Evrei qatynnan tuǧan bala evrei bolyp sanalady.
36 Osman patşasynyŋ jartysynan astamy taza evrei qatyndardan tuǧan, ravvinderdıŋ qyzdarynan tuǧan. Būl - fakt. Osmanlynyŋ özınıŋ tarihşylary osyny jazyp ketken. Evrei qatynnan tuǧan patşa 1492 jyly İspaniiaǧa flot jıberıp, sol jaqtaǧy evreilerdıŋ köşırıp äkelıp, Stambuldyŋ eŋ qymbat jerlerın solarǧa bergen. Özı evrei bolmasa olai ıstei me?!? Naǧaşylaryn qūtqarǧan ǧoi. İmperiianyŋ teŋız porttarynyŋ bärın evreilerge bergen, sauda-sattyqty solarǧa bergen. Osman patşasynyŋ saraiynda türık bolmaǧan, taza türıkterdıŋ saraiǧa kıruıne tyiym salynǧan, olardy «sasyq türıkter», «misyz türıkter» dep ataǧan, patşalardyŋ özderı jazǧan öleŋderınde türıkterdı mazaqtap, keketıp nebır qorlyq sözder jazǧan, oqysaŋyzşy tarihty qaidaǧy jalaqorlardyŋ ötırıgıne sene bermei!
Saraidaǧy lauazymdy qyzmetter tek evreiler men armiandarǧa berılgen, ışınara italiialyqtar men fransuzdar da bolǧan. Patşanyŋ bas därıgerı, jūldyzşysy (munedjdjimbaşy), tıs därıgerı, tärbieşılerı, ūstazdary tek solardan bolǧan! Al sol Osman patşalyǧy İvan Groznyi 1550-55 jyldary Qazan men Astrahandy şauyp, mūsylman türık halyqtaryn oirandatqanda kömekke kelgen joq! Bızdıkıler Osman patşasyna hat jazyp, elşı jıberıp kömek sūraǧan, eş kömek bolmaǧan. Qazaqtar 1725-35 jyldary qalmaqtarmen soǧysyp qyrylysqanda da Osmanyŋyz kömek bergen joq! Bızge eşbır paidasy bolǧan joq, tek İspaniiaǧa äskeri teŋız flotyn jıberıp evrei tuystaryn qūtqaryp, solardy jarylqaǧan!
Mūrtaza Jünısūlynyŋ jazbasynan
