بۇگىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى العاشقى كونستيتۋتسيالىق كەڭەس قۇرىلعان كۇن. ول 1995 جىلعى 29 جەلتوقساندا قۇرىلىپ، كونستيتۋتسيا قابىلدانعاننان كەيىن كونستيتۋتسيالىق باقىلاۋدى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا جۇمىس ىستەي باستادى.
كونستيتۋتسيالىق كەڭەستىڭ نەگىزگى مىندەتى – كونستيتۋتسيانىڭ ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋ بولدى. ول قابىلدانعان زاڭدار مەن نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردىڭ اتا زاڭعا سايكەستىگىن قارادى، كونستيتۋتسيا نورمالارىنا رەسمي تۇسىندىرمە بەردى، سونداي-اق سايلاۋ مەن رەفەرەندۋمداردىڭ كونستيتۋتسيالىق زاڭدىلىعىنا قاتىستى قورىتىندىلار جاسادى. كەڭەس پرەزيدەنتتىڭ، پارلامەنت پالاتالارىنىڭ، پرەمەر-ءمينيستردىڭ جانە سوتتاردىڭ وتىنىشتەرى نەگىزىندە جۇمىس ىستەدى.
الايدا كونستيتۋتسيالىق كەڭەسكە ازاماتتاردىڭ تىكەلەي جۇگىنۋ مۇمكىندىگى بولمادى. ۋاقىت وتە كەلە بۇل جايت قوعام تاراپىنان سىنعا ۇشىراپ، كونستيتۋتسيالىق باقىلاۋ تەتىكتەرىن جەتىلدىرۋ قاجەتتىگى تۋىندادى.
2022 جىلعى كونستيتۋتسيالىق رەفورمالار اياسىندا كونستيتۋتسيالىق كەڭەس تاراتىلدى. ونىڭ ورنىنا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ باستاماسىمەن كونستيتۋتسيالىق سوت قۇرىلدى. جاڭا ورگان 2023 جىلدان باستاپ جۇمىس ىستەي باستادى.
كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ باستى ەرەكشەلىگى – ازاماتتاردىڭ ءوز قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى بۇزىلدى دەپ ەسەپتەگەن جاعدايدا تىكەلەي ءوتىنىش بەرۋ قۇقىعىنىڭ ەنگىزىلۋى. بۇل ينستيتۋتتىڭ تاۋەلسىزدىگى كۇشەيتىلىپ، ونىڭ ادام قۇقىقتارىن قورعاۋداعى ءرولى ارتتى.
كونستيتۋتسيالىق باقىلاۋ ورگانى مەملەكەت قۇرىلىسىنداعى ماڭىزدى تەتىكتەردىڭ ءبىرى سانالادى. ول زاڭداردىڭ كونستيتۋتسياعا ساي قابىلدانۋىن قامتاماسىز ەتىپ، بيلىك تارماقتارى اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋعا جانە قۇقىقتىق مەملەكەتتى نىعايتۋعا باعىتتالعان.
