Azerbaijan Airlines اۆياجەلىسىنىڭ اقتاۋدا اپاتقا ۇشىراعان ۇشاعى تۋرالى جاڭا دەرەكتەر شىعا باستادى. اقش-تاعى جانە ازەربايجانداعى شەنەۋنىكتەر اپاتتى رەسەيدىڭ اۋە شابۋىلىنا قارسى جۇيەسىنىڭ ارەكەتىمەن بايلانىستىرعان.
بۇل تۋرالى حالىقارالىق باق مالىمەتتەرىنە سۇيەنىپ «امەريكا داۋسى» راديوسى حابارلاعان.
شەنەۋنىكتەر نە دەيدى؟
Reuters CBS News ارناسىنا بەيسەنبى كۇنى امەريكانىڭ اتى-ءجونىن اتاماۋدى وتىنگەن شەنەۋنىگى ۇشاقتىڭ رەسەي اۋە شابۋىلىنا قارسى جۇيەسىنىڭ نىساناسىنا الىنعان تۋرالى بەلگىلەر بار ەكەنىن ايتقان.
قازاقستان پرەمەرىنىڭ ورىنباسارى قانات بوزىمباەۆ ۇشاقتى رەسەي اۋە شابۋىلىنا قارسى جۇيەسى اتىپ تۇسىرگەنىن نە راستاي المايتىنىن، نە جوققا دا شىعارا المايتىنىن مالىمدەگەن.
«ۇشاق قۇسپەن سوقتىعىسقان با الدە ىشىندە جارىلىس بولدى ما، ول قورىتىندى شىققاندا عانا بەلگىلى بولادى. ءبىز ازەربايجانداعى ارىپتەستەرىمىزبەن ۇنەمى بايلانىستامىز. بىزگە ءالى ەشكىم ناقتى نۇسقاسىن ايتقان جوق، رەسمي تۇردە ءبىز رەسەيدەن دە، ازەربايجاننان دا ەشقانداي نۇسقانى العان جوقپىز. ءدال قازىر رەسمي نۇسقا جوق. سوندىقتان ءبىز قانداي دا ءبىر اقپاراتتى راستاي دا، جوققا دا شىعارا المايمىز، - دەگەن قانات بوزىمباەۆ اقتاۋدا وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا.
بەيسەنبى كۇنى كرەملدىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ اۋە قورعانىس جۇيەلەرى ۇشاقتى اتىپ ءتۇسىردى دەگەن مالىمدەمەگە قاتىستى سۇراققا «تەرگەۋشىلەردىڭ قورىتىندىسىن كۇتپەي، بولجام جاساۋ دۇرىس ەمەس» دەپ جاۋاپ بەردى.
«ەشكىم مۇنى ادەيى ىستەدى دەپ وتىرعان جوق»
الدىن الا تەرگەۋ ناتيجەلەرى Azerbaijan Airlines اۋە كومپانياسى ۇشاعىنىڭ اپاتقا ۇشىراۋىنا رەسەيلىك زىمىران سەبەپ بولعانىن راستاعانىن حابارلاعان.
Euronews اگەنتتىگى ەكسكليۋزيۆتى تۇردە ازەربايجان ۇكىمەتىندەگى دەرەككوزدەرگە سىلتەپ، 25 جەلتوقسان، سارسەنبى كۇنى اقتاۋدا ورىن العان Azerbaijan Airlines اۋە كومپانياسى ۇشاعىنىڭ اپاتىنا رەسەيلىك «جەر-اۋە» زىمىرانى سەبەپ بولعانىن راستاعانىن حابارلادى.
Reuters جانە Euronews اگەنتتىكتەرىنىڭ ۇشاق اپاتىن تەكسەرۋدىڭ الدىن-الا قورتىندىسىمەن تانىس ءتورت دەرەككوزگە سىلتەپ حابارلاۋىنشا، گروزنىي قالاسى ۇستىندە درونداردىڭ بەلسەندىلىگى بايقالعان كەزدە 8432 رەيسىنە زىمىران اتىلعان. زىمىران ۇشاققا جاقىن جەردە جارىلىپ، جولاۋشىلار مەن ەكيپاج مۇشەلەرىنە زاقىم كەلتىرگەن.
Euronews ءوز دەرەككوزدەرىنە سىلتەمە جاساپ، زاقىمدالعان ۇشاققا رەسەيلىك اۋەجايلاردا قونۋعا رۇقسات بەرىلمەگەنىن، پيلوتتاردىڭ شۇعىل قونۋعا سۇراعاندارىنا قاراماستان، ۇشاققا كاسپي تەڭىزى ارقىلى قازاقستاننىڭ اقتاۋ قالاسىنا ۇشۋعا بۇيرىق بەرىلگەنىن حابارلادى.
ال ازاتتىق راديوسى سارسەنبى كۇنى گروزنىي اۋەجايىنىڭ الدىمەن ۇشاق ماحاچكالاعا باعىتتالعانىن، سودان كەيىن اۋا رايى جاعدايىنا بايلانىستى اقتاۋعا جىبەرىلگەنىن حابارلاعانىن راستادى.
Reuters اگەنتتىگىنىڭ دەرەككوزى «ەشكىم مۇنى بىرەۋ ادەيى ىستەدى دەپ وتىرعان جوق. الايدا دەرەكتەردى نازارعا العاندا باكۋ رەسەي تاراپى ازەربايجان ۇشاعىن اتىپ تۇسكەنىن مويىندايدى دەپ كۇتەدى» دەگەندى ايتقان.
الدىن الا دەرەكتەر بويىنشا، ۇشاقتىڭ GPS ناۆيگاتسيالىق جۇيەلەرى تەڭىز ۇستىندە ۇشۋ كەزىندە تولىقتاي وشىرىلگەن.
باكۋدىڭ AnewZ حالىقارالىق باسىلىمى ازەربايجان ۇكىمەتىندەگى دەرەككوزدەرگە سىلتەمە جاساپ، زىمىراننىڭ «پانتسير-س» اۋە قورعانىس زىمىران جۇيەسىنەن اتىلعان بولۋى مۇمكىن ەكەنىن حابارلادى.
«اۋەجايلاردىڭ ۋاقىتشا توقتاتىلۋى»
رەسەيلىك دەرەككوزدەردىڭ مالىمەتىنشە، Azerbaijan Airlines اۋە كومپانياسىنىڭ ۇشاعى شەشەنستان اۋماعىنان ۇشىپ وتكەن كەزدە، رەسەيدىڭ اۋە قورعانىس كۇشتەرى ۋكراينالىق درونداردى اتىپ تۇسىرۋگە بەلسەندى ارەكەت جاساپ جاتقان.
شەشەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ حاتشىسى حامزات قادىروۆ سارسەنبى كۇنى تاڭەرتەڭ گروزنىيعا دروندار شابۋىلى بولعانىن راستادى. بىراق قۇرباندار مەن قيراندىلار بولماعانىن اتاپ ءوتتى.
بۇعان دەيىن ۇلىبريتانيادا ورنالاسقان Osprey Flight Solutions اۆياتسيالىق قاۋىپسىزدىك كومپانياسى ءوز كليەنتتەرىنە «Azerbaijan Airlines رەيسى رەسەيدىڭ اۋە قورعانىس جۇيەسىمەن اتىپ ءتۇسىرىلۋى مۇمكىن» ەكەنىن ەسكەرتكەن. Osprey باس ديرەكتورى ەندريۋ نيكولسون كومپانيانىڭ رەسەيدەگى سوعىس كەزىندە دروندارعا جانە اۋە قورعانىس جۇيەلەرىنە قاتىستى 200-دەن استام ەسكەرتۋ جاريالاعانىن ايتتى.
بەيسەنبى كۇنى ازەربايجاندا ۇشاق اپاتىنان قازا تاپقانداردى ەسكە الۋ ماقساتىندا بۇكىلۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنى ءوتتى. ەل بويىنشا مەملەكەتتىك تۋلار تومەن ءتۇسىرىلدى، تۇسكى ۋاقىتتا قوزعالىس توقتاتىلدى. ال كەمەلەر مەن پويىزدار قازا تاپقاندارمەن قوشتاسۋ بەلگىسى رەتىندە سيگنالدار بەردى.
Embraer كومپانياسى Associated Press اگەنتتىگىنە بەرگەن مالىمدەمەسىندە بارلىق ءتيىستى ورگاندارعا كومەك كورسەتۋگە دايىن ەكەنىن حابارلادى.
سارسەنبىدە رەسەي قورعانىس مينيسترلىگى بىرنەشە ايماقتىڭ ۇستىنەن ۋكراينانىڭ 59 درونىن اتىپ تۇسىرىلگەنىن حابارلاعان. سوعان وراي رەسەيدىڭ بىرنەشە اۋەجايىندا ۇشۋ-قونۋ ۋاقىتشا توقتاتىلعان.
ADS-B ۇشۋدى باقىلاۋ مالىمەتتەرى رەسەيدىڭ وڭتۇستىك-باتىسىندا ۇشاقتىڭ GPS جۇيەسىندە كەدەرگى بولعانىن كورسەتكەن.
برازيليا اپاتتى زەرتتەۋگە كومەكتەسۋگە ءۇش وكىلىن جىبەرگەن. اپاتقا ۇشىراعان Embraer ۇشاعىن ءوندىرۋشى كومپانيانىڭ شتاب-پاتەرى سان-حوسە دوس كامپوس (São José dos Campos) قالاسىندا ورنالاسقان.
Reuters اگەنتتىگى بريۋسسەلدە ناتو ۇيىمىنىڭ اپات سەبەبىن تولىق زەرتتەۋگە شاقىرعانىن حابارلاعان.
اگەنتتىكتىڭ حابارلاۋىنشا، بەيسەنبى كۇنى قازاقستان باسشىلىعى ۇشاق سەبەبى ازىرگە بەلگىسىز ەكەنىن ايتقان.
رەسەيدىڭ ازاماتتىق اۆياتسيا باسقارماسى الدىن الا اقپاراتقا سايكەس، پيلوتتار قۇستارمەن سوقتىعىسقاننان كەيىن اقتاۋ باعىتىنا وزگەرىس ەنگىزگەنىن، بۇل بورتتاعى توتەنشە جاعدايعا الىپ كەلگەنىن مالىمدەدى.
سارسەنبى كۇنى Azerbaijan Airlines اۋە كومپانياسىنىڭ Embraer-190 ۇشاعى ازەربايجان استاناسى باكۋدەن سولتۇستىك كاۆكازداعى رەسەيدىڭ گروزنىي قالاسىنا باعىت العان ەدى. بىراق ونىڭ باعىتى بەلگىسىز سەبەپتەرمەن وزگەرتىلگەن. ناتيجەسىندە، ۇشاق اقتاۋ جاعالاۋىنا جاقىن جەردە، شامامەن ءۇش شاقىرىم قاشىقتىقتا قۇلادى.
الەۋمەتتىك جەلىدە تاراعان ۇيالى تەلەفون كادرلارىنان ۇشاقتىڭ جەرگە سوعىلىپ، جارىلىس بولعانعا دەيىن تىك قۇلدىراعانى بايقالادى.
قۇتقارۋشىلار ۇشاق اپاتىنان امان قالعان 29 ادامدى اۋرۋحانالارعا جەتكىزدى.
ۇشاق بورتىندا بولعان 67 ادامنىڭ 38-ءى قازا تاپتى.
