Талдықорған қаласындағы Назарбаев Зияткерлік мектебінің 10 - сынып оқушылары Сания Шохан мен Еңлік Маман Kaz Smart Space 2025 Халықаралық ғарыштық зерттеулер байқауында I орын алды.
Бұл байқау Қазақстан, Қырғызстан, БАӘ, Ресей, Франция және Өзбекстаннан 60-тан астам жобалау командаларын жинап, жас зерттеушілер үшін нағыз сынақ болды.
Талдықорған NIS командасы Марс жер қойнауын сейсмикалық барлауға арналған «Likisanktum» роботының бірегей жобасын ұсынды. Жобаның негізгі мақсаты-планетаның ішкі құрылымы туралы мәліметтер жинай алатын басқарылатын планетарлық көлікті дамыту. Жоба болашақ Марс колонияларын қауіпті иондаушы сәулеленуден қорғау мәселесін шешеді. Марстағы лава түтіктері мен үңгірлерді зерттеу осы табиғи баспаналарды пайдалану арқылы қауіпсіз өмір сүру жағдайларын жасауға көмектеседі.
Роботтың жұмыс принципі өте күрделі: ол үңгірлердің кіреберістеріне қонады, өрімді шешеді және әр 5 метр сайын діріл датчиктерін орнатады. Содан кейін робот сейсмикалық вибраторды түсіріп, микроконтроллерге жіберілетін және талдау үшін жерге жіберілетін деректерді жинайды. Барлау аяқталғаннан кейін Робот процесті қайталау үшін басқа секторға ауысады.
Конкурсқа қатысушылардың жұмысын Қазақстанның ғарыш саласының жетекші сарапшылары, оның ішінде «НЦКИТ», «Республикалық ғарыштық байланыс орталығы» және ғылыми институттардың өкілдері бағалады. Байқау Satbayev University және қазақстандық жобаларды басқару институты сияқты ұйымдардың қолдауымен өтті, ал іс-шараның стратегиялық серіктесі Центр Кредит Банкі болды.
— Біздің робот Марсты зерттеуге және болашақ колониялардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге айтарлықтай үлес қоса алатынына сенімдіміз, — деп түсіндірді Сания Шохан.
— Байқауға қатысу бізге өз идеяларымызды көрсетіп қана қоймай, басқа командалармен тәжірибе алмасуға мүмкіндік берді. Біз жастардың ғарыштық зерттеулердің болашағына әсер ете алатынына шабыттанамыз және біздің жобамыз қызыл ғаламшардағы жаңа жаңалықтарға алғашқы қадам болады деп үміттенеміз, — деп түйіндеді Еңлік Маман.
Kaz Smart Space 2025 байқауы әлемді өзгертуге және ғарыштық зерттеулерге өз үлесін қосуға ұмтылған жас ғалымдар үшін маңызды қадам болды.
