Bügın Mäjılıstegı «AMANAT» partiiasy fraksiiasynyŋ keŋeitılgen jiyny barysynda halyq qalaulylary «2026-2028 jyldarǧa arnalǧan respublikalyq biudjet turaly» jäne «2026-2028 jyldarǧa arnalǧan respublikalyq jäne oblystyq biudjetter, respublikalyq maŋyzy bar qalalar, astana biudjetterı arasyndaǧy jalpy sipattaǧy transfertterdıŋ kölemı turaly» zaŋ jobalaryn qarady. Deputattar Prezidenttıŋ sailaualdy baǧdarlamasynyŋ, Joldaularynyŋ, sondai-aq «AMANAT» partiiasynyŋ sailauşylarǧa bergen uädelerınıŋ oryndaluyn qarjylandyru jönınde memlekettık organdardyŋ josparyntyŋdady.
Mäjılıs Spikerı, «AMANAT» partiiasynyŋ Töraǧasy Erlan Qoşanov qaralǧan zaŋ jobalary elımızdıŋ aldaǧy üş jyldaǧy damu baǧytynaiqyndaitynyn erekşe atap öttı. İnfraqūrylymdyq jobalarǧa, öŋırlerdı damytuǧa, biznestı qoldauǧa jäne özge de baǧyttarǧa qomaqty qarajat bölınude. Üş jyldyq biudjet aiqyn äleumettık baǧytty saqtap otyr. Deputattyq korpus pen qūzyrettı memlekettık organdar biudjet qarajatynyŋ tiımdı ärı uaqtyly igerıluın mūqiiat qadaǧalauǧa tiıs, är teŋge halyqtyŋ igılıgı men elımızdıŋ damuy jolynda jūmsaluy kerek.
«Ekonomikada naqty ösımı bar, jaŋa jobalar jüzege asyrylyp jatyr. Memleket azamattar aldyndaǧy öz äleumettık mındetterın tolyq oryndap otyr. Ekonomikany ärtaraptandyru boiynşa josparly jūmys jürgızılude. Sondyqtan respublikalyq biudjet jobasyn qoldaǧanymyz jön dep bılemın. Prezident Joldauy, onyŋ sailaualdy baǧdarlamasy jäne «AMANAT» partiiasynyŋ sailaualdy baǧdarlamasy qarjymen qamtylyp, tolyq jüzege asyryluǧa tiıs. Būl – «AMANAT»partiiasy men Ükımettıŋ halyq aldyndaǧy ortaq jauapkerşılıgı», – dedı Erlan Qoşanov.
Partiia Töraǧasy biudjet jobasy aitarlyqtai tūraqty ekenın atap öttı. Jyl basynan berı halyqaralyq rezervter (altyn-valiuta rezervı jäne baǧaly qaǧazdar) 25%-ǧa ösıp, 57 mlrd AQŞ dollaryna jettı. Ūlttyq qordyŋ kölemı 62 mlrd AQŞ dollaryn qūrady. Biyl 9 aida JIÖ ösımı 6,3%-dy qūrady. Qol jetkızgen barlyq jetıstık – Memleket basşysynyŋ fiskaldyq saiasatty jetıldıru salasyndaǧy tapsyrmalaryn jüielı türde jüzege asyrudyŋ naqty nätijesı. Endı är otbasy, är adam öŋ özgerıstı sezınuı kerek.
Sonymen qatar Mäjılıs Spikerı biudjet qalyptastyruǧa qatysty özektı mäselelerge jäne Ükımet bolaşaqta jūmysty jandandyruy qajet baǧyttarǧa toqtaldy. Atap aitqanda, köleŋkelı ekonomikamen kürestı küşeitu, biudjet tärtıbın qataŋdatu, jobalau-smetalyq qūjattamany uaqtyly daiyndau, sondai-aq «Auyl – el besıgı»jäne «Keleşek mektebı» jobalaryn qarjylandyrudyŋ jetkılıksız kölemı mäselelerıne nazar audaryldy. Sondai-aq ol jergılıktı biudjetterdıŋ rezervın dūrys paidalanudyŋ maŋyzyna nazar audardy. Olar jyl qorytyndysy boiynşa kırıs josparyn aitarlyqtai asyra oryndaidy.
«Eŋ aldymen, būl qarajatty bastau alǧan jobalardy aiaqtauǧa jūmsau kerek. Odan özge maqsattarǧa jūmsauǧa bolmaidy. Jergılıktı biudjetter öz derbestıgın tüsınuge tiıs jäne ortalyqtan ünemı kömek sūrai bermeuı kerek. Taǧy bır rezerv – būryn bastalǧan jobalardy qaita qarap şyǧu. Olardyŋ arasynda keiınge qaldyra tūruǧa bolatyn maqsattar boluy mümkın. Qarajatty qai tūsta ünemdep, özge salalarǧa baǧyttauǧa bolatynyn tūrǧyndardyŋ özderı-aq körıp, aityp otyr», – dedı Mäjılıs Spikerı.
Deputattar aldynda söilegen Premer-Ministrdıŋ orynbasary – Ūlttyq ekonomika ministrı Serık Jūmanǧarin 2026-2028 jyldarǧa arnalǧan respublikalyq biudjetke Ūlttyq qordan kepıldendırılgen transfert mölşerı jyl saiyn 2,77 trln teŋge kölemınde aiqyndalǧanyn atap öttı. Vise-premer «AMANAT» partiiasynyŋ sailaualdy baǧdarlamasyn jüzege asyru boiynşa qol jetkızılgen nätijelerge de toqtaldy. Mäselen, biyl 32 audandyq auruhanany materialdyq-tehnikalyq tūrǧyda jabdyqtauǧa 35,1 mlrd teŋge qarastyrylǧan, JOO studentterınıŋ şäkırtaqysy100%-ǧa östı, 2,8 myŋ jas mamanǧa jeŋıldıkpen ipoteka beruge 25 mlrd teŋge qarastyrylǧan, azamattyq qyzmetşılerdıŋ jekelegen sanattarynyŋ jalaqysy 2 ese östı jäne taǧy basqa.
Öz kezegınde Qarjy ministrı Mädi Takiev2026 jylǧa arnalǧan respublikalyq biudjet kırısı 23,1 trln teŋge deŋgeiınde boljanatynyn aitty. Al kelesı jyly biudjet şyǧyny osy jylmen salystyrǧanda 2 trln teŋgege ūlǧaiyp, 27,8 trln teŋgenı qūraidy dep josparlanuda. Solai bola tūra, 2026 jyly äleumettık salaǧa 10,7 trln teŋgeqarajat baǧyttau josparlanuda, onyŋ 6,8 trln teŋgesı – äleumettık tölemder, al 3,6 trln teŋge – bılım beru jäne densaulyq saqtau salalaryna qatysty şyǧyndar.
Mäjılıstegı Qarjy jäne biudjet komitetınıŋ töraǧasy Tatiana Saveleva būl biudjettıŋ basty erekşelıgı – tūraqtylyq pen qabyldanǧan mındettemelerdı oryndau qajettılıgı arasyndaǧy qataŋ tepe-teŋdık ekenın atap öttı. Jalǧasy joq nemese jobalyq äzırlıgı rastalmaǧan barlyq bastama biudjetten alynyp tastaldy. Būǧa qosa, Ūlttyq qordan nysanaly transfertter tartylmaidy. Endı biudjet köbıne öz kırısterı esebınen qalyptasady. Būl qadam onyŋ makrotūraqtylyǧyn küşeitedı.
Fraksiia otyrysy barysynda Ükımet müşelerı deputattardyŋ bırqatar sūraǧyna jauap berdı. Atap aitqanda, infliasiiany tejeu, syrtqy qaryzdy azaitu, ekonomikany ärtaraptandyruaiasyn keŋeitu, jalpy ışkı önımdı ūlǧaitu, Ūlttyq qor qarajatyn tiımdı paidalanu, investisiialyq ahualdy jaqsartu jäne özge mäseleler qozǧaldy.
Jiyn qorytyndysynda «AMANAT»partiiasy fraksiiasynyŋ müşelerı ūsynylǧan biudjettık zaŋ jobalaryn maqūldau jäne olarǧaMäjılıstıŋ aldaǧy jalpy otyrysynda qoldaukörsetu turaly şeşım qabyldady.
