«İNVESTORLARDY SENDIRDIK»
Almas Aidarūlynyŋ aituynşa, qaraly Qaŋtardan keiın elımızge keletın investisiianyŋ kölemı köbeigen. Äitse de ol qarjy tartu boiynşa ülken qauıp töngenın jasyrmaidy. Al investisiianyŋ köbeiuıne sebep – Reseidıŋ Ukraina soǧysynan keiın sanksiiaǧa ūşyrauy. «Ekonomikada «qara aqqu», iaǧni kütpegen jaǧdailar bolady. Bızdegı «qara aqqudyŋ» bırınşısı tarif boldy, odan keiın Qaŋtar oqiǧasy jäne Ukrainadaǧy jaǧdai boldy. Osy jaǧdai investorlardyŋ qorqynyşyn tudyrdy. Qaŋtar oqiǧasynan keiın eŋ bastysy Memleket basşysynyŋ tapsyrmasy boiynşa, barlyq investorlarǧa hattar joldandy. Onda bızdıŋ investorlar aldynda mındettemelerımızdı oryndaitynymyzdy aityp, sendırgen bolatynbyz. Sol sebeptı jaŋa reformalar qabyldandy. Qaŋtardan keiın tuyndaǧan Ukraina jaǧdaiy el nazaryn özıne audaryp äkettı. Al Qazaqstandaǧy investisiianyŋ kölemı artyp keledı. Sebebı Reseidegı jaǧdaidan soŋ Qazaqstanǧa keletın investisiialardyŋ kölemı men kompaniialardyŋ sany artty», - deidı Syrtqy ıster ministrınıŋ orynbasary Almas Aidarov.BIREU SENETIN, BIREU SENBEITIN KÖRSETKIŞ
Ekonomist Janūzaq Äkım eldegı kez kelgen dürbeleŋ investisiialyq tartymdylyqty tömendetetının aitady. Naqtyraq aitqanda, ol adam qūqyqtarynyŋ saqtalmauy men BAQ-daǧy söz erkındıgınıŋ bolmauy syrttan aqşa tartuǧa kedergı keltıretının eskerttı. «Bıraq ötken jylǧy Ükımettıŋ resmi esebı boiynşa, kelgen investisiia aldyŋǧy jyldarmen salystyrǧanda joǧary bolǧan. Būǧan bıreu senedı, bıreu senbeuı mümkın. Özderı keide jaǧdaidy tūraqty etıp körsetu üşın jalǧan aqparat beruı de mümkın. Qatelespesem, olar tüsken investisiia kölemı «aldyŋǧy jyldyrmen salystyrǧanda 15 paiyz joǧary boldy» dep mälımdedı. Tıptı keibır salalarǧa rekordtyq deŋgeide aqşa tüstı dep jatyr,» - deidı Janūzaq Äkım. Onyŋ aituynşa, jalpy investisiianyŋ elge keluıne senım mäselesı aitarlyqtai röl atqarady. Qaŋtar oqiǧasy būrq ete tüsıp, ekı-üş aidan keiın jaǧdai tynyştaldy. Iаǧni, bilık auysqan joq. «Būl jerde Syrtqy ıster ministrlıgı emes, Prezidentten bastap bärı äreket ettı. Jalpy bızdıŋ elde tūraqtylyq bar»,- deidı ekonomist.İNVESTİSİIаNYŊ İGILIGI JEMQORLYQTYŊ QŪRBANY MA?
Soŋǧy otyz jylda elge san milliardtaǧan investisiia keldı. Bıraq onyŋ igılıgın halyq kördı me? Halyqtyŋ köp bölıgınıŋ älı künge deiın kedeişılıkte ömır sürıp jatqany investisiiadaǧy jemqorlyqqa bailanysty emes pe? El kökeiındegı osy sūraqty qoiǧanda, ekonomistıŋ jauaby mynandai boldy.
«Bırınşıden, bızde zaŋdar solqyldaq. Sebebı, äu basta solai ädeiı jazylǧan bolatyn. Sonyŋ kesırınen bilıktıŋ eŋ tömenınen bastap eŋ joǧary satysyna deiın jemqorlyq jailaǧan. Elge kelıp jatqan qarjylar maqsatty jūmsalyp jatqan joq. Naqtyraq aitsam, kvazimemlekettık, iaǧni jeke kompaniialarǧa jūmsaldy. El biudjetıne salyq tüspegennen keiın halyqqa keler paida joq. Osyndai jüielı ūrlyqtyŋ saldarynan investisiianyŋ igılıgın köre almai otyrmyz. Biudjettıŋ qarjysy talan-tarajǧa tüstı. Eşqandai baqylau bolmady»,- degen Janūzaq Äkım elden qaşqan däulettıler men eldegı eks-prezident äuletınen şyqqan adamdardyŋ keide tıptı salyq tölemei, qarjy mekemelerınen qarjy suyryp alyp otyrǧan aitady. Ekonomistıŋ aitqandaryn täuelsız aqparat közderınen anyqtau qiyn. Degenmen elde jemqorlyqtyŋ keŋ jaiylǧanyn jäne onjyldyqtar boiy soǧan jaǧdai jasalǧanyn eşkım joqqa şyǧara almaidy.
Serık Joldasbai «Adyrna» ūlttyq portaly
