrymdyq taı jarys qorytyndysy boıynsha Almaty oblysy, Talǵar qalasynan kelgen Bulǵynov Merhattyń taıy alsa, ekinshi oryndy Aıagóz aýdany, Shyńǵoja aýylynan kelgen Aqymjanov Erlannyń taıy aldy, úshinshi oryn Aıagóz aýdany, Mamyrsý aýylynan kelgen Abrahmanov Qaırattyń taıyna tıesili boldy.
Aqyndar shyqty aıtysqa...
"Aqyndar eli"atanǵan Aqsýatta áý demeıtin adam joq. Bul týraly taǵy da Qadyr aqynǵa júginemiz.
"Shetterinen bári aqyn, ádep saqtap áreń júr,
Saýsaq tolǵan óner de, kómeı tolǵan óleń-jyr".
Osy ólkeniń myrza perzenti Dýlat Tastekeev tórtinshi jyl qatarynan Júrsin Erman bastaǵan jyr-kerýenin Aqsýatqa shógerýde. Bıyl da 12 aqyn, 6 jup stadıon toly halyqtyń aldynda óleń men jyr tókti. Eki aınalym, 5 saǵat boıy toqtaýsyz jyrlaǵan aqyndarǵa halyq ta qoshemetin aıamady. Ortasynda "Aqsýattyń erke qyzy" atanǵan Maıra Ilııasova bastaǵan ánshiler aqyndardy demaldyryp, ánnen shashý shashty.
Quramynda aqyn, Ulyqbek Esdáýlet, sazger Altynbek Qorazbaev, abaıtanýshy Omar Jálel, aıtysker aqyndar Serik Qalıev, Dáýletkereı Kápuly, Baýyrjan Halıolla, Serikzat Dúısenǵazy qazylarǵa myqtyny anyqtaý ońaı bolmady.
Aıtys qortyndysy boıynsha, Bas júlde Qytaıdan kelgen Erlan Amanqojaulynyń qanjyǵasyna baılandy.
1-oryndy Qanat Myrzahan ıelense, 2-oryn batysqazaqstandyq Jansaıa Mýsınaǵa, 3-oryn Tarbaǵataı aýdanynyń aqyny Rústem Qaıyrtaıulyna buıyrdy.
Arnaıy júlde aqyn Muhtar Nııazov pen Arýna Kerimbekke tıesili boldy. Dýlat Tastekeevtiń arnaıy stıpenedııasy baıanaýyldyq Aspanbek Shuǵataev aldy.
Aıtystyń negizgi demeýshisi D.Tastekeev "Tarıhqa toly Tarbaǵataı" almanahynyń tórtinshi tomyn tanystyryp, qonaqtarǵa syıǵa tartty. Kesh sońy "MýzART" tobynyń ánshileriniń ánshashýlarymen jáne otshashýmen aıaqtaldy.
Tarbaǵataı taýynyń baýyryn dúbirge bólegen ulan-asyr toı da aıaqtaldy. Aýdan ákimi Serikjan Sádýaqasovtyń uıytqy bolýymen, jurttyń judyryqtaı jumylýymen, bereke-birliktiń aıǵaǵyndaı ótken toı boldy. Kórshi aýdandar da dýmandy dodadan shet qalmaı kıiz úılerin tigip, Aqsýattyń qonaqtaryn birge kútti. Aıtystaǵy aqyndar aıtqandaı ár aýdanda Dýlat Tastekeev sekildi bir ul bolsa, Qazaqstan baıaǵyda damıtyn edi. Tań Shyǵystan atqanda, biz de Alataýdy betke aldyq. Tilimizdiń ushynda Qadyr Myrza-Áliniń ataqty "Aqsýat" óleńi.
Taýsylmaıdy bul jerde syı túni men syı kúni,
Aqsýattyń qonaǵy bilmeý kerek uıqyny.
Aqsýattyń qonaǵy—balasy da, qarty da,—
Attanady amalsyz, qaraı-qaraı artyna!
Senbegender sózime baryp kórsin, baıqasyn!
Týmasań da bul jerde.
Perzenti bop qaıtasyń.
Meniń jurtym osyndaı dep maqtanyp aıtasyń,
Óz elińe on ese jaqyn bolyp qaıtasyń.
Tarbaǵataı taýynyń eske saqtap ár tasyn,
Túk almaı-aq týysqa qaryzdar bop qaıtasyń!
Ońǵar Qabden
"Adyrna" ulttyq portaly
Almaty-Aqsýat-Almaty
