Qaraǵandy – talaı talant pen daryndardyń kindigin kesip, tomaǵasyn sypyrǵan, qazaq úshin qut daryp, baq qonǵan qasterli meken. Sońǵy aptada osy bir ólkege eldiń nazary erekshe aýdy. Máseleniń mánisi de barshaǵa málim.
Búgin Ishki ister mınıstriniń birinshi orynbasary Janat Súleımenov arnaıy baspasóz máslıhatyn ótkizip, máseleniń mán-jaıyn túsindirip berdi. Atalǵan is boıynsha naqty sharalar qolǵa alynyp, tergeý amaldarynyń júıeli túrde júrgizilip jatqandyǵyn da aıtty. Qazirdiń ózinde osy iske qatysy bar degen kúdikpen 8 adamnyń ustalǵany, taǵy bireýine izdeý jarııalanǵany belgili bolyp otyr. Bul keshendi jumystar naqty nátıjesin berip, jaýapty adamdar zańǵa sáıkes jazalaryn alady.
Osy rette, oryn alǵan jaıtqa qatysty az-kem óz oıymyzdy bildirip, ún qosqandy jón kórip otyrmyn. Buǵan deıin tergeý amaldary bastalyp ketkendikten, iske kedergi keltirmeýdiń qamyn jasap, sabyr saqtaǵan edik.
Aldymen, bul oqıǵa bizdiń de janymyzǵa aıazdaı batyp, órimdeı jigittiń qazasy qabyrǵamyzdy qaıystyryp ketkenin aıtqym keledi. Soǵan baılanysty qaıtys bolǵan azamattyń otbasyna qaıǵylaryna ortaqtasyp, oblystyq fılıalymyz arqyly kóńilimizdi bildirdik.
Jalpy osy bir jaıt qoǵamymyzda tatýlyq pen turaqtylyqty saqtaýǵa qatysty áli de jetildirýdi qajet etetin tustardyń bar ekenin kórsetip berdi. Biz mundaı jaǵdaıda, eń birinshiden, barlyq is-áreketimizdi eldiń birligin saqtaýǵa baǵyttaýymyz kerek. Óıtkeni qazirgideı álemdik geosaıası jaǵdaıdyń ýshyǵyp turǵan shaǵynda osyndaı kıkiljińderdi óz múddesine paıdalanyp ketkisi keletin kúshterdiń bar ekeni belgili. Olardyń kózdeıtini bizdiń búgingi birtutastyǵymyzǵa jik túsirip, irgemizdi ydyratý. Sondyqtan osyndaı aıtaqtarǵa ermeı, eń áýeli ishki turaqtylyǵymyzdy saqtaýǵa, ony odan ári nyǵaıtýǵa asa mán berýimiz kerek dep esepteımin.
Osy tusta osaldyq tanytqandardyń ǵumyr boıy tirnektep jıǵan-tergenin bir-aq kúnde joǵaltyp, birligi men berekesinen aıyrylyp qalǵanyn da kózimiz kórip júr. Al sol birlik pen berekeniń ar jaǵynda eldik, memlekettilik, táýelsizdik deıtin qasterli uǵymdar tur. Sondyqtan qasyqtap jıǵanymyzdy shelektep tógip almaý úshin birligimizdi bekemdep, turaqtylyǵymyzdy saqtaýdy birinshi kezekke shyǵarýymyz kerek. Bul – Qazaqstanda turatyn barlyq halyqqa júkteler jaýapkershilik.
Árıne, osy jaǵdaıǵa baılanysty keıbireýler áleýmettik máselelerdi de kóterip, istiń baıybyn basqa baǵytqa qaraı burýdy kózdeıtinderin bildirip qalyp jatyr. Desek te, elimizde áleýmettik salany jaqsartý úshin qyrýar sharýanyń atqarylǵanyn, ózekti degen máselelerdiń ózi oń sheshimin taýyp, kóp túıinniń kúrmeýi sheshile bastaǵanyn aıtýymyz kerek. Sol bastaǵan isti jalǵastyrý úshin de biz birligimizden aıyrylmaı, ony qaıta kúsheıte túsýge tıispiz.
Sondaı-aq Qazaqstandaǵy áleýmettik ahýalǵa tek qazaq ulty emes, eldegi barlyq etnos ókilderi de jaýapty ekenin jáne sony sezinýi kerektigin erekshe atap ótkim keledi. Sol sebepti barlyq halyq ortaq maqsatqa uıysýy qajet. Birlik pen turaqtylyqty dáriptep, kez kelgen máseleni aqylǵa salyp sheshýge mashyqtanýymyz kerek. Bul – biz umtylǵan damyǵan, básekege qabiletti qoǵamnyń beınesi.
Bizdiń kez kelgen ýaqytta kún tártibinen túspeıtin taǵy bir eń basty máselemiz – táýelsizdigimizdi nyǵaıtý. Onyń kilti birlik pen yntymaqta ekenin ata-babamyz áý bastan aıtyp ketken. Sonyń arqasynda, ıaǵnı Qazaqstandy mekendegen barlyq halyqtyń basyn bir arnaǵan toǵystyrý arqyly biz búgingi jetistikterge qol jetkizdik.
Biz kópetnosty el bolýdy ózimiz tańdap alǵanymyz joq. Bul – tarıhtyń tartýy. Sondyqtan osy basymdyǵymyzdy óz paıdamyzǵa jarata bilýdiń mańyzy zor. Osy rette barlyq azamattarǵa birdeı múmkindikter qalyptastyrý arqyly elimizdegi ár ult ókiline jaýapkershilik júkteletinin eskerýimiz kerek. Sondaı-aq qazaq halqynyń da jaýapkershiligi arta túsetini anyq.
Taǵy bir mańyzdy jaıt, Qazaqstan kópetnosty memleket bolǵanymen, qazaq halqynyń memleket quraýshy ult ekenin ashyq aıtýymyz kerek. Oǵan eshkimniń kúmáni de bolmaýy tıis. Tipti qazaq tiliniń memlekettik til bolýynyń ózinde de úlken mán jatyr. Biraq eshkimdi alalamaı, barlyq azamatqa ortaq múmkindik qalyptastyrý órkenıettiń belgisi jáne turaqty damýdyń kepili ekenin umytpaıyq.
Sonymen qatar Elbasynyń «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy, «Uly dalanyń jeti qyry» atty baǵdarlamalyq maqalasy, ulttyq kodty saqtaý, ata-babamyzdyń dástúrin dáriptep, keń jazıra dalamyzdyń álemdik órkenıettegi úlesi sııaqty aýqymdy jumystar ulttyq sanamyzdy jańǵyrtýǵa baǵyttalǵany belgili. Osy jumystardyń barlyǵy ata-babamyzdyń armany bolǵan memlekettigimizdi kúsheıtýge jáne táýelsizdigimizdi máńgilik etýge arnalǵanyn esten shyǵarmaýymyz kerek.
Sondyqtan biz birlikti tý etip, eldiktiń irgesine syzat túsiretin kez kelgen qaýipke qarsy turatyn ımmýnıtet qalyptastyrýymyz qajet. Ultymyzdyń erteńine janymyz shyn ashysa, urpaqqa birligi bekem, yntymaǵy jarasqan memleket qaldyrýdy oılaýymyz kerek. Osy jolda bárimiz bir kisideı atsalysyp, aqylmen áreket eteıik.
Máýlen Áshimbaev
