QR Prezidentı Q.K. Toqaev myrzaǧa
Qazaq ziialylary ötken qaŋtarda «Jaŋa Qazaqstan» jobasyn ūsynǧanda, ol aldymen jaŋa memlekettıŋ jas ūrpaǧyn tärbieleuge baǧyttalady dep eseptelgen edı. Ökınışke orai, eldegı ülesı 82-85% qūraityn 6-7 jasqa deiıngı qazaq balalarynyŋ barlyǧynyŋ tılderı orys tılınde şyǧuda. Memlekettık tıldı damytuda Aqorda bastaǧan memlekettık organdar eşqandai naqty ıstı şeşuge jıgersız, sauatsyz jäne qauqarsyz ekendıkterın iaǧni ol debilizmnıŋ ortasyna ainalǧanyn körsetude. Osyndai qadamdarymen Sız bastaǧan memlekettık organdar qazaqty denasifikasiialau saiasatyn jürgızude. Qazaqqa ūlt retınde joiylu üşın syrttan jaudyŋ keregı joq, qazırgı bilık jetkılıktı. «Ana tılıŋ men dästürıŋnen aiyrylsaŋ, şegarany aşa ber. Basqa qorǧaityn eşteŋe joq...» degen Nelson Mandella. Būl eldıŋ iesı, kiesı jäne mäŋgı tūǧyry, - ol Maǧjan aqynnyŋ, «Tarap ketken balalaryŋdy bauyryŋa, alaqanyŋmen tarata alarsyŋ, sen tılım...» deitın qūdıret, - Qazaq tılı. Täuelsızdık jyldary mäŋgürt bilık Qazaq tılın damytudyŋ ornyna, onymen iaǧni Qazaq memleketımen küresumen boldy. Oǧan memlekettılıkten görı, korrupsiia, el müddesınen görı memlekettıŋ kenoryndary, käsıporyndaryn iaǧni ekonomikalyq negızın qūrtyp satu maqsat boldy. Diktatorlyq bilık halyqpen, memlekettık institutpen küresudı öz maqsaty etıp qoidy. Qaŋtarda ortaq qorǧa jinaǧan qarjyny ainalaŋyzdaǧy ūrylarǧa talan-tarajǧa saldyrmai, adam kapitaly iaǧni bolaşaq ūrpaqtyŋ ana tıl, ata dästürın üirenıp, mädeniettı damytuǧa jūmsau kerek edı. Seksennen asqan kempır-şaldardy jarylqaǧanşa, el bolaşaǧy segızge deiıngı ūrpaqqa, Alla jaratqan ana tılderınen ajyratpai, sol tılde söiletu aldymen Prezident retınde Sızdıŋ mındetıŋız. Basqanyŋ bärı ötkınşı, uaqytşa, qūbylmaly tırlıkter. Latynǧa köşudı uaqytyly qolǧa alu kerek. Būl baǧytta soŋǧy üş jylda eşqanda şara ıske asyp jatqan joq. Sodan keiın basqa tılderdı Qazaq tılınen joǧary qoiuǧa talpynǧan diplomattar men deputattardyŋ arasyndaǧy mäŋgürttık qoǧamnyŋ obyr auyruy boluda. Memlekettık tılge nemqūraily qarap, ony üirenbeitın, IQ 20-30-dan aspaityndarmen intellektualdyq ūlt qūru mümkın emes iaǧni olarmen bızdıŋ jolymyz bır emes. Memlekettık tıl, - ol ūzyn-arqan, keŋ tūsau qylyp sozbalaqtap jüretın sozylmaly auyru emes, adam kapitaly men memlekettık instituttardy damytatyn negızgı qūral. Sondyqtan,memlekettık organdardyŋ basty mındetı, ärı qasiettı boryşy,- ol äleumettık, ne ekonomikalyq mäseleler emes, aldymen memlekettıŋ tıl mäselesın şeşu bolyp tabylady. Memlekettıŋ osy tüpkılıktı mäselesın şeşude halyq Sızben bırge. Otyz jylǧa keşıgıp jatyrmyz. Iske kırısıŋız.Qūrmetpen, Janūzaq ÄKIM, ǧalym, akademik