Túrkııadaǵy 3,5 mıllıon jyl bolǵan Ballydja úńgiri IýNESKO-nyń aldyn ala tizimine engizildi, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly Euronews-ke silteme jasap.
Bul tabıǵı eskertkishke jurtshylyqtyń qyzyǵýshylyǵy IýNESKO-nyń nazaryna alynǵannan keıin artqan.
Ballydja úńgiri Túrkııanyń soltústigindegi Tokat provınııasynda ornalasqan. Bıyl 90 myń týrıst osy jerdiń keremetterin — stalaktıtter men stalagmıtterdi kórý úshin keldi. Olar shamamen 3,5 mıllıon jyl boıy karstyq krıstaldanǵan áktas arqyly qalyptasqan. Osy ýaqyt ishinde úńgir tiginen de, kóldeneńinen de keńeıgen. Geologııalyq turǵydan alǵanda, úńgir áli de belsendi. Iaǵnı damýyn jalǵastyrýda. Bul ǵalymdardy qyzyqtyryp, qudyqtar, kúmbezder men shuńqyrlar áli de zerttelýde.
Úńgir 1993 jyly ashylyp, bir jyldan keıin onyń egjeı-tegjeıli jospary jasalyp, týrısterge ashyldy. Bul orynnyń tanymaldyǵy úńgirdi IýNESKO-nyń Búkilálemdik muranyń aldyn ala tizimine engizgennen keıin kúrt ósti. Úńgirdiń ishinde erekshe mıkroklımat bar. Temperatýra 17-24 gradýs aralyǵynda ózgerip turady. Al aýa ottegige baı. Bul ókpe aýrýlary bar adamdarǵa paıdaly.
Eske sala keteıik, 2024 jyly «Betashar» rásimi IýNESKO tizimine engen edi.
