«Adyrna» ūlttyq portalynyŋ elektrondy pochtasyna Ǧalymbek Musin esımdı azamattan eŋbek qatynasyndaǧy zaŋ būzuşylyq pen aldau, kısı aqysyn jeuge qatysty hat kelıp tüstı. Jūmysşylar 390 mln teŋgeden qaǧyldy deidı. Basynan bastaiyq.
Qazaqstan ekonomikasy üşın eŋ bastysy, eŋ aldymen otandyq önım men otandyq käsıpkerlerdı qoldau boluy tiıs. Būl turaly prezident Qasym-Jomart Toqaev ta bırneşe märte mälımdeme jasap, otandyq käsıpkerdı qoldau men otandyq jūmysşy küşıne barlyq joba aiasynda senım aptruǧa şaqyrǧan bolatyn. Būl äsırese otandyq jūmysşylar men şeteldık jūmysşylar arasyndaǧy eŋbekaqanyŋ aiyrmaşylyǧyna bailanysty narazylyq jiı bolatyn elımızdıŋ Batysyndaǧy mūnai salasy sektoryna tıkelei qatysty. Alaida Tengizşevroildyŋ keibır merdıgerlerı aimaqtaǧy jaǧdaidy uşyqtyru üşın qasaqana jaǧdaidy qiyndatuǧa baratyn syŋaily.
Sondai bır merdıger retınde «Senımdı Qūrylys» JŞS aituǧa bolady, ol AQŞ pen Türkiia rezidentterıne tiesılı. Däl osy kompaniia TŞO-men qūrylys jasau, jöndeu jūmystaryn jürgızu jäne özge de qyzmet türlerın körsetu boiynşa kelısım jasaidy. Artynşa «Senımdı Qūrylys» subpodriad ökılderımen kelısım jasap, jūmysşylar tobyn tarta otyryp otandyq qyzmet retınde jūmysqa kırısedı. Sondai merdıger kompaniianyŋ bırı, kışı jäne orta käsıp ökılı sanalatyn «Asia Operating Corporation» (AOS) kompaniiasy. 2016 jyldyŋ 1 qazanynda «Senımdı qūrylyspen» kelısım jasap, bıraqty negızde qyzmetkerlerge saǧatyna 2121 men 3144 teŋge, nemese orta eseppen 6 dollar töleuge kelısken bolatyn (2016 jyly 1 dollar 353,70 teŋgege teŋ edı, al 2019 jyly 385,76 tengenı qūrady).
«Tym tömen baǧa berse de, AOS ūsynylǧan kelısımge köndı, sebebı jūmysşylarǧa jūmys tauyp beru qajet boldy. Osy kelısım boiynşa bız 2016 men 2019 jyldary jūmys ıstedık», - deidı JŞS direktory Ǧalymbek Musin. Ol 2121 teŋgenıŋ ışıne tek qana ailyq emes, sonymen bırge tūru aqysy, tamaqtandyru, nysandarǧa jetkızu jäne taǧy basqa kırgenın aitady.
«Öte tömen baǧa berılgendıkten, menıŋ kompaniia ülken şyǧynǧa ūşyrap, şynaiy negızde bankrottyq jaǧdaiǧa tap boldy. Osy baǧamen bız jalaqy töledık, meiram künderı de osy qarjydan üsteme berdık, tūru men tamaqtandyru aqysyn ötedık, arnaiy kiımdı de osy qarjydan aldyq», - deidı Musin.
Onyŋ sözınşe «Senımdı Qūrylys» şyǧyndardyŋ bırşamasyn jabatynyn aitqan. Alaida 2019 jyly kelısımdı üzıp, uädelerın oryndamaǧan. Merdıger men qosalqy merdıger arasynda kelısım bar, kelısılgen qarjy tölendı, taraptar ekı jaqqa ketse bolady deitın şyǧarsyz. Alaida būl jaǧdaida taǧy bır şikılık bar. TŞO öz jobalaryna tartylǧan jūmysşylardy qamtamasyz etu üşın qarjy böledı, merdıgerdıŋ barlyq şyǧynyn öteidı, onyŋ ışıne «Senımdı Qūrylys» JŞS da kıredı. Demek, şeteldık merdıger TŞO-dan alǧan barlyq qarjyny jūmysşylarǧa beruı mındettı. Ǧalymbek Musinnıŋ qolyna bas kelısım qūşaty tüsken, onda subpodriadqa «Senımdı Qūrylys» töleuı tiıs barlyq şyǧyn men qarjy taiǧa taŋba basqandai jazylǧan. Onda jūmysşylardyŋ saǧatyna 5,7 dollar emes, 15,66 dollar töleuı tiıs dep körsetılgen, būl o bastaǧy kelısımnen üş ese köp degen söz. Musinnıŋ esepteuı boiynşa «Asia Operating Corporation» JŞS tört jyldyŋ ışınde 390 million teŋgeden qaǧylǧan. Al eŋ basty sūraq, «Senımdı Qūrylys» ielerı bolyp tabylatyn Türkiia men AQŞ azamattary ol qarjyny qaida jıberdı?
«Nege «Senımdı Qūrylys» öz qosalqy merdıger (subpodriad) ökılderıne köŋılge öonymdy qarjy bermeidı, onyŋ ışınde menıŋ kompaniiama da? Aqşa qaida ketıp jatyr? Men siiaqtylar öte köp. Eger şyn sanaityn bolsaq, onda būl orasan qarjy», - deidı käsıpker.Barlyq däleldemeler men esepteulerdı jinaqtap, Senımdı Qūrylys 120 mlrd teŋgege juyq qarjyny şekara asyryp jıberuı mümkın degen hatty Ǧalymbek Musin el prezidentıne de, Atyrau oblysy äkımdıgı men Mäjılıs jäne Senat spikerlerıne de, Bas Prokurorǧa da jäne özge de organdarǧa jıbergen, alaida bırde bır tergeu men zertteu jūmystary bastalmaǧan. Käsıpkerge atalmyş mäsele boiynşa sotqa jügınıŋız degennen basqa mardymdy jauap kelmeptı. Özı qol qoiǧan kelısımşarttyŋ baryn jaqsy tüsınetın Musin, sotty jeŋe almaitynyn bıledı. Alaida şynaiy jaǧdaiǧa qaraityn bolsaq, qazaqstandyq jūmysşylar laiyqty qarjy aluǧa tiıs sätte tiyn-teben alyp kelgen, al tapsyrys beruşı bar bolǧany aldap ketken.
"Adyrna" ūlttyq portaly
