Belgılı saiasattanuşy Ashat Qasenǧali ūlttyq aspaptardy “haram” degenderge pıkırın bıldırdı. Būl turaly ol Facebook paraqşasynda jazdy, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
“Dombyra bızdıŋ mädeniettıŋ bır bölşegı. Eger dombyrany joqqa şyǧarsa, onda jüzdegen jyldyq mädeniettı de joqqy şyǧaru kerek qoi. Onyŋ ışınde tek dombyra emes, jalpy muzyka aspaptary bar. Öitkenı «dombyra haram» deitınder «şariǧat boiynşa muzyka aspaptaryna tyiym salynǧan» degenge süienıp aita beredı. Ondai tūjyrymmen qobyzdy da, jetıgendı de, qylqobyzdy da, basqasyn da tyiym salynǧan dep aita saluǧa bolady. «Dombyra – haram» deitınge sengen adam, basqa ūlttyq aspaptarymyzdy da joqqa şyǧarady. Būl jalpy qazaq mädenietın joqqa şyǧaru. Büite berse būlar mektepten muzyka pänın alyp tasta deitın şyǧar, odan keiın odan da zor talaptaryn aita bastaidy.
Eger «dombyra haram» degen tūjyrymmen kelıssek, onda bız Qūrmanǧazyny da, Tättımbettı de, Dinany da jäne basqasyn da syzyp tastaityn kün keledı. Aqan serı, Bırjan sal jäne basqa serılık kezeŋ tūlǧalaryn da syzyp tastauǧa tura keledı. Kenen, Mūhit, Ükılı Ybyrai, Jaiau Mūsa jäne basqasyn da syzyp tastaityn sät tuady. Öitkenı būl tūlǧalardyŋ qolynan dombyra tüsken emes. Būl bızdıŋ mädeniettıŋ jarqyn qairatkerlerı jäne barlyǧy derlık ony dombyrany qoldana otyryp jasady. Küi şyǧarsa da, än salsa da. Küi demekşı, «dombyra - haram» desek, endeşe myŋdaǧan küidı de qoqysqa tastaisyŋ. Är küidıŋ özındık şyǧu tarihy bar, onyŋ siujetı bar, onyŋ oqiǧasy bar. Būl tūnyp tūrǧan tarih. «Sonyŋ bärın joqqa şyǧar» degen messedj. Iаǧni tarihyŋdy da, öz ūltyŋnyŋ ǧasyrlar boiǧy mädenietın de öz qolyŋmen joiasyŋ degen söz. Būǧan deiın ony otarlauşylar joiyp kelse, endı ony özıŋ erıktı türde, öz qolyŋmen joiasyŋ. Būl da jalpy otarlaudyŋ jemısı, sanaŋdy jat aǧymnyŋ otarlauynyŋ nätijesı”,- dedı saiasattanuşy.
Sondai-aq, ol būl bızdıŋ ūlttyq bolmysymyzǧa jasalǧan şabuyl ekenın aitty.
“Häkım Abai «Allanyŋ özı de ras, sözı de ras» dedı zamanynda. Sonymen bırge Abai «Mai tünı», «Maida qoŋyr», «Tory jorǧa», «Abaidyŋ jeldırmesı» degen tört küi şyǧardy. Iаǧni bızde dästür de, mädeniet te, dın de bırge, bır-bırıne kedergı keltırmesten, özara balansta bolyp keldı. Bıraq qazırgı kei azamattar men kei aǧymdar bızdıŋ mädeniettı, ūlttyq aspapty, salt-dästürdı joqqa şyǧarady. Būl bızdıŋ ūlttyq bolmysymyzǧa jasalǧan tıkelei şabuyl emes pe?! Bıreuı ony aşyq, dörekı formatta jasaidy, endı bırı maida negızde jetkızuge tyrysady. Qandai formada aitylsa da, tüpkı oi bır.
Ūlttyq mädenietke, bolmysqa, tarihqa, salt-dästürge qarsy, ony joqqa şyǧaratyn, Nauryz syndy merekenı «terıs» deitın, dombyra syndy aspapty «haram» deitın jat aǧymdar tübı ūlttyŋ tübıne jetedı. Eger tyiym bolmasa”, dep sözın qorytyndylady.
