Ózbekstannyń jańa konstıtýııasy boıynsha, Qaraqalpaqstan egemendik statýsynan jáne Ózbekstannan bólinip shyǵý quqyǵynan aıyrylýy múmkin. Bul jóninde "Medıazona" habarlady.
Ózbekstannyń jańa konstıtýııasynyń jobasy baspasózde jarııalanǵan. Konstıtýııanyń 70, 71, 72, 74 jáne 75 baptarynda Qaraqalpaqstannyń jańa statýsy kórsetilgen.
Ózbekstannyń qazirgi konstıtýııasy boıynsha Qaraqalpaqstan "egemendi respýblıka" bolyp sanalady, Qaraqalpaqstan búkilhalyqtyq referendým negizinde Ózbekstan quramynan bólinip shyǵa alady" dep kórsetilgen. Jańa ózgeristerden bul normalar alynyp qalǵan.
Konstıtýııaǵa enetin ózgerister jónindegi komıssııaǵa silteme jasaǵan "Gazeta.uz" basylymy "jańa ózgeristeri Qaraqalpaqstan Jokarǵy Keńesi jasap, biraýyzdan maquldaǵan" dep jazady. Konstıtýııaǵa reforma jasaý týraly pikirlerdi jınaqtaǵanda "avtonomııaly respýblıka halqy atynan "Qaraqalpaqstandy Ózbekstannyń ajyramas bólshegi dep taný týraly kóptegen usynystar túsken".
"Konstıtýııalyq komıssııa ózgerister qaraqalpaq jáne ózbek halyqtarynyń birligin nyǵaıtý jáne bir el – ortaq taǵdyr ıdeıasyn júzege asyrýǵa baǵyttaldy dep túsindirgen" dep jazady "Medıazona".
1993 jyly 9 sáýirde kúshine engen Qaraqalpaqstan konstıtýııasynda "Qaraqalpaqstannyń egemendigi jáne Ózbekstan quramyndaǵy orny týraly" Ózbekstan konstıtýııasynyń erejelerin tolyq qaıtalaıdy. Qaraqalpaqstan halqynyń búkilhalyqtyq referendýmy negizinde Ózbekstannan shyǵa alatyny da jazylǵan.
Bıyl 25 maýsymda Ózbekstan konstıtýııasyna engiziletin ózgerister qoǵam talqylaýyna shyǵarylǵan. Ózbekstan konstıtýııasynyń 66 babyna barlyǵy 170 túzetý engizýdi kózdep otyr. Jańa ózgerister boıynsha prezıdent ókileti kúsheıip, prezıdent qyzmeti bes jyldan jeti jylǵa deıin uzarady. Jańa konstıtýııa qabyldansa, Ózbekstannyń qazirgi prezıdenti Shavkat Mırzııaevtyń buǵan deıingi prezıdenttik merzimderi esepten shyǵarylyp, qaıtadan saılaýǵa túsý quqyǵyn alady degen boljam bar.
Qaraqalpaqstan avtonomııaly respýblıkasy 1925-1929 jyldar arylyǵynda avtonomııaly oblys retinde QazaqSSR avtonomııaly respýblıkasynyń quramynda bolǵan. 1930 jyldyń 20 shildesinde Qazaqstan quramynan shyǵyp, RSFSR-ge tikeleı baǵyndy. 1936 jylǵy 5 jeltoqsanda avtonomııa Ózbek SSR-niń quramyna berilgen.
Qaraqalpaqstan 1990 jyly 14 jeltoqsanda memlekettik egemendik týraly deklaraııa qabyldaǵan. 1993 jyly Tashkent "Qaraqalpaqstan Ózbekstan quramynan shyǵý máselesin 20 jyldan soń referendým arqyly sheshedi" degen shartpen Qaraqalpaqstandy resmı túrde qosyp alǵan. Alaıda bul másele 20 jyldan keıin de kóterilmegen. Sarapshylar munyń jabyq taqyryp ekenin, ony kótergen qaraqalpaq belsendileriniń qýdalanatynyn aıtady.
“Adyrna” ulttyq portaly
