El ekonomıkasynyń dástúrli jáne ınnovaııalyq ózegi

178
Adyrna.kz Telegram

Almaty – elimizdiń eń iri qalasy, ári ekonomıkalyq tiregi. Qala qarjy ortalyǵy retinde eldiń bank júıesiniń, saqtandyrý kompanııalarynyń jáne iri bıznes qurylymdarynyń shoǵyrlanǵan orny sanalady. Búginde Qazaqstannyń jalpy ishki óniminiń (JIÓ) shamamen 20%-y Almatydan quralyp, qalanyń ekonomıkadaǵy erekshe ornyn kórsetedi. Almatynyń JIÓ deńgeıi jyl saıyn 4-5%-ǵa ósip keledi, bul eldegi ekonomıkalyq damýdyń negizgi kórsetkishteriniń biri bolyp otyr.

Qalada 100-den astam banktik fılıal men qarjy ınstıtýttary jumys isteıdi, olardyń basym bóligi Qazaqstan qor bırjasy (KASE) arqyly qyzmet kórsetedi. Almatydaǵy KASE elimizdegi barlyq negizgi qarjy operaııalarynyń 90%-dan astamyn qamtamasyz etedi, al jyldyq qarjy aınalymynyń kólemi trıllıondaǵan teńgege jetip otyr. Bul qarjy sektorynyń damýy qala turǵyndarynyń 20%-ǵa jýyǵynyń tikeleı osy salada jumys isteýine múmkindik berýde.

Qarjy sektorynyń ósýi Almatyda shaǵyn jáne orta bıznestiń damýyna da yqpal etip otyr. Búginde qaladaǵy kásipkerliktiń 50%-dan astamy shaǵyn jáne orta bızneske tıesili, al olardyń eldegi jalpy ónimdegi úlesi 40%-dan asyp otyr. Qalada 200 myńnan astam kásiporyn tirkelgen, bul Almatyny shaǵyn bızneske qolaıly ortaǵa aınaldyrdy.

Ekonomıkanyń mańyzdy baǵyttarynyń biri – týrızm. Almatynyń tabıǵı sulýlyǵy, mádenı jáne tarıhı oryndary týrısterdi álemniń túkpir-túkpirinen tartýda. Sharyn shatqaly, Medeý muz aıdyny, Kók-Tóbe syndy tanymal baǵyttar qalaǵa kelýshiler sanyn arttyryp, týrızm arqyly ekonomıkaǵa aıtarlyqtaı úles qosýda. Týrızm jańa jumys oryndaryn ashyp, shaǵyn bıznestiń damýyna yqpal etip, qala ekonomıkasyn ártaraptandyrýda.

Almatynyń strategııalyq ornalasýy da onyń ekonomıkasyna zor áser etedi. Qala Qazaqstannyń iri kólik-logıstıkalyq toraby retinde ishki jáne halyqaralyq júk tasymaldaýdyń negizgi ortalyqtarynyń birine aınaldy. Almaty áýejaıy arqyly júzege asyrylatyn tranzıttik tasymaldar eksport pen ımport múmkindikterin keńeıtip, qala ekonomıkasynyń ósýine serpin berip otyr.

Sońǵy jyldary Almatyda qarjy tehnologııalary (fintech) men startaptar salasy qarqyndy damyp keledi. Sandyq bank qyzmetteri, tólem júıeleri, krıptovalıýta jobalary jáne basqa da ınnovaııalyq qarjy qyzmetteri halyq arasynda keńinen tanylyp, Almatyny jańa tehnologııalardyń ortalyǵyna aınaldyrýda.

Almatynyń ekonomıkalyq jetistikteri tek qala turǵyndarynyń ómir sapasyn jaqsartyp qana qoımaı, búkil elge oń áserin tıgizýde. Týrısterdiń kelýi qalanyń halyqaralyq ımıdjin nyǵaıtyp, ınvestıııa tartýǵa yqpal etýde. Almatynyń qarqyndy damýy Qazaqstannyń ekonomıkalyq turaqtylyǵynyń negizin quraıdy.

Bolashaqta Almaty óziniń qarjy ortalyǵy retindegi mártebesin nyǵaıtyp, jańa ınnovaııalyq jobalar men jasyl ekonomıkany damytýǵa baǵyttalǵan bastamalardy iske asyrý arqyly zaman talabyna saı ósip-órkendeı bermek. Osylaısha, Almatynyń qarjy, ekonomıka jáne týrızm salalaryndaǵy jetistikteri tek qalanyń ǵana emes, búkil Qazaqstannyń órkendeýine jol ashyp, halyqaralyq deńgeıdegi bedelin nyǵaıta túsedi.

Pikirler