Aşyq kosmosqa bırneşe ret şyqqan ǧaryşker Talǧat Mūsabaev ömırden öttı

Belgılı ǧaryşker Talǧat Mūsabaev 75 jasqa qaraǧan şaǧynda ömırden öttı, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.

Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev Halyq qaharmanynyŋ otbasyna köŋıl aitty.

«Talǧat Amangeldıūly üş märte ǧaryşty baǧyndyrǧan, aşyq kosmosqa şyǧyp, aituly erlıgımen elımızdıŋ atyn älemge tanytqan batyr tūlǧa edı. Otandyq aeroǧaryş salasyn damytuǧa bar küş-jıgerın jūmsap, eselı eŋbek ettı. Senat deputaty jäne qoǧam qairatkerı retınde köptegen igı ıske bastamaşy boldy. Käsıbi bılıktılıgımen, ainalasyna syily azamattyq qalpymen halyqtyŋ qūrmetıne bölengen Talǧat Amangeldıūlynyŋ jarqyn beinesı ūmytylmaidy. İmany salamat, jany jännatta bolsyn»,– dep jazylǧan jedelhatta.

Talǧat Mūsabaev - qazaqtyŋ 2-şı, al älemnıŋ 309-şy ǧaryşqa üş ret ūşqan ǧaryşkerı. Ol 1951 jyly 7 qaŋtarda Almaty oblysy, Jambyl audanynyŋ Qarǧaly auylynda tılşı äkesı men därıger anasynyŋ otbasynda düniege kelgen. Onyŋ ǧaryştaǧy alǧaşqy qyzmetı 1994 jylǧy 1 şıldede bastalyp 4 qaraşaǧa deiın sozyldy, iaǧni ūşu ūzaqtyǧy 125 täu­lık 22 saǧat 53 minut 36 sekund­ty qūrady. Aşyq ǧaryşqa bırneşe ret şyqty, onyŋ jalpy ūzaq­tyǧy 11 saǧat 7 minutty qū­rady. Osy saparda Qazaq­stan Respublikasynyŋ ǧyly­mi eksperimentterınıŋ ekın­şı baǧdarlamasy tabysty oryn­daldy, sondai-aq Resei, AQŞ, Ger­maniia, Fran­siia elderı­nıŋ ǧy­lymi baǧdar­la­malary jüze­ge asyryldy.

25-negızgı ekspedisiia baǧdarlamasy boiynşa 1998 jyly qaŋtardyŋ 29-y men tamyzdyŋ 25-ı aralyǧynda «Soiuz-TM-27» jäne «Mir» ǧaryş kemelerınıŋ komandirı retınde ǧaryşta bolǧan. Ūşu kezınde 5 ret aşyq ǧaryş keŋıstıgıne şyqqan. 2001 jylǧy säuırdıŋ 28-ı men mausymnyŋ 6-y aralyǧynda «Soiuz-TM-32» ǧaryş kemesımen Halyqaralyq ǧaryştyq stansasyna barǧan bırınşı ekspedisiianyŋ ekipaj komandirı mındetın atqarǧan. 2003-2005 jyldary - Iý.A.Gagarin atyndaǧy Ǧaryşkerler daiyndau ortalyǧynyŋ top komandirı, 2005-2007 jyldary - «Bäiterek» Qazaqstan-Resei bırlesken käsıporny» aksionerlık qoǧamynyŋ bas direktory, 2007 jyly 11 aqpannan 11 säuırge deiın Qazaqstannyŋ äue-ǧaryş agenttıgınıŋ direktory qyzmetterın atqarǧan. Odan bölek, Ūlttyq ǧaryş agenttıgınıŋ töraǧasy, Sifrlyq damu, innovasiialar jäne aeroǧaryş önerkäsıbı ministrlıgınıŋ Aeroǧaryş komitetınıŋ töraǧasy bolǧan. 2016–2017 jyldary — Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ keŋesşısı, 2017–2023 jyldary — Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Senatynyŋ deputaty, Halyqaralyq qatynastar, qorǧanys jäne qauıpsızdık komitetınıŋ müşesı qyzmetterın atqarǧan.

Talǧat Mūsabaev Qazaqstan Respublikasynyŋ "Halyq qaharmany" jäne Resei Federasiiasynyŋ Batyry, "Otan", "Halyqtar dostyǧy", 3-därejelı "Za zaslugi pered Otechestvom" (Resei) ordenderımen, NASA-nyŋ "Ǧaryşqa ūşqany üşın" medalımen marapattalǧan.