UBT-ǵa daıyndaıtyn oqý ortalyǵynyń negizin qalaǵan Juldyzaı Musaeva bilim salasyndaǵy kemshilikterdi aıtyp, oqý júıesin damytý jaıyndaǵy oılarymen bólisedi.
Jaz aıy bastalsa boldy, mektep bitirýshi túlekter joǵarǵy oqý ornyn tańdaıdy. Elimizde qalaǵan joǵarǵy oqý ornynda tegin bilim alýǵa bolady, alaıda bári de túlekterdiń qorqynyshty túsine aınalǵan UBT-dan alǵan balyńa qaraı sheshiledi. Osy kúni UBT-ǵa daıyndaıtyn kýrstardyń ishinde ozyǵy atanǵan JUZ40 bilim berý ortalyǵynyń basshysy Juldyzaı Musaeva biraz jannyń JOO-da tegin bilim alýyna sebepshi bolyp otyr.
- Bala kezdegi armanyńyz – jazýshy bolý. Al qazir nelikten bala armanyńyzdy oryndamasqa? Mysaly bıznes týraly kitap shyǵaryp, bolmasa fılologııany bitirgennen keıin ádebı shyǵarma nege jazyp kórmeske? Ondaı dúnıe oıda bar ma?
- Bala kezden jazýshy bolǵym kelgeni ras. Qazir de ol armanym júregimnen óshken joq. Meniń oıymsha, kitap jazý úshin oǵan laıyqty bolý kerek. Qazirgi jetistigim bireýge kúshti bolýy múmkin, biraq ózim úshin áli aıtarlyqtaı jetistikke jetpedim. Alǵa qoıǵan birshama maqsattarym oryndalǵan soń, kompanııadaǵy jumystarym júıelengennen keıin, buıyrsa, ýaqytymdy kitap jazýǵa arnaǵym keledi. Eń birinshi kitabym – qazirgi kásibim týraly bolady dep oılaımyn. Ony 2 jyldyń ishinde jazýym múmkin. Ózimniń eńbek jolym týraly kitap keminde 5 jylda jazylatyn shyǵar. Al ádebı shyǵarmalardy, buıyrsa, zeınetke shyqqanda jazatyn shyǵarmyn.
- Sizdiń bıznesińiz bilim salasymen baılanysty, jalpy ne úshin bundaı sheshim qabyldadyńyz?
- 3 synyptan bastap muǵalimderim, dırektor aǵaıym shyǵarma jazýǵa qabiletimdi baıqady. Ádebıetti jaqsy kórgendikten, jazýshy, redaktor bolý, gazet-jýrnalda jumys isteý degen arman-maqsatym bar edi. Al munyń bári bilim salasyna qatysty bolǵandyqtan, sol salada júrem dep sheshtim. 11 synypta UBT maǵan aýyr soqqy bolyp, oıymdaǵydaı tapsyrmadym. Ózge oqýshylar ózderin men sııaqty sezinbeýi úshin «aýyldyq balalarǵa kómektesem» degen nıetpen kýrs ashýǵa bel býdym. Sóıtip 4 kýrsta oqý ortalyǵyn ashqym keledi degen naqty maqsat paıda boldy. Bastapqyda onlaınnyń masshtabyna qatty sene qoımadym, biraq karantın kezi kóp nárseni ózgertti. Keıin kýrsymnyń mártebesi artqan saıyn, mektep, ýnıversıtet ashý degen maqsattar paıda boldy. Jalpy Qazaqstannyń bilim salasynda ekosıstema quryp, damytamyn degen maqsat paıda boldy. Óıtkeni eldi damytqymyz kelse, birinshi bilimnen bastaýymyz kerek. Al bilimniń qasynda tárbıe sózsiz júrýi qajet.
- Keı mamandyqtarǵa túsý úshin oqýshylar shyǵarmashylyq emtıhan tapsyrady. Al sizder ondaı oqýshylardy tek qana tarıhtan daıyndaısyzdar. Nelikten kompanııada shyǵarmashylyq emtıhanǵa daıyndalatyn múmkindik joq? Aldaǵy ýaqytta bul máseleni sheshý josparda bar ma?
- Bul máseleni qarastyryp kórdik. Shyǵarmashylyq emtıhanǵa daıyndyqty tolyq qamtý úshin biz offlaın kýrs ashýymyz kerek. Daıyndyqtyń keı bóligin onlaın ótýge bolady, endi bir bóligi offlaın ǵana júzege asady. Bári ortaq bir júıege kelmegendikten, ázir basty josparymyzǵa engizbedik. Óıtkeni shyǵarmashylyq tapsyratyn oqýshylardyń kóbi aýyldyq aımaqtan bolǵandyqtan, olar offlaınǵa qatysa almaıdy. Demek offlaın bolsaq, az ǵana oqýshyny qamtımyz. Al bizde oqyp jatqan barlyq oqýshyny birdeı qamtý úshin onlaın formatta jasaýymyz kerek. Bul máselege áli de oılanamyz. Bálkim, onlaın oqytýǵa keletin dúnıelerdi aldaǵy ýaqytta daıyndaıtyn shyǵarmyz.
- Osy salada júrgenińizge bıyl 6 jyl. Osy 6 jyl ishinde qandaı kedergilermen jolyqtyńyz?
- Ár jyldyń óz qyzyǵy men qıyndyǵy qatar boldy. Myna jyl qattyraq aýyr boldy deı almaımyn. Kompanııa ósken saıyn problema da óse bastady. Qıyndyqsyz, problemasyz eshqandaı nátıje bolmaıdy.
TOP-3 qıyndyqtyń birinshisi – durys komanda jınaý. Olardy bir mıssııa men maqsatqa biriktirý úshin 1 jyl ýaqytym ketti. Komandanyń kóbi jastardan quralǵandyqtan, keıde túsinbeı qalyp jatty. Endi birde jumystary sabaq ýaqytymen qatar kelip, úlgermeı «vygoranıege» de ushyrady. Qazir mundaı máseleniń bári sheshilip jatyr.
Ekinshi qıyndyq – platforma jasaý. IT platformasy bastapqyda ózimiz oılaǵandaı bolmady. Aqaýlar shyǵyp, oqýshylardan narazylyq týdy.
Úshinshi qıyndyq – fınansqa qatysty azdaǵan másele. Qarjylaı jospar qursaq ta, jyl sońynda ol oryndalmaı qaldy. Satý menedjerleri zııanǵa ushyrap, kishkene qarajat jetispeı qaldy. Bul máseleni tanys kisiden qaryz alyp sheshken edik.
- Jaz mezgilinde ınstagram akkaýnttaryńyzǵa ózderińizdiń ózge kýrstarǵa ókpe-naz retinde vıdeo jarııaladyńyzdar. Naqty «myna kýrs» dep aıtpasańyz da, sol kezde basqa kýrstarǵa qandaı renishińiz boldy jáne qandaı renishińiz bar? Sol týraly tarqatyp ótseńiz.
- Negizi asa qatty renish bolǵan joq. Eshkimmen jaýlasqymyz kelmeıdi. Barlyq konkýrentke jaqsy kózqarastamyz. Degenmen keıbiriniń tym artyq ketip qalatyn kezderi bolady. Konkýrentter bizdiń chattarǵa qosylyp, klıentterdiń nómirin alyp, olarǵa habarlassa da úndemeıtinbiz. Biraq habarlasyp qana qoımaı, bizdi klıentke jamandaǵan kezde bul máseleni sheshý keregin túsindik. Klıentterdi ala bersin, kýrstaryn usyna bersin, alaıda bizdiń kýrsqa til tıgizip, qate aqparattar aıtyp satýy durys emes dep oılaımyn. Sondyqtan bul máseleni vıdeo formatynda jarııalap, núktesin qoıaıyq dep sheshkenbiz. Sol vıdeodan keıin mundaı jaǵdaı oryn alǵan joq.
- Sizde taǵy aǵylshyn kýrsy bar ekenin estidim. Ol da aǵylshyn kýrstary boıynsha sondaı joǵary dárejede me, álde «áli de isteý kerek» deıtin kem-ketik tustary bar ma?
- Aǵylshyn kýrsymyzdy bólek kompanııa retinde arnaıy fokýs qoıyp jumys istep kele jatqanyna 1 jarym jyldaı boldy. Al negizi naryqta 4 jyldan beri kele jatyr. Alǵashqy 3 jyl durys fokýs qoıa almaı, arasynda úzilis alyp, úlgermeı júrdim. Bastapqyda ózimizdiń oqýshylarǵa qosymsha bilim berý maqsatynda ǵana ashqan edim. Sońǵy 1 jarym jylda basqa da klıentterdi oqytyp bastaıyq degen nıetpen bólek komanda quryp, basshysyn taǵaıyndadyq. Basynda metodıka, materıaldarǵa qatysty qatelikterimiz boldy. Qazir qudaıǵa shúkir, jaqsy nátıjeler shyǵyp jatyr.
- «Mınıstrliktiń sheshimimen UBT-ny múldem alyp tastaıdy» degen qorqynysh joq pa? Eger sondaı jaǵdaı bolyp qalǵan kezde, kompanııańyzǵa ne bolady dep oılaısyz?
- UBT-ny múlde alyp tastaıdy dep qoryqpaımyn. Múlde alyp tastaıdy dep te oılamaımyn. Tek formaty, qurylymy, mazmuny ózgeretin shyǵar. Ýnıversıtetke túsý úshin báribir bir test kerek. Sol testke daıyndaımyz dep oılaımyn. Biraq biz UBT-men ǵana shektelmeı, aldaǵy ýaqytta mektep, ýnıversıtet te ashqymyz keledi. Qazir jańa jobalar jasap jatyrmyz. Mysaly, bizde oqyp ketken stýdentterdiń bilikti maman retinde qalyptastýyna kómektesý úshin bir joba, al muǵalimderdiń biliktiligin arttyrý maqsatynda taǵy bir joba ashyp jatyrmyz. Sonymen qatar bizdi bitirip ketken túlekterdiń jınalyp, damıtyn qaýymdastyǵyn quryp jatyrmyz. Stýdentterge IT kýrs jasaý da josparymyzda bar. Jalpy stýdentterdiń bilikti maman bolyp qalyptasýy úshin JUZ40 UNIVERSITY aıasynda birneshe jobany júzege asyrǵymyz keledi. Buıyrsa, keler jyly mektep ashamyz.
Aldaǵy ýaqytta KTL, NISh-qa daıyndyq kýrsyn bastap, shetelge oqýǵa túsirý boıynsha da jumys isteıtin shyǵarmyz. Bilim naryǵyna boılaı enip, ekosıstema qurý arqyly Qazaqstannyń bilim salasyn damytqymyz keledi.
- Instagram jelisindegi jeke akkaýntyńyzda «jeke mektep ashý» týraly josparyńyzdyń baryn baıqattyńyz. Osy týraly tarqatyp aıta ketseńiz Qashan ashylady, qalaı bolady?
- Jerin, ornyn taýyp qoıdyq. Buıyrsa, qarasha aıynda naqty kelisim júredi dep oılaımyn. Múmkin kóktemnen bastap mekteptiń qurylysy bastalatyn shyǵar. Keler jylǵa úlgersek, 10-11 synypqa high school ashamyz dep otyrmyz. Úlgermeı jatsaq, odan keıingi jyly birden 7-11 synypqa ashýymyz múmkin. Buıyrsa, mekteptiń birinshisi – Almatyda, ekinshisi – Astanada, úshinshisi Aqtaý ne Tarazdan ashylatyn shyǵar.
- 10 jyldan keıin óz kompanııańyzdy qalaı elestetesiz?
- 10 jyldan keıin úlken holdıng retinde elestetem. Bilim salasynda ár túrli jobalardy biriktirip, ekosıstema qurǵan eń alpaýyt jobalardyń bastaýshysy retinde kórem.
- Suhbatyńyzǵa rahmet!
Islam Aden
