قار بارىسى - ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق سيمۆولدارىنىڭ ءبىرى. قار بارىسى وزدەرى مەكەن ەتەتىن ورتالىق ازيا تاۋلارىنىڭ سۇلۋ تابيعاتىنان، قاتال الەمىنەن سىر شەرتەدى. اتاۋىنىڭ شىعۋ تاريحى دا سان ءتۇرلى. مىسالى، جەتىسۋ جەرىندە يلبەرس، الماتىنىڭ شىعىسىندا يرۆيز، تۇركى تىلدەرىندە يربيز دەپ اتاعان.
يربيس جىڭىشكە، دەنەسى ۇزىن، قولدارى قىسقا، كىشىلەۋ كەلگەن اياقتارى مەن ۇزىن قۇيرىعىمەن كوزگە تۇسەتىن ەرەكشە مۇسىنگە يە جانۋار. ۇزىندىعى قۇيرىعىمەن قوسا 200 - 230 سم بولسا ، سالماعى 55 كگداي بولادى. بارىستىڭ جۇندەرىندە ساقينا تارىزدەس قارا داقتارى بار. ورتالىق جانە وڭتۇستىك ازياداعى قار بارىسىنىڭ تارالۋ ايماعى تاۋلى ايماقتاردىڭ شامامەن 1230000 كم² اۋماعىن قامتيدى.
قازاق ەجەلدەن بارىستىڭ باتىلدىعىنا ءتانتى بولعان. ءتىپتى ءداستۇرلى جىل ساناۋىمىزدىڭ ءۇشىنشى جىلى دا بارىس جىلى.
قار بارىسى جالپى قازاقستان ءۇشىن تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ "قازاقستان-2030" جارلىعىنا سايكەس، رەسمي سيمۆولعا دا اينالىپ ۇلگەردى. ەلىمىزدىڭ ەڭ ۇلكەن قالالارىنىڭ ءبىرى - الماتى قالاسىنىڭ وزىنىڭ تاڭباسىندا بارىس بەينەسى بەينەلەنگەن. 1999 جىلى 26 شىلدەدەن باستاپ ەرەكشە ەڭبەگى ءۇشىن 3 دارەجەلى "قازاق بارىسى " وردەنى دە قۇرىلدى. مىسالى، 1-دارەجەلى "بارىس" وردەنىن العاندار قاتارىندا شەرحان مۇرتازا، ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ، مىرزاتاي جولداسبەكوۆ، جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ سىندى تۇلعالار بار.
سونداي-اق قازاقستانداعى 2011 جىلعى قىسقى ازيا ويىندارىنىڭ سيمۆولى رەتىندە دە بارىس الىنعان بولاتىن. ەلوردادا 2015 جىلى "بارىس ارەنا" سپورت كومپلەكسى دە اشىلعان. 1999 جىلى 26 قاراشادا قۇرىلعان ەلوردالىق حوككەي كومانداسىنا دا ۇلتتىق سيمۆولدىڭ قۇرمەتىنە "بارىس" اتاۋى بەرىلدى.
قازاننىڭ 23-ءى كۇنى حالىقارالىق قار بارىسى كۇنى اتالىپ وتىلەدى. قار بارىسى ءوزىنىڭ سانى، تارالۋ اۋقىمى جاعىنان قازاقستاننىڭ قىزىل كىتابىندا ءۇشىنشى ساناتقا ەنگەن. بۇل سۇيكىمدى مىسىقتۇقىمداستاردان مۇلدە ايرىلماس ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان ۇلكەن جۇمىستار اتقارىلىپ جاتىر.
ۇلجان تۇرلىبەك
