Qazaqstan Respublikasynyŋ Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty Maksim Rojin jastar arasyndaǧy jūmyssyzdyq mäselesıne toqtalyp, qandai qadam jasalyp jatqanyn aityp berdı, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
«Ükımet tarapy osy mäselede qandai qadam jasap jatqanyn barlyq mälımetterdı zerdelep qarap kördım. Bırınşı kezekte resmi derekterge toqtalsaq. Ūlttyq statistika biurosy jariialaǧan derekke sensek, 2023 jyldyŋ III toqsanynda jūmyspen qamtu deŋgeiı jūmys küşınıŋ sanyna şaqqanda – 95,3% qūrady. Qarapaiym tılmen aitsaq elde jūmys ıstei alatyn adamnyŋ sany 9 557,7 myŋ adam bolsa, sonyŋ 9 106,1 myŋy jūmyspen qamtylǧan. Qalǧany jäi arifmetika, demek jūmyssyz jürgen halyqtyŋ jalpy sany 451 myŋ «tepse temır üzetın» azamat. Osynyŋ ışınde «ekı qolǧa bır kürek taba almai jürgen» jastar 3,3 paiyzdy qūrap otyr statistika derekterıne sensek. Aqparat Ūlttyq statistika biurosynyŋ resmi saitynan alynǧan», dep jazdy deputat Maksim Rojin.
Sondai-aq, deputat osy jaǧdaidy özgertu üşın nendei qadamdar jasalyp jatyr, jūmys tabu üşın qandai tetıkter men amaldar bar ekenıne toqtaldy.
Memleket basşysynyŋ tapsyrmasy aiasynda elımızde jaŋa jūmys oryndaryn qūruǧa baǧyttalǧan 11 ūlttyq joba jüzege asyryluda. Olar:
JŪMYS ORYNDARYN SUBSİDİIаLAU. Barlyq öŋırlerde jas kadrlarǧa jūmys oryndaryn aşu üşın oblys äkımdıkterı jūmyspen qamtu öŋırlık kartalaryn bekıttı. Būnyŋ erekşelıgı – öŋırlerdegı jūmys oryndaryn memleket (jergılıktı jūmyspen qamtu organdary) subsidiialaidy. Mūndai jaǧdaida jūmys beruşıler azamattardy jūmysqa qabyldauda belsendılık tanyta bastady, öitkenı olar jergılıktı biudjetten qosymşa qarajat alyp, ünemdelgen qarajatty öz ısın odan ärı damytuǧa jūmsai alady.
OQU ORYNDARYMEN BAILANYS. Azamattardy jūmysqa ornalastyru üşın eŋbek naryǧyna taldau jasalady. Būl baǧyttaǧy basty aspekt – kadrlardy qajettı qūzyretter men käsıbi daǧdylarǧa säikes daiyndau. Jūmys beruşılerdıŋ negızgı sūranystaryn anyqtap bılım beru ūiymdaryndaǧy oqytu baǧdarlamalaryna qajettı özgerıtter jasau arqyly eŋbek resurstaryn damytady. Oǧan qosa kadrlar tälımgerdıŋ kömegımen jūmys ornynda käsıbi daiyndyqtaryn jalǧastyrady. Basqa da qūraldar paidalanylady, mysaly, «Bastau-Biznes» käsıpkerlık negızderıne onlain oqytu, elektrondy eŋbek birjasynda onlain oqytu. Bır aita keterlık jait, jyl ışınde qūzyrettılıgın arttyrudyŋ barlyq qolda bar tetıkterın paidalana otyryp, 156,8 myŋ adam jūmyspen qamtyldy.
ARNAI JOBALAR. Elımızde uaqytşa jäne jappai jūmys oryndaryn qūru arqyly azamattardy jūmyspen qamtuǧa mümkındık beretın «Alǧaşqy jūmys», «Ūrpaqtar kelısımı», «Kümıs jas» siiaqty bırqatar jobalary jüzege asyryluda. Mysaly ötken aida ǧana «Kümıs jas» jobasy aiasynda 50 jastan asqan qazaqstandyqtarǧa jaŋa daǧdylardy igerıp, odan ärı jūmysqa ornalasu üşın Skills Enbek platformasynda tegın oquǧa mümkındık berıldı. Platformada arnaiy bölım ekı ai būryn ıske qosyldy, osy uaqyt ışınde oǧan 4,5 myŋnan astam adam tırkeldı, onyŋ 3,2 myŋy oqudy sättı aiaqtap, sertifikat aldy. Osy jobalar turaly myna sılteme arqyly tolyqqandy aqparat aluǧa bolady.
AILYQTY KÖTERU. 2023 jyly keibır ministrlıkter jalaqyny köteru boiynşa jūmys jürgızude. Būl şara negızınen azamattyq qorǧau, medisina, bılım, ekologiia jäne qorǧanys salalaryndaǧy qyzmetkerlerge qatysty. Osy aqparatty naqtylaiyn.
- Tötenşe jaǧdailar ministrlıgı qūtqaruşylarǧa jäne qūtqaru funksiialaryn oryndaityn basqa da qyzmetkerlerge lauazymdyq jalaqynyŋ 70 paiyzy mölşerınde qosymşa aqy belgıledı.
- Ekologiia jäne tabiǧi resurstar ministrlıgı qūjattardy jaŋartty, soǧan säikes Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık orman qorǧau qyzmetı qyzmetkerlerınıŋ, tabiǧatty qorǧau mekemelerınıŋ memlekettık inspektorlarynyŋ jäne mamandandyrylǧan ūiymdar inspektorlarynyŋ densaulyǧy men ömırıne ziian keltıru qaupı bar jūmystarǧa januarlar men ormandardy qorǧau, qorǧau jäne ösimin molaitu jäne orman ornalastyru, balyq şaruaşylyǧy su aidyndaryn jäne (nemese) uchaskelerin balyqtandyru jönindegi ösimin molaitu keşeniniŋ memlekettik käsiporyndaryna lauazymdyq jalaqysynyŋ 100 paiyz mölşerinde qosymşa aqy tölenedi.
- Qorǧanys ministrlıgı ışkı ıster jäne qorǧanys jüiesı joǧary jäne (nemese) joǧary oqu ornynan keiıngı bılım beru ūiymdary oqytuşylarynyŋ eŋbekaqysyn arttyru boiynşa jūmys jürgızdı.
- Bılım ministrlıgı 2023 jyldyŋ 1 qyrküiegınen bastap mektepke deiıngı jäne orta bılım beru ūiymdaryndaǧy mektepke deiıngı tärbie men oqytu pedagogtarynyŋ eŋbekaqysyn belgılengen lauazymdyq jalaqyǧa 1,3 tüzetu koeffisientın belgıleu arqyly arttyrdy.
- Densaulyq saqtau ministrlıgı 2023 jylǧy 1 qaŋtardan bastap jalaqyny ösırdı: bılıktılıgı joǧary deŋgeidegı mamandarǧa tüzetu koeffisientın 2,73 ornyna 3,42-ge özgertu arqyly; orta deŋgeidegı bılıktılık mamandaryna aǧymdaǧy tüzetu koeffisientın 2,05 ornyna 2,34-ke özgertu arqyly.
Odan bölek, Maksim Rojin halyqaralyq täjıribege säikes eŋ tömengı jalaqyny anyqtaudyŋ jaŋa ädıstemesın äzırlenıp jatqanyn aitty.
«Aldaǧy uaqytta ükımet Halyqaralyq eŋbek ūiymynyŋ ūsynystaryn eskere otyryp, halyqaralyq täjıribege säikes eŋ tömengı jalaqyny anyqtaudyŋ jaŋa ädıstemesın äzırleude. Eŋ tömengı jalaqynyŋ mölşerın ortaşa jalaqy men eŋbek önımdılıgınıŋ körsetkışterın paidalana otyryp anyqtau qarastyrdy. Būl täsıl qyzmetkerlerdıŋ tabysy men öndırılgen tauarlardyŋ, jūmystardyŋ jäne qyzmetterdıŋ kölemı arasyndaǧy naqty bailanysty ornatuǧa mümkındık beredı. Osylaişa, 2022 jyldyŋ 1 qaŋtarynan bastap 600 myŋǧa juyq jeke sanattaǧy memlekettık qyzmetşınıŋ (buhgalterler, ekonomister, zaŋgerler, memlekettık satyp alular jönındegı menedjerler, kadr inspektorlary, jürgızuşıler, elektrikter, sypyruşylar, vahter, küzetşıler) jalaqysyn ortaşa eseppen kezeŋ-kezeŋımen arttyru bastaldy. 2022 jyldan 2025 jylǧa deiın jyl saiyn 20%. Nätijesınde 4 jyl ışınde olardyŋ jalaqysy ekı esege ösedı», dedı deputat.
