Qazaqtyń kenish kóńildi qarııasy, jez saqaldy darııasy - Tóregeldi Sharmanov qazaq jastarynyń densaýlyǵyna alańdaýshylyq bildirdi. Aqylman aqsaqaldyń aıtýynsha, jastar pepsı, kola, chıpsy, gambýrger sekilti ónimderdi tutynýǵa áýes. Onyń ornyna ulttyq taǵamdarymyzdy kóptep tutynǵan durys. Aqsaqaldyń aqylǵa qonymdy pikirlerin "Adyrna" ulttyq portaly jaryqqa shyǵardy.
Tóregeldi Sharmanov:
- Stýdentterimiz pepsı, kola, chıpsy, gambýrger sııaqty ónimderin tutynýǵa áýes. Osy tez pisetin ónimderde kómirsýtegi, transmaılyq qyshqyl, gaz óte kóp. Bul adam aǵzasyndaǵy paıdaly zattardy shyǵaryp tastaıdy. Zııany shash-etekten. Qarynnyń bos keńistigin toltyrǵannan ózge paıdasy bar dep aıta almaımyn. Quramy tolyp turǵan kómirsý ǵoı, qaıdan paıdasy bolsyn? Olar semizdikke ákeledi, ózge de túrli syrqattarǵa dýshar etedi, - dep kópshilikti atalmysh ónimderdiń qaýip-qaterinen saqtandyrdy.
Sonymen qatar, sýsyndar men kóshe taǵamdarynyń zararyna qatysty mańyzdy túsinik berip, onyń saldaryn saraptady.
"Al jastar bolsa, táttiligine qyzyǵyp, dámine súısinip iship jatyr. Iship jatyr – densaýlyqtaryn qurtyp jatyr. Bul sýsyndar tik ishektegi, jatyrdaǵy qaterli isikti týdyrady. Mı júıesiniń qabyldaǵyshtyq qasıetin tómendetedi. Kalııdiń aǵzaǵa sińýine kedergi keltirip, súıekterdiń bitýine, jetilýine keri áser etedi. Kalıı jetispegendikten osteopotroz syrqaty bel alyp, súıek synǵysh keledi. Balalar kóp nársege baıyptap qaramaıtyny belgili, sondyqtan birinshi kezekte, úlkender olarǵa uǵyndyryp, zardaptaryn túsindirgeni abzal" - dedi ǵalym.
Kezinde Densaýlyq saqtaý mınıstri qyzmetin atqarǵan ári búgingi Taǵamtaný akademııasynyń Prezıdenti Tóregeldi Sharmanovtyń paıymdaýynsha, kúndelikti turmysymyzǵa ulttyq taǵamdarymyzdyń dendep engeni durys. Bul jaıly:
- Jastarymyz neshe túrli pıa, gambýrger syndy tez pisetin taǵamdardan shyǵa almaı jatyr. Eger halqymyzdyń densaýlyǵyn jaqsartamyz desek, ulttyq taǵamdarymyzdy, sonyń ishinde qurtymyzdy, shubatymyzdy, aıranymyzdy, irimshigimizdi, baýyrsaǵymyzdy dáripteýimiz kerek. Bul taǵamdar qasıetiniń keremettiligi sonshalyq – sol arqyly biz talaı qıynshylyqtan aman qalǵanbyz. Osy taǵamdar arqyly ulan-baıtaq dalamyzǵa qol jetkizdik, alapat jaýdy jeńdik, arany keń ashtyqqa qarsy turdyq... - dep oı tizbektedi ǵalym.
Oraıy kelgende aıta keteıik, Tóregeldi Sharmanov áleýmettik jelilerde óte belsendi jan. Óziniń ıýtýb-arnasynda san-salaly suhbattary bar. Qaıratker tynbastan birinshi baılyqtyń qadir-qasıetin áspettep, ony óskeleń urpaqqa uǵyndyryp keledi.
"Adyrna" ulttyq portaly
