Qazaqstanǵa Pýtınniń memlekettik saparynda qujattardyń úlken paketine qol qoıyldy. 20 kelisim jaıly sóz bolǵan. Bul kelisimderdiń mazmuny birden belgili bola qoıǵan joq.
Bul týraly DW – «Doıche velle», «Nemis tolqyny» radıosynyń maqalasynda aıtylady.
Reseı prezıdentiniń 2015 jyldan keıingi Qazaqstanǵa ekinshi memlekettik sapary 27 qarasha kúni túske deıin bastalady dep josparlanǵan edi. Astana ýaqytymen saǵat 15:00-de Qasym-Jomart Toqaev pen kelissózderdi jarııalaýǵa jınalǵan jýrnalıster Qazaqstan prezıdentiniń rezıdenııasy kezdesý úshin tolyq daıyn ekenin atap ótti. Biraq, Vladımır Pýtınniń ushaǵy Nursultan Nazarbaev atyndaǵy áýejaıǵa keshki saǵat 17:00-den keıin qondy. Bul ýaqytta Astanaǵa qarańǵylyq túsken edi. Sol sátke deıin qurmetti qaraýyl polki birneshe ret daıyndyq jasady. Máskeýden kelgen delegaııa úshin arnaıy avıashoý da uıymdastyrylǵan. Bul shoýda qazaqstandyq joıǵysh ushaqtar reseılik úsh tústi tý túrindegi iz qaldyryp, aspanǵa túrli tústi jolaqtar saldy.
SAPAR BASYNDAǴY AIYRMAShYLYQ
Shaǵyn janjal da bolmady emes. Pýtınniń kelýine bir kún qalǵanda, Astana ákimdigi resmı túrde qala turǵyndaryna 27 jáne 28 qarasha kúnderi Pýtınniń sapary jáne kelesi kúni ótetin Ujymdyq qaýipsizdik sharty uıymynyń sammıtine baılanysty tańǵy saǵat 8.00-den bastap birqatar ortalyq kósheler men dańǵyldardyń jabylatyny týraly eskertti. Osyǵan baılanysty keıbir astanalyq kásiporyndar men joǵary oqý oryndar qashyqtan jumys isteýge kóshti nemese qyzmetkerler men stýdentterdi qysqamerzimdi demalysqa jiberdi. Ýkraınaǵa janashyrlyq tanytatyn astanalyq turǵyndar kósheler men dańǵyldardy reseılik sımvolıkamen tym áshekeılep jibergenine nazar aýdardy. Olar buǵan "shekten shyqqandyq" dep baǵa berdi.
Keıbir táýelsiz BAQ pen áleýmettik jeliler Qazaqstan basshylyǵyn Máskeýdiń agressıvti saıasatyn qoldady dep aıyptap, bul másele qyzý talqyǵa tústi. Osyǵan jaýap retinde Reseıge jaqtas pikirdegi azamattar pikirtalasqa aralasty. Qazaqstannyń Syrtqy ister mınıstrligi bul jaǵdaıǵa túsinikteme berip, kóshelerde sheteldik rámizder men bılbordtardyń paıda bolýy halyqaralyq tájirıbege sáıkes keletinin jáne barlyq memlekettik saparlar kezinde qoldanylatyn protokol ekenin aıtty.
Kelissózder Qasym-Jomart Toqaev pen Vladımır Pýtınniń shaǵyn quramdaǵy kezdesýimen bastaldy. Bul kezdesýdiń ózi bas-aıaǵy eki saǵatqa sozyldy. Qazaqstandyq BAQ-tyń aıtýynsha, bul – rekordtyq kórsetkish. Sebebi, buǵan deıin mundaı uzaqqa sozylǵan kezdesý bolmaǵan.
Alaıda, keńeıtilgen quramdaǵy taraptardyń otyrysy óte qysqa, shamamen jarty saǵatqa ǵana sozyldy. Eki jaqtyń naqty ne talqylaǵany belgisiz bolyp qaldy. Kezdesýdi baspasóz ortalyǵynan baqylaǵan qazaqstandyq jýrnalıster taraptardyń mıkrofondy óshirip sóıleskenin atap ótti.
GRES JÓNDEÝDEN – STRATEGIIaLYQ SERIKTESTIKKE DEIIN
Kelissózderdiń nátıjeleri birden belgili bolǵan joq. Vladımır Pýtın men Qasym-Jomart Toqaev qol qoıǵan qujattar týraly aqparat kezdesý aıaqtalǵannan keıin eki saǵattan soń jarııalandy. Barlyǵy 20 qujatqa qol qoıylǵany habarlandy. Olardyń ishinde: temirjol jáne kólik ınfraqurylymyn damytý salasyndaǵy ózara is-qımyldy uıymdastyrý týraly birneshe mindetti kelisimder jáne Qazaqstanǵa munaı men munaı ónimderin jetkizýdi uzartý týraly kelisim, Reseı Federaııasynyń Tergeý komıteti men Qazaqstannyń Ishki ister mınıstrligi arasyndaǵy yntymaqtastyq týraly kelisimder, sondaı-aq Qazaqstandaǵy eń iri elektr stanııalarynyń biri – Ekibastuz GRES-2-ni qaıta qurýǵa kómek kórsetý týraly kelisim bar.
Sonymen qatar, Vladımır Pýtın Qazaqstandy BRIKS uıymyna seriktes el retinde qosylýǵa resmı túrde shaqyrdy.
Resmı BAQ-ta kórsetilgen beınematerıaldardan belgili bolǵandaı qujattardyń ishindegi eń mańyzdysy retinde "Jańa ǵalamdyq tártip jaǵdaıynda strategııalyq seriktestikti tereńdetý týraly birlesken málimdeme" sanaldy. Bul qujat eki el arasyndaǵy ózara qurmet, egemendik, táýelsizdik jáne aýmaqtyq tutastyq qaǵıdattaryna negizdelgen memleketaralyq dıalogty kózdeıdi.
Túnge qaraı qos prezıdenttiń qatysýymen brıfıng ótti. Onda Pýtınniń Qazaqstanǵa memlekettik saparyna "Qazaqstan-Reseı qarym-qatynastarynyń damýynyń mańyzdy kezeńin aıqyndaıtyn tarıhı oqıǵa" degen baǵa berildi. Óıtkeni eki el arasyndaǵy taýar aınalymy jaqyn arada 30 mıllıard dollarlyq mejeden asady dep kútilýde. Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy TMD, EAEO, ShYU, UQShU jáne AÓSShK aıasynda yntymaqtastyqqa qatysty eshqandaı kelispeýshilikter joq ekeni aıtyldy.
Brıfıngte kelissózderdiń nátıjesinde qoıylǵan jańa ambıııalyq mindetter Máskeý men Astana arasyndaǵy strategııalyq seriktestikti odan ári tereńdetýge yqpal etetini týraly sóz boldy.
Sonymen qatar, Ýkraınanyń amerıkalyq ATACMS zymyrandaryn, brıtan-franýzdyq Storm Shadow/SCALP zymyrandaryn jáne Reseıdiń "Oreshnık" ballıstıkalyq zymyranymen Dneprdegi "Iýjmash" zaýytyna jasalǵan shabýyl máseleleri 28 qarashadaǵy UQShU sammıtinde qaralatyny aıtyldy. Bul suraqtar Tájikstan men Aýǵanstan shekaralaryn nyǵaıtý máselesimen birge talqylanbaq. Vladımır Pýtınniń osy sammıtke qatysýy da onyń Qazaqstanǵa jasalǵan memlekettik saparynyń baǵdarlamasyna kiredi.
