15 şılde —otanşyldyq pen qaharmandyq simvoly

2690
Adyrna.kz Telegram
http://adyrna.kz/content/uploads/2018/08/naziya-4.jpg
                            201 adam qaza tapty. 2016 jyly 15 şıldeden 16 şıldege qaraǧan tünı Türkiiada köterılısşıler elde töŋkerıs jasauǧa tarysty. Türkiianyŋ Ūlttyq barlau ūiymy daiyndalyp jatqan töŋkerıs turaly 15 şılde künı saǧat 16.00-de aqparat alǧan. Resmi mälımetter boiynşa töŋkerıs 16 şılde tüngı 3-te boluy tiıs eken. Bıraq ol erte bastalyp ketken. Köşege şyqqan halyq suyq qarulanǧan köterılısşılerdı toqtatpaq niette tanktıŋ aldyna şyǧyp qolyna Türkiianyŋ qyzyl jalauymen toqtatpaqşy boldy, bıraq köterılısşıler eşkımdı aiamady.  Basyp janşi jönelgen tankter eşkımdı de aiamady. Osy köterılıs saldarynan 201 adam qaza tapqan. Būl turaly 13 şılde künı Almaty qalasynda Türkiianyŋ Qazaqstandaǧy Bas Konsuly Ryza Qaǧan Iylmaz myrzamen Türkı Tıldes jurnalistter qorynyŋ jurnalistterı kezdesıp ötkızgen   baspasöz  mäslihatynda baiandaldy.                Älem nazary Stambūl men Ankarada Türkiianyŋ äskeri-äue küşterı men jandarmeriia ökılderınen tūratyn töŋkerısşılerdıŋ basty nazary Ankara men Stambūlda edı. Qaruly qaqtyǧys kezınde olar türıkterdıŋ eŋ ırı ekı qalasyndaǧy bırneşe nysandy atqylap, orasan zor şyǧyn keltırgen. Zardap şekken ǧimarattar arasynda Türkiia prezidentı Redjep Taiip Erdoǧannyŋ rezidensiiasy da bar. Al Türkiia Ūlttyq Mäjılısınıŋ ǧimaratyna töŋkerısşıler äueden soqqy berdı. Marmariste demalyp jatqan Erdoǧan bilıktı küştep tartyp aluǧa jantalasqan töŋkerısşılerge qarsy tūru üşın qarapaiym halyqty kömekke şaqyrdy. Negızı töŋkerısşıler Marmaristegı Erdoǧandy tūtqyndau üşın ol jaqqa 3 tıkūşaq pen 25 äsker jöneltıptı. Bıraq olar äreketke köşpei tūryp, Erdoǧan Stambūlǧa ketıp qalǧan. Töŋkerıs jasauǧa jantalasqan äskeriler Türkiia ükımetı men bilıgın otstavkaǧa jıbergenderın, bilık tızgını özderıne köşkenderın aitty. Bıraq Türkiia premer-ministrı Binali Iyldyrym Türkiia ükımetı otstavkaǧa ketpegenın, jūmysyn jalǧastyryp jatqanyn mälımdedı. Prezidenttıŋ sözınen keiın Ankara men Stambūldaǧy eŋ ırı köşelerge halyq aǧyla bastady. Stambūldyŋ äigılı Taksim alaŋyna äskeri töŋkerıske narazylyǧyn bıldıruge kelgen qarapaiym halyqqa töŋkerısşı äskeriler oq atty. 16 şılde künı taŋerteŋ äskeriler bırtındep berıle bastady.           Tötenşe jaǧdai ekı jylǧa sozyldy Türkiia bilıgı töŋkerısşılerdıŋ maqsaty oryndalmaǧanyn, eldıŋ ışıne ylaŋ salǧan AQŞ-tyŋ Pensilvaniia ştatynda tūryp jatqan oppozisiialyq baǧyttaǧy Fetullah Gülennıŋ şäkırtterı men jaqtastary ekenın habarlady. Bügınde Türkiiada Fetullah Gülen laŋkes, al onyŋ jaqtastary laŋkestık ūiym müşelerı dep tanylady. Türkiia prezidentı Redjep Taiip Erdoǧan Amerikanyŋ sol kezdegı prezidentı Barak Obamaǧa Fetullah Gülendı qaitaruǧa şaqyrdy. Ol memlekettık töŋkerısterdı qoldamaitynyn, 15 şıldedegı oqiǧaǧa özınıŋ tük qatysy joqtyǧyn aityp aqtaldy (Gülen älı künge Amerikada boi tasalap jür. Türkiiaǧa qaitudan bas tartty). Arada 5 kün ötkende (20 şıldede) Redjep Taiip Erdoǧan el ışınde 3 aiǧa tötenşe jaǧdai engızılgenın mälımdedı. Tötenşe jaǧdai 2018 jyldyŋ 19 şıldesıne deiın sozyldy. Türkiia Qaruly küşterınıŋ mälımetterıne süiensek, äskeri töŋkerıs jasauǧa 8700 äskeri qatysqan. Sonymen qatar 3 äskeri keme, 74 tank, 246 BTR, 3992 qaru, 35 ūşaq, 37 tıkūşaq paidalanylǧan. Ajal qūşqandar sany  – 201, jaralanǧandar – ekı myŋnan astam.                                                        Kınäsızder bosatyluda 15 şıldeden keiın Türkiiada jappai tūtqyndau bastaldy. Eŋ basty nazar  joǧary şendı äskerilerge audaryldy. «Fetullah Gülennıŋ sybailasy» degen küdık pen aiyp taǧylǧan Äskeri teŋız küşterı, Äskeri äue küşterı, jandarmeriia, teŋız jaǧalaulary küzetı, qūrlyq äskerı t.b. joǧarǧy şendı 3725 äskeri qyzmetınen quylǧan. Dezertirlar arasynda 9 general men admiral bar, jalpy sany – 137. Türkiiadaǧy barlyq ministrlıkter men memlekettık mekemelerden 100 myŋ memlekettık qyzmetker, 27 myŋ bılım salasynyŋ ökılı, 3 myŋnan astam sudia jūmystan şyǧarylǧan. Töŋkerısşılerge qatysy bar degen aiyppen Türkiia jurnalisterı de quǧynǧa ūşyrady. Türık ükımetı üş aqparat agenttıgı, on alty telearna, jiyrma üş radiostansa, 45 gazet, 15 jurnal, 20 aqparat saity jabyldy, 29 baspanyŋ lisenziiasy qaitaryp alyndy. Sondai-aq, 400-den astam jurnalist qyzmetınen şettetıldı. Türkiianyŋ Sauda jäne keden ministrı Bülent Tüfenkchi töŋkerıs jasauǧa tyrysqandardyŋ kesırınen Türkiia ekonomikasyna 300 mlrd türık lirasy (100 milliard dollar) kölemınde ziian kelgenın mälımdedı. Eŋ bastysy, tūtqynǧa alynǧandar eger özderınıŋ känısız ekenın däleldese, olardy bostandyqqa şyǧaryp otyrǧan. Bügınde Fetullah Gülennıŋ jaqtastary retınde bırneşe adamnyŋ üstınen qylmystyq ıs qozǧalǧan. Sonymen qatar Türkiia prezidentıne qastandyq jasady dep 47 adam aiyptaldy. Olardyŋ üşeuıne ızdeu jariialanǧan. Jalpy sany 160 myŋ adam aiyptalyp, Fetullah Gülennıŋ jaqtastary retınde 50 adam tūtqyndalǧan. Türkiianyŋ ışıne ırıtkı salyp, eldı alataidai büldıruge tyrysqan töŋkerısşılerge halyq qaimyqpai qarsy şyqty. Qaru-jaraqqa keudelerın tosqan, Otan üşın janyn pida etken qaharmandar arnap Ankara men Stambūldan eskertkış qoiyldy.  Al jyl saiyn 15 şılde Türkiiada beibıtşılık pen demokratiianyŋ merekesı retınde toilanady.    
Pıkırler