Türkıstan oblysynda bes auyldyŋ jaiylymdyq jerı audandaǧy ırı şeneunıktıŋ tuystaryna berılgen, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly KTK arnasyna sılteme jasap.
Tūrǧyndardyŋ aituynşa, kezınde jer ülesı retınde berılgen telımder Saryaǧaş audanynyŋ jer qoryna dep alynyp, ony audan äkımı orynbasarynyŋ tuystary 49 jylǧa jalǧa alypty. Oǧan qosa, alqapty ainaldyra qazyp tastaǧan. Al "auylda mal jaiatyn jer joq" degender endı bai-baǧlandar alyp qoiǧan aumaqty qaitara almai jür.Saryaǧaş audanyndaǧy Qūrsai, Tasqūdyq, Sarysu, Qaraqalpaq pen Şäihana auyldarynda mal jaiatyn jer joq. Tört tülık auyl ışınde kök qualap jür. Auyldyŋ däl ırgesındegı jerler jekemenşıktıŋ qolyna ötıp ketken. Kezındegı jaiylym jerlerge egın salǧandar bolsa, ony ainaldyra özdıgınşe qorşap tastaǧan.
Auyl maŋyndaǧy asfalt janyndaǧy taqyr uchaskeler tūtas auyldyŋ jaiylym jerı. Al ırgedegı köz jetpes alyp aumaq bırer käsıpkerge tiesılı eken. Kezınde el paidalanǧan jerdı 49 jylǧa jalǧa alǧandar ainaldyra or qazyp tastaǧan. Sondyqtan būl jerden ne adam, ne mal öte almaidy.Al auyl maŋyndaǧy onsyz da tar jaiylym taǧy ekı-üş aidan keiın müldem taqyrǧa ainalady. Malyn toidyru üşın jūrt amalsyz jem-şöp satyp aluǧa mäjbür. Bes auyldyŋ jūrty būl turaly auyl äkımınen bastap, audan basşylaryna deiın san märte aitqan. Bıraq äzırge nätije joq.
"Halyqtyŋ 90 paiyzy jūmyssyz. Jūmys joq, mal asyraiyn dese, jaiylym joq. Osynşa halyqqa 220-aq gektar jaiylym bar. Maldy auyl arasynda jaiyp otyrmyz. Ne jūmys joq, ne mal asyraityn tabys közı joq. Halyq qinalyp otyr. Negızgı egıstıktıŋ jerdıŋ özı 6 myŋ gektar edı, bır 2 myŋ gektardai jaiylym bar edı. Ony ärkım ülestırıp alyp qoiǧan", – deidı Saryaǧaş audanynyŋ tūrǧyny Kökūly Şerımbetov.Kolhoz, sovhoz taraǧanda är otbasyna egıstık pen jaiylymǧa dep 15 gektardan jer berılgen. Bıraq ekı myŋynşy jyldary audan qoryna alynyp, keiın bai-baǧlandarǧa ötken. Eŋ qyzyǧy, sonyŋ bärı audan äkımı orynbasarynyŋ tuysy deidı.
"Ol jer negızınen, halyqtyŋ ülesındegı jerdı qazırgı audan äkımınıŋ orynbasary Nūrpolat Tälıpovtıŋ tuysqandarynyŋ jekemenşıgıne ketken. Ekı myŋ gektar sol kısılerdıŋ qolynda. Qarapaiym halyqtyŋ jerı. Egıstık, jaiylym jer. Ol bızge bölıngen jer. Al bızge äkımşılıkke aldap kelgen, osy jer küidı, myna qaǧaz jürmeidı dep. Zaŋ jüzınde ol qaǧaz jüretın bolyp jatyr. Ol alǧan jekemenşıktıŋ auylǧa qandai qatysy bar? Eşqandai qatysy joq, būl auylda tūrmaǧan", – deidı Saryaǧaş audanynyŋ tūrǧyny Oŋalbai İbragimov."Jer telımın tek tuystaryna bölıp berdı" degendı estıp auyl halqymen kezdesuge äkım orynbasary da keldı. Nūrpolat Tälıpovtyŋ aituynşa, tuystarynyŋ jer alǧany ras eken. Bıraq olar egın egıp, jūrtqa jūmys tauyp berıp jatyr degendı alǧa tartady. Al jerdıŋ berılıp ketkenıne qyzmetınıŋ qatysy joq eken.
"Būnyŋ bärı beker söz. Men audan äkımınıŋ orynasary bolyp būrynnan ıstep kele jatqan joqpyn ǧoi. Keşe ǧana kelıp, 10-15 jyl ışınde ıstep jatyrmyn. Men basqa salada ıstep jürgen kezımde alynǧan. Būl jerler 2005-2004 jyldary alynǧan", – deidı Saryaǧaş audany äkımınıŋ orynbasary Nūrpolat Tälıpov.Dese de jūrt aiyptaǧan şeneunık audanda bır jarym million gektar jer tapşy ekenın moiyndaidy. Bıraq auyl ırgesındegı jalǧa ketken jerlerdı qaitarsaq, jekemenşıktıŋ qūqyn taptaimyz dep otyr. Al äkımderden qairan joq degen bes auyldyŋ jūrty endı jappai qol jinap, sotqa jügınetının jetkızdı.
"Adyrna" ūlttyq portaly.
