Osydan bir apta buryn Almaty qalasynyń IIM akademııasynda 3 kýrsta oqyǵan BQO týmasy 19 jastaǵy kýrsant Salamat Ótegenov asylyp qaldy, dep habarlaıdy «Adyrna» tilshisi uralskweek.kz-ke silteme jasap.
Ol qaıtys bolǵanǵa deıin ata-anasyna úlken kólemde aqsha aýdarýdy surap hat jazdy. Bul úlken qaryzdar, oqýdyń joqtyǵy, úmitsizdik jáne jas jigitti óz ómirin qııýǵa májbúr etken oqıǵa.
13 jeltoqsanda IIM Almaty akademııasy ashanasynyń qosalqy bólmeleriniń birinde 19 jastaǵy Salamat Ótegenov asylyp qaldy. Ony sheship alǵanda, ol tiri boldy, biraq keıinirek kelgen jedel járdem brıgadasy jigitti qutqara almady. Ol Almaty ýaqyty boıynsha saǵat 16:52-de qaıtys boldy.
Sol kúni, keshki saǵat 19-da Salamattyń ata-analaryna IIM akademııasynan qońyraý shalyp, olardyń balasy óz-ózine qol jumsady dep habarlady. 15 jeltoqsanda Salamattyń máıiti akademııanyń eki ofıeriniń súıemeldeýimen Oral qalasyna jetkizildi. 16 jeltoqsan kúni Salamat týǵan jeri Aqjaıyq aýdany Shabdarjap aýylyndaǵy zıratqa jerlendi.
7-nen keıin «Oral aptalyǵynyń» jýrnalısteri Salamattyń anasy Baqzat Imanǵalıevpen sóılese aldy, ol bizge ulynyń kem degende ózin-ózi óltirýge deıin jetkizý nemese maksımaldy túrde óltirilgeni týraly dálelder kórsetti.
«Ol maqsatshyl boldy, bárine ózi qol jetkizetin»
– Men bilimim boıynsha pedagog, matematıkpin. Meniń balalarymnyń eshqaısysy bul salada jumys tańdaǵan joq, óıtkeni olar meniń jumysymdy bala kezimnen kórdi. Salamattyń bala kezinen tehnıkaǵa degen qyzyǵýshylyǵy boldy-teledıdarǵa, telefondarǵa, ol baǵdarlamashy bolǵysy keldi. 10-synypta ol IIM Almaty akademııasynyń janynan baǵdarlamalaý, tehnıka jáne radıobaılanyspen baılanysty tehnıkalyq fakýltet ashylatynyn bildi. Sondyqtan ol oqýǵa túsý úshin dál osy mekemeni tańdady, — dep bólisti Bekzat Imanǵalıeva.
Ol eshqashan eshkimmen tóbelesken emes, ol ıkemdi jáne sabyrly minezge ıe boldy. Eshqashan mektep formasy týraly daýlaspady— árqashan mektepke kostıýmmen baratyn. Onyń artynda eshqandaı buzaqylyq baıqalmady. 2018 jyly ol akademııaǵa túsý emtıhanyn tapsyryp, 87 upaı jınap, grantqa tústi. Sol jyly fakýltet ashylǵandyqtan, baıqaý az boldy. Sol kezde biz onyń oqýǵa túskenine qatty qýandyq, kýrsanttardy Akademııa rektory, general Ómirbaı Smaıylov jeke qabyldady. Almatyǵa kelgennen keıin shilde aıynda Shabdarjap (burynǵy Harkıno) aýylyna keldik.Al tamyz aıynda biz ony oqýǵa jiberdik, — deıdi Salamattyń anasy.
Alǵashqy oǵashtyqtar
Oqýdyń birinshi aıynda bári jaqsy boldy-Salamat jas kýrsant kýrsynan ótti. Bir aıdan keıin kýrsanttar ant berdi. Ata-anasy bos emes bolǵandyqtan, úlken aǵasy ant berý rásimine bardy. Qaıtyp oralǵannan keıin, aǵasy ata — anasyna kýrsanttarǵa: «Munda ómir súrýge jáne oqýǵa kim shydaı alady-osynda turyp, oqyńyz. Biraq kim shydaı almaıdy-siz 100 myń teńge tólep, «kazarmalyq jaǵdaıdan» shyǵyp, » úı jaǵdaıynda»ómir súre alasyz degenin aıtqan.
– 1-kýrsta, ol oqýdy bastaǵan kezde, kýrsanttardyń ata-analaryna arnalǵan What ‘ sApp toby quryldy. Onda ár balanyń ata-anasy 50 myń teńgeden tóleýi kerek degen aqparat kelip tústi. Biz sol kezde tań qaldyq — 50 myń teńgege ne úshin? Biz keter aldynda Salamatqa memleket berýi tıis barlyq qajetti zattardy satyp aldyq, akademııa memlekettik qamsyzdandyrýda — áskerı kıim, aıaq kıim, kıim-keshek. Sodan keıin bizden taǵy 50 myń suraıdy. Eń tańqalarlyǵy, biz tek suraqtar qoıdyq-basqa kýrsanttardyń ata-analary bul aqparatty ádettegideı qabyldady. Belgili bolǵandaı, bul aqshany kazarmany jaılastyrý úshin — kir jýǵysh mashına, útik jáne turmystyq tehnıka satyp alý úshin suraǵan, — deıdi Bekzat Imanǵalıeva.
Áıel kúzdiń sońynda Salamat ata — anasynan qar tazalaý úshin kúrek satyp alýǵa jáne basqa da shyǵyndarǵa aqsha suraı bastaǵanyn aıtady. Sodan keıin oǵan aqsha aýdarýdy suraıtyn alǵashqy habarlamalar paıda boldy.
-Tipti narıadqa túsý úshin ol bireýge 2,5 myń teńgeden berýge tıis edi, — deıdi Salamattyń aǵasy Marlen aǵaı.
«Biz únemi bir nárse úshin tóleýge májbúrmiz»
Ári qaraı-kóp. Qańtar aıynda akademııada qysqy sessııa ótti, sodan keıin kýrsanttar demalys kúnderin úıde ótkizýge májbúr boldy. Sol kezde Salamat anamnan sessııany tapsyrýǵa 80 myń teńge suraı bastady. Áıeldiń aıtýynsha, Akademııadaǵy sessııany tapsyrý júıesi osylaı jumys isteıdi-eger siz emtıhan tapsyrmasańyz, onda siz demalysqa úıge bara almaısyz. Bekzattyń aıtýynsha, sessııany «jarnasyz» tapsyrý múmkin bolmady, áıtpese oqytýshylar kýrsanttardy «qulatyp tastaıdy».
– Árıne, men ashýlandym-onyń ár qadamy úshin qansha aqsha tóleýge bolady? Sodan keıin ol maǵan bylaı dep jazdy: «Mama, bul áńgime aramyzda bolsyn. Ótinemin, ashýlanbańyz, shaǵymdanbańyz. Eger siz ashýlansańyz jáne shaǵymdana bastasańyz, onda olar meni osy júıede «basyp tastaıdy». Sen bul jerde shaǵymdandyń, anańa aıttyń, anań shý shyǵardy», – deıdi ol.
Sessııaǵa ulym tólep, ony sátti tapsyrǵannan keıin týǵan aýylyna oraldy. Úıde ol anasyna IIM akademııasynda eger kýrsanttar jarty jyldan keıin osy kazarmalyq ortada ómir súre almaıtynyn túsinse, olar 600 myń teńgeden (1 aıda 100 myń) tólep, mekemeden shyǵarylýy múmkin ekenin aıtty. Akademııadan ketý múmkin emes edi.
2019 jyldyń ortasy jaqyndap qaldy, ekinshi sessııa jaqyndap qaldy. Kýrsanttar qaıtadan emtıhan tapsyrý úshin aqsha talap ete bastady. Bul joly Salamat birneshe kýrstastarymen ózderi tapsyrý úshin aqsha tólemeýge jáne barlyǵyn óz betimen tapsyrýǵa sheshim qabyldady.
— Biraq olardyń arasynda ujymdyq sheshim qabyldanbady-bireý áli tóleýge sheshim qabyldady, al tólemegender sessııada qulady. Sessııany qaıta tapsyrý úshin olardan joǵary «tarıf» boıynsha bul joly 120 myń teńge talap ete bastady. Muny tóleýge týra keldi, – deıdi Salamattyń anasy.
2019 jyldyń qyrkúıek aıynda oqýdyń ekinshi kýrsy bastaldy. Ata-analar Salamattyń jyldam qaryz júıesi boıynsha nesıe alǵanyn bildi. Olar qaryzdy jaýyp tastady, biraq onyń nege qaryzǵa túskeni týraly oılana bastady. Salamat jaýap retinde ata-anasyn taǵy da mazalamaıtynyn jáne olardan aqsha suraǵysy kelmeıtinin aıtty, sondyqtan da qaryzyn jabady dep úmittenip, mıkrokredıttik uıymnan aqsha aldy.
— Biz oǵan bul nesıeni jaýyp tastadyq jáne onyń ne úshin aqsha alatynyn suradyq. Ol bizge: «Mama, bul men ǵana emes – bul «Jyldam nesıeden» barlyq balalar aqsha aldy», – dep jaýap berdi. Ol aqshany ne úshin alǵanyn túsindirmedi, biraq: «Apa, siz túsinbeısiz. Bul kazarmalyq júıede biz únemi bir nárse úshin tóleýge májbúr bolǵan kezde ádettegideı»,-dep tolyqtyrdy Bekzat.
Barlyǵy óz esebinen
2020 jyl keldi. 16 naýryzda elde koronavırýstyń taralýyna baılanysty tótenshe jaǵdaı rejımi jarııalandy. Salamattyń ata-anasy akademııa basshylyǵyna oqý men kýrsanttarmen ne bolatynyn bilý úshin qońyraý shalyp, jaza bastady. Olar uzaq ýaqyt boıy jaýap bermedi, biraq 30 naýryzda kýrsanttardyń úıge baratyny belgili boldy. Biraq olardy úılerine IIM Akademııasynyń esebinen jibermeıdi-jigitter ózderi 18 adamǵa arnalǵan mıkroavtobýs (árqaısysy úshin 50 myń teńgeden aldyn ala tólep) jaldap, Almatydan Qyzylorda-Aqtóbe-Oral-Atyraý-Aqtaý baǵyty boıynsha jolǵa shyqty.
– Akademııa olarǵa jolda eshteńe bergen joq: issapar da, táýliktik aqsha da, tamaq ta. Aıtalyq, olar Qyzylordaǵa deıin jetti jáne osy qaladan túsetin balalar ata-analarynan ary qaraı baratyn basqa balalar úshin tamaq jınaýdy suraıdy. Bul balalardyń ata-analary avtobýsqa tamaq berdi, oslaısha kýrsanttar úıge jetti. Karantın bastalǵannan keıin onlaın oqytý bastaldy, sessııaǵa jetti. Taǵy da ol úshin tóleýge týra keldi — uly Kaspi.kz. qosymshasy arqyly 100 myń teńge aýdardy, deıdi Salamattyń anasy.
Shilde aıynda Qazaqstanda syrqattanýshylyqtyń shyńyna qaramastan, kýrsanttar akademııaǵa polıgonda dalalyq oqý-jattyǵýlardan ótýge qaıta shaqyryldy. Oǵan ushaqpen jetýge týra keldi-taǵy da óz esebinen. Degenmen, oqý-jattyǵýlar soǵys taqyryby boıynsha ótip, polıgonda ótkizilýi tıis bolǵanyna qaramastan, kýrsanttar barlyq 20 kúndi kazarmada ótkizdi, onda olar shóp shaýyp, aýmaqty tazartty jáne basqa da sharýashylyq jumystarmen aınalysty.
Qaıtyp kelýdi qalamaý
Salamat dalalyq sabaqtardan oralǵannan keıin, ol jazdyń sońynda qaıtadan akademııaǵa oqýǵa shaqyryldy. Biraq buǵan deıin ol koronavırýsqa PTR testin tapsyrýy kerek edi.
— Sol kezde men onyń oqýǵa barǵysy kelmeıtinine birinshi ret nazar aýdardym. Biz PTR testin tapsyrǵan kezde ol menen: «Anashym, men koronavırýstyq naýqas degen anyqtamaǵa jaza alamyn ba?», dep surady. Men oǵan ne úshin kerek ekenin suradym. Ol maǵan tikeleı jaýap bermedi, biraq ol akademııaǵa oralǵysy kelmeıtinin aıtty. Sońǵy ketýge deıin ol óziniń barlyq minez-qulqymen jáne kórinisimen ol jerge barǵysy kelmeıtinin kórsetti. Sodan keıin men bul múmkin qımastyq bolar dep oıladym, óıtkeni tamyz aıy óte qyzyqty boldy-ol ony aýylda dostarymen jáne synyptastarymen birge ótkizdi, olar da karantınge baılanysty úıge oraldy. Olar balalarmen tamyz aıyn jaqsy ótkizdi-birge júrdi. Múmkin ol biraz demaldy dep oıladym», — deıdi Bekzat.
Uly qaıtys bolǵannan keıin áıel onyń dostarynan Salamattyń akademııaǵa oralǵysy kelmeıtindigi týraly aıtqanyn jáne Oral pedagogıkalyq ınstıtýtyna fızıka-matematıka bólimine aýysýǵa tyrysqanyn bildi. Akademııadan ketý ońaı emes edi-jigittiń ata-anasynyń aıtýynsha, ketý úshin ár oqý aıyna 100 myń tóleý kerek bolǵan. Salamat oqyǵan 2 jarym kýrs úshin oǵan ketý jasaý úshin shamamen 2 mln.teńge berý kerek boldy.
Keter aldynda jigit Murat esimdi kýrs jetekshisimen sóılesip, akademııada oqýyn jalǵastyrǵysy kelmeıtinin aıtty. Ol Salamatqa eger ol 2,5 mıllıon teńge somasyn ótese, ketý múmkin dep jaýap berdi, biraq oǵan kelip, sol jerde sheshim qabyldaýdy usyndy. Salamat akademııaǵa oqý ornynan ketý týraly sóılesýge ketti, biraq kelgennen keıin kóp uzamaı ata-anasyna oqýyn jalǵastyratynyn aıtty.
«Eger sen osy taqyrypty kóterseń, meni joq dep esepte»
— Ol tek oqýǵa ketti, biraq birden aqsha suraı bastady. Keter aldynda biz oǵan birinshi ret aqsha berip, birtindep az-azdan jiberdik. Eger buryn ol shaǵyn somalardy — negizinen 10 myń teńgege deıin surasa, osydan keıin ol 50 myńnan 100 myńǵa deıin suraı bastady. Men odan nege mundaı qarajat kerek ekenin suraı bastadym, ol maǵan bul qaryzdy qaıtarý kerek dep jaýap berdi. Tańǵaldym — qaıdaǵy boryshtar, sen ol jerde memleket qamqoryndasyń, kimge sen qaryzsyń? dep. Ol sonda bylaı dedi: «Anashym túsinshi. Men jaı ǵana qaryzbyn, jáne solaı boldy», – dep eske alady Salamattyń anasy.
Bir sátte Bekzat Imanǵalıeva ulyna: «Eger ol mundaı aqsha ne úshin kerek ekenin aıtpasa, onda ol kýrs bastyǵyna qońyraý shalyp, onymen sóılesedi», – dedi. Sodan keıin Salamat ony kóndire bastady, oǵan: «Eger sen bul taqyrypty kóterseń, meni joq dep esepte», – dedi.
– Shilde aıynda ótken dalalyq jattyǵýlar kezinde alǵashqy alańdatarlyq jaǵdaı boldy. Maǵan tanys emes nómirden Akademııa kýrsanty retinde tanysqan bir jigit qońyraý shalyp, Salamat oǵan 160 myń teńge qaryz ekenin málimdedi jáne qaryzdy qaıtarmaı ketip qaldy, dedi. Árıne, men onyń kim ekenin jáne ulyma qaryz berý úshin 160 myń qaıdan kelgenin suraı bastadym, biraq ol bul suraqtarǵa jaýap bermedi. Áńgime sońynda men Salamatqa aldymen 120 myń, sodan keıin taǵy 40 aýdarýmen aıaqtaldy, ol osy qaryzdy jabady. Sodan keıin meniń ulym maǵan bárin aıtpaıtynyna kúmándandym», – deıdi Bekzat.
Salamattyń ata-analary úshin ekinshi» alańdatarlyq jaǵdaı » – olar árdaıym oqý úshin keter aldynda oǵan kıim men aıaq kıim satyp alatyn, biraq uly árqashan shamaly kıimmen (jáne bul onyń kıimi emes), tipti jyrtylǵan aıaq kıim keletini boldy. Jigit Almatyǵa barǵannan keıin onyń jańa kıimin eshkim kórmedi.
«Eger siz maǵan aqsha jibermeseńiz, onda men qolsyz qalýym múmkin. Nemese aıaǵymnan aıyrylamyn»
Ol qaıtys bolǵanǵa deıingi sońǵy 3 aıda Salamat ádettegiden góri kóp aqsha suraı bastady.
— Men oǵan bir kúni jazǵanmyn, ol únemi osyndaı úlken aqsha suraıdy? Ol maǵan jaýap retinde: «Apa, eger siz maǵan qazir keshke 100 myń jibermeseńiz, tańerteń men 200-ge qaryz bolamyn»dedi. Men qazir ony «eseptegishke otyrǵyzý» múmkin dep birden senbedim, biraq men 100 myń taptym. Biraq keıinirek ol oǵan 200 myń berýdi surady. Bul joly shydamym taýsyldy, men ol budan artyq aqsha almaıtynyn aıttym», — dep eske alady áıel.
Bekzat sońǵy ret Salamatqa 5 jeltoqsanda 10 myń teńge aqsha jóneltken. 25 jeltoqsanda ata-anasy oǵan Almatydan Oralǵa deıin temirjol bıletin alyp úlgerdi.
— Ol sońǵy ret menen aqsha suraǵan kezde, men oǵan: «Tyńda, shydamymyz taýsyldy. Erteń ákeń akademııaǵa qońyraý shalyp, basshylardan bul qandaı «alymdar» ekenin suraıdy. Salamat meni taǵy da kóndire bastady. Sodan keıin men jaqsy dep sheshtim-25 jeltoqsanda ol úıge oralady, jáne biz osymen qoıamyz, endi ony eshqaıda jibermeımiz», — deıdi ol.
Bekzat sonymen birge ulynyń minez — qulqyndaǵy oǵashtyqty baıqaıdy-ol oǵan aqshany tek what ‘ sApp-qa hat almasý arqyly aýdarýdy surady, biraq bul týraly eshqashan telefon arqyly sóılespedi. Ol telefon arqyly tek «tıyn» kerek dep aıta alatyn maksımým. Onyń ústine, telefon arqyly onyń daýysy ózgermedi-emoıonaldy túrde ol óziniń stresstik kúıde ekenin kórsetpedi.
— Men onyń SIM kartasyn basqa bireý alyp, menimen hat almasyp jatyr dep kúdiktendim, ol maǵan telefon arqyly jaýap beredi. Bir sátte, mátindik hat almasý kezinde, ol ózine eshqashan jol bermeıtin ádepsiz sózdermen habarlar ala bastadym. Sodan keıin men kúmándandym-ulym menimen hat almasyp jatyr ma? What ‘ sApp-ta ol tek maǵan, úlken aǵam men tátem — qaryndasyma hat jazdy. Ol ákesi men ápkesine jazǵan joq. Aǵasymen hat jazysqan kezde, ol ádettegi «Táteniń» ornyna oǵan balaǵat sózder jazdy jáne aqsha talap etti. Bul biz úshin kúmán týdyrdy, ózimen jazysyp júrmizbe osy degen. Telefon qońyraýy kezinde bul týraly suraýdy oılamappyn», — deıdi Bekzat kúrsinip.
Ulyn jerlegennen keıin ol osy 3,5 aıda týystary oǵan 630 myń teńge aýdarǵanyn esepteıdi.
Ol qaıtys bolǵanǵa deıingi sońǵy kúni Salamat úlken aǵasyna aqsha aýdarýdy surap hat jazdy. Habarlamalarda ol: «Eger sen qazir maǵan aqsha aýdarmasań, onda men qolsyz qalýym múmkin. Nemese aıaǵymnan aıyrylamyn».
«Men kettim»
– 13 jeltoqsanda keshke onyń kýrsynyń bastyǵy Murat bizge qońyraý shalyp: «Apaı, qaıǵyly oqıǵa boldy, biz sizdiń ulyńyzdan aıyrylyp qaldyq. Munda jaqsy jigit boldy, ózi sabyrly edi» dedi. Sonda men aıttym -eger ol óte jaqsy jáne tynysh bolsa, ony qalaı joǵalttyńyz? Sodan keıin onyń aǵasy telefondy alyp, bastyqpen uryssa bastady», – dep eske alady Salamattyń anasy sol qaıǵyly kúnniń egjeı-tegjeıin.
Salamat ómiriniń sońǵy kúni saǵat 11.00-den bastap aǵasyna 300 myń teńgeni Almaty ýaqyty boıynsha saǵat 17.00-ge deıin jiberýin surap habarlama jibergen. Sol kúni onyń aǵasynyń qoly tımeı what ‘ sApp-qa qaramady, sondyqtan Salamattyń habarlamalaryn tek keshke kórdi. Salamattan sońǵy habarlama 16:31-de keldi. Ol: «Men kettim»dep jazdy.
Onda ol aǵasynan oǵan 300 myń teńge aýdarýdy suraıdy, áıtpese týystary ony eshqashan kórmeıdi. Sodan keıin, sol kúni ol beldikke ilinip, óli kúıinde tabylady.
«Bul úlken qarjylyq alaıaqtyqtyń belgileri»
– Jazda ol dala jumystaryna barǵanda, Qazaqstanda jumys isteıtin IIM-niń bes akademııasynan tek Almaty qalasy ǵana sabaq ótkizýge sheshim qabyldaǵany anyqtaldy. Ata-analar jalpy chatta oqytýdyń osy formatynyń sebebin bile bastaǵanda, kýrstyń bastyǵy Murat áńgimege kirdi. Áńgime sáýir aıynda kýrsanttarǵa barlyq ýaqytta aıtylǵan, biraq men eshqashan kórmegen memlekettik qamsyzdandyrýdyń 95 myń teńgesinen aýdarylǵany anyqtaldy, — dep eske alady Salamattyń anasy.
Sonymen qatar, stýdentterde 13 myń teńgeden shákirtaqy bar ekeni anyqtaldy. Biraq másele mynada, kýrsanttar stıpendııa túsý kerek kartochkalarynyń qaıda ekenin bilmeıdi. Bekzattyń paıymdaýynsha,munyń bári osy memlekettik qamsyzdandyrýǵa aınalǵan úlken qarjylyq alaıaqtyqtyń belgileri. Memlekettik qoldaýdyń ózi bolmaǵan sııaqty — kýrsanttar ózderi tamaq, turmystyq taýarlar satyp alyp, óz esebinen júrdi.
— Men oǵan 25 jeltoqsanǵa Oral qalasyna deıin poıyzǵa bılet satyp alǵym kelgende, ulyma qońyraý shalyp, odan maǵan jeke kýáliktiń fotosyn jiberýdi ótindim. Ol maǵan: «Mama, ala almaımyn, ol kepilde», – dep jaýap berdi. Men tańqaldym, suradym-Bul qalaı, nege ol kepilde? Ol aqsha kerek dep jaýap berdi, al qaryzdardyń ishinde — kazarmanyń ishindegi býfetke 23 myń, onda kýrsanttar kelisip, azyq-túlik alady. Onda ol kýáligin kepilge qoıyp, qaryzǵa batty. Men oǵan bul qaryzdy japtym, ol kýálikti alyp, maǵan fotosýret jiberdi», — deıdi áıel.
«Sen meni tanymaıtyndaı kórin»
2019 jyldyń sáýir aıynda Bekzatty mektep dırektory retinde Almatydaǵy biliktilikti arttyrý kýrstaryna 2 aptaǵa jiberildi. Osy múmkindikti paıdalanyp, demalys kúnderi áıel ulynyń kazarmasyna kelip, onymen birge ýaqyt ótkizý úshin ony birneshe kún alyp ketkisi keldi. Ol bul týraly Salamatqa jazdy, biraq ol kazarmanyń janynda paıda bolýyna qatań tyıym saldy jáne ol jumystan bosaǵanda oǵan ózi keletinin aıtty.
– Jeksenbide ol maǵan dosymen birge keldi, men olardy tamaqtandyrýdy, tamaq daıyndaýdy sheshtim. Salamat únsiz boldy, al onyń dosy tamaqtanǵannan keıin: «Osy alty aıda alǵash ret qalypty tamaqtandym, bizdi eshqashan osylaı tamaqtandyrmady», – dedi. Sol kezde bul sózder esimde qaldy. Kelesi demalys kúnderi Salamat jumystan bosatylmady, men oǵan kazarmaǵa barýdy sheshtim. Sol kezde ol maǵan bylaı dep jazdy: «Kelseń, kóshede senbilik ótedi. Anam, maǵan jaqyndamańyz. Biz tazalaımyz, biraq siz jaı ǵana trotýarmen júrińiz, meni bilmeıtindigińizdi kórsetińiz, Siz maǵan qaramaısyz. Men saǵan kele almaımyn». Sodan keıin men muny qatań áskerı erejelerge saı bolar dep oıladym», – deıdi Bekzat.
Biraq ol akademııaǵa kelgende, «qatań áskerı erejeler» týraly áńgime joq ekenin kórdi — kýrsanttar senbilik ótkizdi, biraq ofıerler balmuzdaq jep turdy.
Demalys kezinde, uly úıde bolǵan kezde, Bekzat ony qylmystyq jáne ákimshilik kodeksterdi bilýin tekserýge sheshim qabyldady-biraq uly onyń eshqaısysyn bilmedi.
— Sonda ulymnyń bul akademııada eshqandaı bilim almaıtynyn túsindim. Onda kýrsanttardy oqytýmen de, tárbıeleýmen de eshkim aınalyspaıdy, — dep senedi Bekzat.
«Meniń kúsh qurylymdarynda bireýge oqýdy usynýǵa aýzym barmaıdy»
— Buryn men ishki ister mınıstrliginiń júıesi turaqty, temirbeton, tártip degenge shyn júrekten sendim. Endi osy qaıǵyly jaǵdaıdan keıin meniń tilim de balalarǵa osyndaı mekemelerde oqýǵa keńes bermeıdi. Sonymen qatar, qaıǵyly oqıǵadan keıin kýrs bastyǵy Murat ózin-ózi óltirý týraly bizge habarlaýdyń ornyna Oraldan basqa kýrsanttardyń ata-analaryna baryp, Salamatpen apat bolǵanyn habarlaýdy ótindi. Bul týraly jerleý rásimine qatysqan basqa kýrsanttyń ata — anasy aıtyp berdi, – deıdi Bekzat.
Ol ulynyń ózin — ózi óltirýine qatysty tergeý kem degende bir nársemen aıaqtalatynyna jáne bireý jazalanatynyna kepildik joq deıdi, biraq ol ádilettilik bolady dep úmittenedi.
Nege qazir bári aıtyp otyrmyn — sezemin óz mindetim jetkizý barlyǵyna, kimnen balalar qazir oqıdy, nemese kimnen balalar josparlap otyr sonda oqýǵa túsýge, qandaı oqý orny ekenin olardyń bilgeni jón. Ol jerde balańdy joǵaltasyń. Sondyqtan men bul týraly aıtyp otyrmyn, — dep qorytyndylady Bekzat.
«Zańsyz áreketter anyqtalǵan joq»
Oral aptalyǵynyń redakııasy Salamattyń ózin-ózi óltirýinen keıingi kelesi kúni 14 jeltoqsandaǵy qaıǵyly jaǵdaı týraly bildi. Biz Akademııa bastyǵy Ómerbaı Smaıylovpen birneshe ret baılanysýǵa tyrystyq. Alaıda, jýrnalıstke bastyq jınalysta nemese bos emes dep jaýap berdi jáne olar qaıta qońyraý shalýǵa ýáde bergen telefondy jazdy. Alaıda jaýap qońyraýy bolǵan joq.
Tek búgin, 22 jeltoqsanda, maqala jazylǵan kúni IIM akademııasynan redakııadan kelgen hatqa jaýap berildi. Tómende akademııadan jiberilgen tolyq hat berilgen:
«Qurmetti Vorobev A.!
Sizdiń suratýyńyzǵa 2020 jylǵy 13 jeltoqsanda kýrsant Salamat Ótegenov asylyp alynǵanyn habarlaımyz. Atalǵan fakti boıynsha Almaty qalasy PD ózindik qaýipsizdik basqarmasy Qazaqstan Respýblıkasy QK 105-baby 1-bóligi boıynsha sotqa deıingi tergeý júrgizýde.
Sonymen qatar, qyzmettik tergeý barysynda Akademııa qyzmetkerleri men kýrsanttary tarapynan zańsyz is-áreketter faktileri anyqtalǵan joq.
Qurmetpen, Qazaqstan Respýblıkasy IIM Almaty akademııasy».
Marqumnyń týystary aıtqan Akademııadaǵy kýrsanttardan únemi aqsha jınaýǵa qatysty hatta qoıylǵan suraqtarǵa IIM akademııasynda jaýap bermeýdi jón kórdi.
Degenmen, týystarynyń aıtýynsha, hatty negizge ala otyryp, Almaty qalasynyń PD QR QK 105 — baby 1-bóligi – «Ózin-ózi óltirýge deıin jetkizý»boıynsha sotqa deıingi tergeýdi bastady. Eger tergeýde Salamat Ótegenovtiń ólimine kináli adam anyqtalsa, oǵan 3 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý nemese shekteý qaýpi tónýi múmkin.
«Adyrna» ulttyq portaly
