Otandyq ǵylymnyń damýyna ushan-teńiz úles qosqan belgili ǵalym, tarıh ǵylymdarynyń doktory, professor Ábdesh Tóleýbaev ómirden ozdy. Qaraly habardy ǵalymnyń ózi qyzmet etken ordasy, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti, tarıh fakýltetiniń ujymy jetkizdi, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
- 2023 jyldyń 10 shildesinde ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıtetiniń professory, tarıh ǵylymdarynyń doktory, belgili ǵalym, tanymal arheolog, etnolog, Sh.Sh. Ýálıhanov atyndaǵy birinshi syılyqtyń laýreaty, QR BǴM «Qazaqstan Respýblıkasynyń ǵylymyn damytýǵa qosqan úlesi úshin» tós belgisiniń ıegeri, QR Óner akademııasynyń akademıgi, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ úzdik oqytýshysy, «Eren eńbegi úshin» medaliniń ıegeri Tóleýbaev Ábdesh Tashkenuly ómirden ozdy...Ǵalym óz ómirin qazaqtardyń ejelgi nanymdary men salt-dástúrleriniń jádigerleri, dástúrli dúnıetanym, etnografııalyq dintaný, etnografııa jáne qazaq dıasporasynyń tarıhy, sonymen qatar, Shyǵys Qazaqstannyń qola dáýiriniń eskertkishterin zertteý, Shyǵys jáne Ońtústik-Shyǵys Qazaqstannyń erte temir dáýiriniń arheologııalyq eskertkishterin zertteý, memlekettiliktiń genezısi men shyǵý tegi; saq qoǵamynyń áleýmettik stratıfıkaııasy, elıtalyq qorǵandar problemasy; úısin mádenıetiniń taralý aımaǵy jáne t. b. zertteýlerge arnaǵan.Á.T. Tóleýbaevtyń sońǵy jyldary ǵylymǵa qosqan erekshe bir úlesi – Shilikti «Altyn adamynyń» kıimin, búkil saltanatyn qalpyna keltirýi edi. Ǵalym kóptegen ǵylymı jobalardy basqardy. Ábdesh Táshkenuly otandyq ǵylymnyń ózekti máselelerine batyl kózqarasyn tanytqan ǵalym. Aıaýly ustaz, qurmetti ǵalym Ábdesh Táshkenulynyń jarqyn beınesi máńgi júregimizde saqtalady. Ábdesh Táshkenulynyń otbasy men týǵan týystaryna qaıǵyryp kóńil aıtamyz, - dep jazdy áriptesteri.
Ábdesh Tóleýbaev elimizde kóptegen arheologtar men etnolog mamandardy tárbıelep shyǵaryp, arheologııa salasy boıynsha ǵylymı mektep ashqan elimiz ǵana emes búkil álemge tanymal ǵalym-arheolog.
Qazaqstan arheologııasy jáne qazaq halqynyń etnografııasy boıynsha 8 monografııa, Qazaqstan tarıhynan orta mektepke arnalǵan úsh oqýlyq, 200 den asa ǵylymı maqala avtory. Ol Tarbaǵataıdyń teristik bókterinde ornalasqan aýdandardyń aýmaǵynan, Qalba, Shyńǵystaý óńirlerinen qola, erte temir dáýiriniń buryn belgisiz 400-den astam arheologııalyq keshenin ashty, onyń 60-tan astamyn qazyp zerttedi. Nátıjesinde osy aımaqtarda da Beǵazy-Dándibaı mádenıeti, Úısin mádenıeti jádigerleri bar ekendigi, bul óńirlerdiń basqa arheologııalyq aımaqtarmen mádenı baılanysy, mádenı-etnografııalyq erekshelikteri anyqtaldy. Tóleýbaevtyń sońǵy kezdegi arheologııalyq zertteýleriniń iri jetistigi - Shilikti jazyǵynan altyn kıimdi saq patshasynyń múrdesin ashýy, Úıiktiń erekshe kólemi men záýlimdiligi, kúrdeli arhıtektýrasy, odan shyqqan baı altyn qaptyrmalar, túımeshikter, zerler (barlyǵy 4325 dana) saq bıleýshisiniń erekshe saltanatyn kórsetedi.
"Adyrna" ulttyq portaly
