Men álemniń túkpir-túkpirinde turatyn dostaryma jazyp otyrmyn. Qazir úsh aı boldy biz karantındemiz. Aldymen barlyq balabaqshalardy, mektepterdi jaýyp tastady. Sodan keıin eki ret mereke kezinde, aq aıda jáne 8 naýryzda astanaǵa kirý-shyǵýdy japty. Sodan keıin vırýs juqtyrǵan franýz adam kelgende, bir apta boıy barlyq keńselerdi, mekemelerdi, qoǵamdyq tamaqtaný oryndary men dúkenderdi jaýyp tastady. Mektepter men balabaqshalar 30 sáýirge deıin karantınde bolady. Balalar teledıdar men onlaın jolmen oqyp jatyr.
Ózderi úshin de, búkil álem úshin de mońǵoldar zańǵa baǵynatyn, birtutas jáne áleýmettik jaýapkershilikke ıe bolýymen tańqaldyrdy. Kóshede, dúkenderde, mekemelerdiń barlyǵynda - barlyǵy maskamen júr.
Onsyz esh jerde qyzmet kórsetilmeıdi. Memleket qyzmetkerleri de otyrystarda maskamen otyrady, teledıdar dıktorlary, satýshylar jáne t.b. - barlyǵy maskalarda. Odan ne shyqty? Mońǵolııada, Qytaımen kórshiles bolǵanyna qaramastan - birde-bir naýqas joq! Vırýs juqtyrǵan 10 adam tirkeldi, olardyń barlyǵy shetelden kelgender. Munda vırýs juqtyrǵandarmen baılanysqandardy qatań baqylap, oqshaýlaıdy, jáne mundaı naýqastarmen birge ushyp kelgen barlyq jolaýshylar da oqshaýlanǵan. Juqpaly aýrýlar aýrýhanasynda dárigerler juqtyrǵandardyń ómiri úshin táýlik boıy kúresýde, ázirge bir de bir ólim nátıjesi bolǵan joq, kóbisi emdelip shyqty. Mońǵolııa úkimetine, dárigerlerge jáne elorda turǵyndaryna myń taǵzym!
Karantınniń, bir jaǵynan, jaǵymdy jaqtary da bar:
1) Ázirge jergilikti turǵyndardan bir de bir adam juqtyrǵan joq.
2) Pedıatrııalyq paıentterdiń sany kúrt azaıdy - eger buryn aýrý adamdarǵa arnalǵan tósek jetkiliksiz bolsa (800 kereýet) jáne balalar aýrýhanalardyń dálizderine ornalastyrylǵan bolsa, qazir naýqas balalarǵa arnalǵan kerýetterdiń jartysy bos.
3) Halyq ımmýnıtetti kúsheıtý úshin paıdaly tamaqtanýǵa kóbirek kóńil bóle bastady: teńiz shyrǵanaǵynan jasalǵan sýsyn, zimbir qosylǵan bal, jylqynyń etin jep, lımonmen ystyq shaı ishý, t.s.s. durys tamaqtaný mádenıetinde saýatty bola bastady.
4) Qylmystyq, zań jáne jol erejelerin buzý, mas kúıindegi buzýshylyqtar kúrt azaıdy.
5) Shyńǵys han bılik etken ýaqyttan beri halyqtyń geninde bar mońǵoldardyń tártiptiligi, birligi men ózara kómektesýi osy karantındik 3 aıdyń ishinde minez-qulyqtarynan aıqyn kórindi. Bul búkil álemniń qyzyǵýshylyǵyn oıatty. Kóptegen jýrnalıster men ǵalymdar bul qubylysty zerttep, nege jergilikti turǵyndar aýyrmaıtyndyǵyn ári onyń qupııasynyń nede ekenin túsiný úshin elge keldi.
6) Halyq únemi rıza bolmaıtyn óz úkimeti men dárigerleriniń jumysyn joǵary baǵalaı bastady. Olar árqashan óz halqy úshin kúndiz-túni birge jumys istep jatyr. Júzdegen azamattary shetelde qalyp qoıǵan azamattaryn arnaıy reıstermen ákelip jatyr. Áýejaılary jabylyp qalsa da, olardy qıyn jaǵdaıda qaldyrmady.
7) Úkimet dúkenderdegi azyq-túlik ónimderiniń baǵasyn qatań qadaǵalap otyr: basqalarǵa úlgi bolýy úshin et baǵasyn kótergeni úshin eń kóp tutynýshysy bar 2 sýpermarketke 20 mıllıon týkrık aıyppuly salyndy.
8) Kez kelgen qıynshylyq adamdar arasynda ár túrli reakııalar týǵyzady. Mońǵolııadaǵy karantın otbasylardy jaqyndastyrdy. Bos ýaqyttary kóp bolǵandyqtan, ata-analar balalarmen úı jumysyn jasaıdy. Olarǵa kóbirek kóńil bóledi, qamqorlyq jasaıdy, ımmýnıtetterin kúsheıtedi. Al qart ata-analary ózderinen qaraǵanda, tez juqtyryp alýy múmkindigin bilip, olar tamaqpen, dárýmendermen qamtamasyz etedi, únemi nazarda jáne únemi qamqorlyqta bolady. Mońǵoldar - úlkenderdi qurmetteıtin halyq - muny kópshilik, ásirese eýropalyqtar úırenýi kerek.
Meniń oıymsha, meniń dostarym da baıqaý úshin ákelgen negizgi faktiler men baqylaýlar osylaı: maska kıip, adamdarmen jaqyn baılanys jasamańyz, ımmýnıtetti nyǵaıtý úshin jaqsy tamaqtanyńyz, gıgıena saqtańyz jáne qajettiliksiz dalaǵa shyqpańyz. Biz saý bolamyz, Alla saqtasyn!
Rozalııa Antonova
