Решат Нұри ГҮНТЕКИН,
түрік жазушысы.
Қырықтың қырқасындағы бай саудагер Халит Бей бөлменің бір бұрышында ойнап отырған баласына:
– Жават, бері кел… Қарашы, саған бірдеме әкелдім, – дейді.
– Ол не, папа? – деп баласы кергиді.
Әкесі қолындағы шоколадты қалтасынан шығарып:
– Міне, мынау… Тоқтай тұр, тегін емес, бетіңнен сүйгізбесең бермеймін…
– Жақсы, папа… Мінекейіңіз, – деп, әкесінің тізесіне отыра қалып бетін тақайды.
Осы сәт Халит Бейдің бәйбішесі Ферхунде ханым:
– Халит, саған қанша айтамын, мына баланы сүйе бермеші!.. – деп наздана қарайды.
– Саспа, саған да бірдеме қалдырамыз ғой… – дейді Халит Бей.
– Сүйе берме деген соң, қойсаңшы енді!
– Қоятын несі бар? Сүйем бе, сүймеймін бе, онда шаруаң қанша?!
– Шаруаң қанша дегенің не?! Баланы осылай құртасың ғой… Бетін әбден сорып тастадың, созып жібердің… Темекінің иісінен мен де сүйе алмай жүрмін. Баламыздың бетінен темекінің сасық иісі шығады…
– Баяғыдан бері соны айтсаңшы… Сен өзіңді ғана ойлайсың. Ендеше, мені тыңдап ал! Мен қырық жасымда бала сүйдім, сондықтан өле-өлгенше сүйіп кеткім келеді…
– Сен баланы сүйемін деп, бір күні мені темекінің сасық иісімен тұншықтырып өлтіресің ғой…
– Олай болса, таптым… Баланың екі бетін бөліп алайық. Оң жағы менікі болсын, сол жақ сенікі…
– Жарайды. Бірақ менің жағыма жолай көрсең… Балапаным, мынау жағың менікі, ешкімге сүйгізбе, жарай ма!
– Ал бетіңнің мына жағы менікі. Біреуге сүйгізетін болсаң саған ештеме әкелмеймін. Сондықтан, байқа, балам!
– Ал балам, бетіңнің қай жағы менікі? – дейді шешесі.
Баласы саусағымен сол жағын көрсетіп: – Мынау жақ, – дейді.
– Ал менікі ше? – деген әкесіне оң жағын нұсқап: – Міне, – деп, бетінің екі жағын екі қолымен ұстап: – Мынау жақ маманікі, мынау жақ папанікі… – дейді.
Әке-шеше, бала арасындағы бөліске түскен әңгіме осымен бітіп, кешке жақын бір өзі ғана тамақтанып отырған үйдің ерке баласы қызметші аспаз ағасына:
– Ағатай, маған құрма тәттісінен берші, мамам: “Бетің бөртіп кетеді” – деп бермейді… – дейді.
Осы сәтте елуді еңсерген толық аспаз ағасы:
– Беремін ғой, шырағым… Бірақ бетіңнен сүйсем ғана беремін, – дейді қырсыққанда.
– Болмайды, мама ұрсады.
– Мамаңа білдірмейміз.
– Онда папам маған шоколад әкелмейтін болады.
Аспаз ағасы жүгіріп жүрген баланы ұстап алып:
– Сен сүйгізбесең де мен бәрібір сүйіп аламын, – деп, баланың қарсылығына қарамай «сол жақ» бетінен сүйіп алады.
Көп өтпей үйге шақырылған қонақтар келіп жайғасады. Өңкей ығайлар мен сығайлар… Араларындағы мешіттің имамы бір әңгімені айтып отырғанда үйдің ерке баласы томсырайып келгенде әкесі:
– Балам, не болды? – деп шошып кетеді.
Балада үн жоқ, қабағы қату, ерні дүрдиген…
Ыңғайсыздықты сейілтпек болған мешіт имамы:
– Батырым, не болып қалды? Айтшы, кәне! – дегенде, бала болғанды баяндап:
– Анау аспаз ағай… Бағана «мамамның бетінен» сүйіп алды… – деген екен
Түрік тілінен тәржімалаған
Мәлік ОТАРБАЕВ
