قازاقستانعا ءپۋتيننىڭ مەملەكەتتىك ساپارىندا قۇجاتتاردىڭ ۇلكەن پاكەتىنە قول قويىلدى. 20 كەلىسىم جايلى ءسوز بولعان. بۇل كەلىسىمدەردىڭ مازمۇنى بىردەن بەلگىلى بولا قويعان جوق.
بۇل تۋرالى DW – «دويچە ۆەللە»، «نەمىس تولقىنى» راديوسىنىڭ ماقالاسىندا ايتىلادى.
رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ 2015 جىلدان كەيىنگى قازاقستانعا ەكىنشى مەملەكەتتىك ساپارى 27 قاراشا كۇنى تۇسكە دەيىن باستالادى دەپ جوسپارلانعان ەدى. استانا ۋاقىتىمەن ساعات 15:00-دە قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن كەلىسسوزدەردى جاريالاۋعا جينالعان جۋرناليستەر قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنتسياسى كەزدەسۋ ءۇشىن تولىق دايىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بىراق، ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ ۇشاعى نۇرسۇلتان نازارباەۆ اتىنداعى اۋەجايعا كەشكى ساعات 17:00-دەن كەيىن قوندى. بۇل ۋاقىتتا استاناعا قاراڭعىلىق تۇسكەن ەدى. سول ساتكە دەيىن قۇرمەتتى قاراۋىل پولكى بىرنەشە رەت دايىندىق جاسادى. ماسكەۋدەن كەلگەن دەلەگاتسيا ءۇشىن ارنايى اۆياشوۋ دا ۇيىمداستىرىلعان. بۇل شوۋدا قازاقستاندىق جويعىش ۇشاقتار رەسەيلىك ءۇش ءتۇستى تۋ تۇرىندەگى ءىز قالدىرىپ، اسپانعا ءتۇرلى ءتۇستى جولاقتار سالدى.
ساپار باسىنداعى ايىرماشىلىق
شاعىن جانجال دا بولمادى ەمەس. ءپۋتيننىڭ كەلۋىنە ءبىر كۇن قالعاندا، استانا اكىمدىگى رەسمي تۇردە قالا تۇرعىندارىنا 27 جانە 28 قاراشا كۇندەرى ءپۋتيننىڭ ساپارى جانە كەلەسى كۇنى وتەتىن ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمىنىڭ سامميتىنە بايلانىستى تاڭعى ساعات 8.00-دەن باستاپ بىرقاتار ورتالىق كوشەلەر مەن داڭعىلداردىڭ جابىلاتىنى تۋرالى ەسكەرتتى. وسىعان بايلانىستى كەيبىر استانالىق كاسىپورىندار مەن جوعارى وقۋ ورىندار قاشىقتان جۇمىس ىستەۋگە كوشتى نەمەسە قىزمەتكەرلەر مەن ستۋدەنتتەردى قىسقامەرزىمدى دەمالىسقا جىبەردى. ۋكرايناعا جاناشىرلىق تانىتاتىن استانالىق تۇرعىندار كوشەلەر مەن داڭعىلداردى رەسەيلىك سيمۆوليكامەن تىم اشەكەيلەپ جىبەرگەنىنە نازار اۋداردى. ولار بۇعان "شەكتەن شىققاندىق" دەپ باعا بەردى.
كەيبىر تاۋەلسىز باق پەن الەۋمەتتىك جەلىلەر قازاقستان باسشىلىعىن ماسكەۋدىڭ اگرەسسيۆتى ساياساتىن قولدادى دەپ ايىپتاپ، بۇل ماسەلە قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. وسىعان جاۋاپ رەتىندە رەسەيگە جاقتاس پىكىردەگى ازاماتتار پىكىرتالاسقا ارالاستى. قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى بۇل جاعدايعا تۇسىنىكتەمە بەرىپ، كوشەلەردە شەتەلدىك رامىزدەر مەن بيلبوردتاردىڭ پايدا بولۋى حالىقارالىق تاجىريبەگە سايكەس كەلەتىنىن جانە بارلىق مەملەكەتتىك ساپارلار كەزىندە قولدانىلاتىن پروتوكول ەكەنىن ايتتى.
كەلىسسوزدەر قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ شاعىن قۇرامداعى كەزدەسۋىمەن باستالدى. بۇل كەزدەسۋدىڭ ءوزى باس-اياعى ەكى ساعاتقا سوزىلدى. قازاقستاندىق باق-تىڭ ايتۋىنشا، بۇل – رەكوردتىق كورسەتكىش. سەبەبى، بۇعان دەيىن مۇنداي ۇزاققا سوزىلعان كەزدەسۋ بولماعان.
الايدا، كەڭەيتىلگەن قۇرامداعى تاراپتاردىڭ وتىرىسى وتە قىسقا، شامامەن جارتى ساعاتقا عانا سوزىلدى. ەكى جاقتىڭ ناقتى نە تالقىلاعانى بەلگىسىز بولىپ قالدى. كەزدەسۋدى ءباسپاسوز ورتالىعىنان باقىلاعان قازاقستاندىق جۋرناليستەر تاراپتاردىڭ ميكروفوندى ءوشىرىپ سويلەسكەنىن اتاپ ءوتتى.
گرەس جوندەۋدەن – ستراتەگيالىق سەرىكتەستىككە دەيىن
كەلىسسوزدەردىڭ ناتيجەلەرى بىردەن بەلگىلى بولعان جوق. ۆلاديمير پۋتين مەن قاسىم-جومارت توقاەۆ قول قويعان قۇجاتتار تۋرالى اقپارات كەزدەسۋ اياقتالعاننان كەيىن ەكى ساعاتتان سوڭ جاريالاندى. بارلىعى 20 قۇجاتقا قول قويىلعانى حابارلاندى. ولاردىڭ ىشىندە: تەمىرجول جانە كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ سالاسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلدى ۇيىمداستىرۋ تۋرالى بىرنەشە مىندەتتى كەلىسىمدەر جانە قازاقستانعا مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرىن جەتكىزۋدى ۇزارتۋ تۋرالى كەلىسىم، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ تەرگەۋ كوميتەتى مەن قازاقستاننىڭ ىشكى ىستەر مينيسترلىگى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمدەر، سونداي-اق قازاقستانداعى ەڭ ءىرى ەلەكتر ستانتسيالارىنىڭ ءبىرى – ەكىباستۇز گرەس-2-ءنى قايتا قۇرۋعا كومەك كورسەتۋ تۋرالى كەلىسىم بار.
سونىمەن قاتار، ۆلاديمير پۋتين قازاقستاندى بريكس ۇيىمىنا سەرىكتەس ەل رەتىندە قوسىلۋعا رەسمي تۇردە شاقىردى.
رەسمي باق-تا كورسەتىلگەن بەينەماتەريالداردان بەلگىلى بولعانداي قۇجاتتاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ماڭىزدىسى رەتىندە "جاڭا عالامدىق ءتارتىپ جاعدايىندا ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى تەرەڭدەتۋ تۋرالى بىرلەسكەن مالىمدەمە" سانالدى. بۇل قۇجات ەكى ەل اراسىنداعى ءوزارا قۇرمەت، ەگەمەندىك، تاۋەلسىزدىك جانە اۋماقتىق تۇتاستىق قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن مەملەكەتارالىق ديالوگتى كوزدەيدى.
تۇنگە قاراي قوس پرەزيدەنتتىڭ قاتىسۋىمەن بريفينگ ءوتتى. وندا ءپۋتيننىڭ قازاقستانعا مەملەكەتتىك ساپارىنا "قازاقستان-رەسەي قارىم-قاتىناستارىنىڭ دامۋىنىڭ ماڭىزدى كەزەڭىن ايقىندايتىن تاريحي وقيعا" دەگەن باعا بەرىلدى. ويتكەنى ەكى ەل اراسىنداعى تاۋار اينالىمى جاقىن ارادا 30 ميلليارد دوللارلىق مەجەدەن اسادى دەپ كۇتىلۋدە. قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى تمد، ەاەو، شىۇ، ۇقشۇ جانە اوسشك اياسىندا ىنتىماقتاستىققا قاتىستى ەشقانداي كەلىسپەۋشىلىكتەر جوق ەكەنى ايتىلدى.
بريفينگتە كەلىسسوزدەردىڭ ناتيجەسىندە قويىلعان جاڭا امبيتسيالىق مىندەتتەر ماسكەۋ مەن استانا اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى ودان ءارى تەرەڭدەتۋگە ىقپال ەتەتىنى تۋرالى ءسوز بولدى.
سونىمەن قاتار، ۋكراينانىڭ امەريكالىق ATACMS زىمىراندارىن، بريتان-فرانتسۋزدىق Storm Shadow/SCALP زىمىراندارىن جانە رەسەيدىڭ "ورەشنيك" بالليستيكالىق زىمىرانىمەن دنەپردەگى "يۋجماش" زاۋىتىنا جاسالعان شابۋىل ماسەلەلەرى 28 قاراشاداعى ۇقشۇ سامميتىندە قارالاتىنى ايتىلدى. بۇل سۇراقتار تاجىكستان مەن اۋعانستان شەكارالارىن نىعايتۋ ماسەلەسىمەن بىرگە تالقىلانباق. ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ وسى سامميتكە قاتىسۋى دا ونىڭ قازاقستانعا جاسالعان مەملەكەتتىك ساپارىنىڭ باعدارلاماسىنا كىرەدى.
