16 mausym künı jelıde 16,3 mln qazaqstandyqtyŋ jeke derekterı taralyp ketkenı turaly aqparat tarady. Būl turaly SecuriXy.kz telegram arnasyjariialaǧan, dep habarlaidy, "Adyrna".
Telegram arnanyŋ mälımetınşe, 16,3 million jazbany qamtityn qazaqstandyqtardyŋ jeke derekterı bar CSV fail taralyp ketken. Ūrlanǧan jazbalar arasynda qazaqstandyqtardyŋ mynadai derekterı bar:
- Aty-jönı;
- Jynysy;
- Tuǧan künı;
- ID identifikator;
- JSN;
- Mobildı telefon;
- Jūmys telefony;
- Üi telefony;
- Azamattyǧy;
- Ūlty;
- Mekenjaiy;
- Tūrǧylyqty mekenjaiynyŋ rastalǧany turaly aqparat;
- Tırkelgen künı men tırkeuden şyqqan künı.
Taralyp ketken derekter alaiaqtar üşın oŋai olja. Arnanyŋ mälımetınşe, derekter 13 mausym künı joǧalǧan. Taralǧan derekterdıŋ denı jüiege 2011 jyly engızılgen. Ūrlanǧan mälımetter arasynda 2023-2024 jyldardyŋ da derekterı bar. Būl derekterdı alaiaqtar qylmystyq maqsatta paidalana alady.
«Taralyp ketken qūpiia jeke derekter arasynda JSN jäne bailanys telefondary bar. Būl öte qauıptı. Mūndai derekter fişing, äleumettık injeneriia, qūjattardy qoldan jasau, telefon alaiaqtyq üşın padalanyluy mümkın», – dep eskertedı telegram arna.
Būl aqparatty Kiberşabuyldardy taldau jäne tergeu ortalyǧynyŋ prezidentı Oljas Sätiev te rastaǧan.
«Asa ırı kölemdegı aqparat tarap otyr. Qazır tergeu jürıp jatyr. Bız Ūlttyq qauıpsızdık komitetınıŋ Memlekettık tehnikalyq qyzmetınen aqparat kütemız, olar da būl oqiǧany tekseruı kerek», – dep mälımdegen Sätiev.
Būl oqiǧadan keiın Sifrlyq damu jäne innovasiialar jäne aeroǧaryş önerkäsıbı ministrlıgı mälımdeme jasap, tekserıs jürıp jatqanyn habarlady.
«Äleumettık jelılerde azamattardyŋ jeke derekterı tarady degen aqparatqa bailanysty Sifrlyq damu, innovasiialar jäne aeroǧaryş önerkäsıbı ministrlıgı tiıstı jūmystar jürgızıp jatyr. QR SDİAÖM Aqparattyq qauıpsızdık komitetı qūqyq qorǧau jäne arnaiy organdarmen bırlesıp, ūsynylǧan mälımetterdıŋ şynaiylyǧy men özektılıgın anyqtau maqsatynda keşendı tekseru jürgızude», – delıngen ministrlık mälımdemesınde.
Qūzyrly organ taralyp ketken derekterdıŋ memlekettık jüielerden taralmaǧanyn habarlady. Iаǧni atalmyş jeke derekter jekemenşık aqparattyq jüielerden taralǧan boluy mümkın.
«Bügıngı taŋda memlekettık aqparattyq jüielerden derbes derekterdıŋ taraluy nemese hakerlık şabuyldar nätijesınde būzyluy tırkelgen joq», – delıngen ministrlık jauabynda.
Jeke derekter eskı aqparattyq bazalardan – negızınen qyzmet körsetu salalary men mikroqarjy ūiymdarynan alynǧan boluy mümkın. Sondai-aq eskı mälımetter boluy mümkın.
Dese de, tekseru tolyq aiaqtalǧanǧa deiın qandai da bır qorytyndy jasau nemese aqparattyŋ şynaiylyǧyn rastau mümkın emes.
«Eger azamattyŋ derbes derekterı taraǧan mälımetter arasynda bolsa, ol turaly elektrondyq ükımet portaly (eGov) arqyly jeke kabinetıne habarlama joldanady. Ministrlık jaǧdaidy jıtı baqylauda ūstap otyr. Qosymşa aqparat tekseru nätijelerı boiynşa jariialanady», – dep habarlaidy vedomstvo.
