«Qoǧamdyq densaulyq saqtau ūlttyq ortalyǧynyŋ» basqarma töraǧasynyŋ orynbasary Saltanat Nazarova adamnyŋ ömır süru qaǧidattary uaqytqa (saǧat, kün, apta, ai, mausym nemese jyl) bailanysty özgerıp otyratynyn aitady.
«Būl özgerıster bioyrǧaq dep atalady. Sirkadty yrǧaqtar – bızdıŋ densaulyǧymyzdyŋ, jūmysqa degen qūlşynystyŋ jäne ūzaq ömır sürudıŋ negızı. Köptegen şeteldık zertteuler körsetkendei, bioyrǧaqtar organizmdegı gormondardyŋ, fermentterdıŋ jäne basqa da belsendı zattardyŋ deŋgeiın basqarady, sonymen qatar qan qūramy men jalpy tepe-teŋdıktı (gomeostaz) saqtaidy. Ūiqy men sergektıktı, demalys pen belsendılıktı, tamaqtanu men zat almasudy retteitın bioyrǧaqtardyŋ kelısılgen jūmysy adam densaulyǧy üşın maŋyzdy röl atqarady.
Bıryŋǧai uaqyt beldeuı biologiialyq saǧatty sinhrondau jäne resmi uaqyt pen kündı barynşa jaqyndatu arqyly ömırdıŋ tabiǧi yrǧaǧyna oraluǧa mümkındık berdı», – deidı ol.
Saltanat Äbdıqadyrqyzy UTC+6 uaqyt beldeuıne alǧaş ret 1930-1931 jyldary ötkenımızdı aitady.
Jalpy, Qazaqstanda uaqytty esepteu jüiesınıŋ qalyptasu tarihy eldıŋ köp bölıgı 5-şı uaqyt beldeuınde ornalasqanyna qaramastan, aldyŋǧy UTC+6 uaqyt beldeuı alǧaş ret 1930-1931 jyldary dekrettık, iaǧni "būiryqtyq" uaqytty ("uaqyt beldeuı+bır saǧat") paidalanu arqyly engızılgenın körsetedı. Jalpy, keŋestık kezeŋde Qazaqstanda komandalyq-josparly ekonomika müddesı üşın tabiǧi uaqyt beldeuı būiryq tärtıbımen segız ret özgerdı. Nätijesınde Qazaqstanda tabiǧi siklge säikes kelmeitın uaqyt beldeulerınde tūrdyq. Osylaişa, UTC+5 bızdıŋ elımız üşın jaŋa beldeu emes, tarihi negızdelgen uaqytqa oralu bolyp sanalady.
Bügıngı taŋda älemnıŋ 195 elınıŋ 117-sı geografiialyq uaqytty standartty uaqyt beldeuıne barynşa jaqyn etıp taŋdady, öitkenı sirkadty yrǧaqtar tabiǧi kündızgı siklmen sinhrondalady», – deidı ol.
