Balalar men jasóspirimderdiń shyǵarmashylyǵy – olardyń ómirdegi alǵashqy qadamdaryn jasaıtyn mańyzdy ári erekshe kezeń. Bul ýaqytta bala óziniń oılary men sezimderin ártúrli óner arqyly bildirip, óz álemin tanyp-biledi. Shyǵarmashylyq – bul tek óleń jazý nemese sýret salý ǵana emes, sonymen qatar balanyń ishki jan-dúnıesin damytýdyń quraly. Ol balanyń qııalyn, oı-órisin keńeıtedi, onyń álemge degen kózqarasyn qalyptastyrady. Shyǵarmashylyq arqyly bala óz emoııalaryn bildirip, qorshaǵan ortaǵa beıimdelýdi úırenedi.
Mysaly, óleńder men áńgimeler arqyly balalar ózderin tolǵandyrǵan máselelerdi nemese qýanyshty sátterin sıpattaı alady. Sýret salý men qolóner arqyly olar ózderiniń ishki álemin kórsetip, jeke oılaryn syrtqa shyǵarady. Shyǵarmashylyq balanyń ishki álemin ǵana emes, sonymen qatar logıkalyq oılaý qabiletin, taldaý jasaý daǵdylaryn damytady. Bul ásirese qazirgi aqparattyq tehnologııalar zamanyna saı keletin, anımaııalyq jobalar jasaý nemese beınerolıkter qurastyrý sııaqty baǵyttarǵa qatysty.
Balalar shyǵarmashylyǵyn damytýda memleket tarapynan kóptegen jobalar qolǵa alynýda. Sonyń biri – Art Sport jobasy. Bul joba balalar men jasóspirimderge shyǵarmashylyq jáne sporttyq sekııalarǵa qatysýǵa múmkindik berip, olardyń ónerge, sportqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa baǵyttalǵan. Art Sport arqyly balalar ózderiniń shyǵarmashylyq qabiletterin damytyp, bolashaqta shyǵarmashylyq kásippen aınalysý múmkindigin alady.
Mysaly, Art Sport sekııalarynda balalar óleń jazýdan bastap, sýret salýǵa deıingi túrli óner salalaryn meńgere alady. Olar qolónermen aınalysyp, beınerolıkter men anımaııalyq jobalar jasaý arqyly qazirgi zamanǵy tehnologııalyq daǵdylaryn shyńdaıdy. Bul joba kóptegen aýyldyq jerlerde de qoljetimdi bolǵandyqtan, shyǵarmashylyqqa qyzyǵýshylyq tanytatyn balalardyń sany artyp keledi. Joba tek shyǵarmashylyq qabiletterdi damytyp qana qoımaı, balalardyń qoǵamdaǵy belsendiligin arttyrýǵa da yqpal etedi. Ártúrli úıirmelerde balalar bir-birimen qarym-qatynas ornatyp, toptyq jumys daǵdylaryn úırenedi.
Mundaı sekııalarda bala tek ónermen shektelmeı, ózine degen senimdiligin arttyryp, bolashaq ómirine qajetti daǵdylardy meńgeredi. Art Sport balalardyń shyǵarmashylyq áleýetin ashyp qana qoımaı, olardyń jeke tulǵalyq damýyna da úlken úles qosady.
Balalardyń shyǵarmashylyǵyn damytýda taǵy bir mańyzdy bastama – "Damý Bala" baǵdarlamasy. Bul baǵdarlama balalarǵa jan-jaqty qoldaý kórsetip, olardyń ıntellektýaldy, fızıkalyq, emoıonaldyq jáne áleýmettik damýyna jaǵdaı jasaıdy. Baǵdarlama aıasynda ár balaǵa shyǵarmashylyq, sporttyq jáne bilim berý baǵytyndaǵy úıirmelerge qatysý múmkindigi usynylady.
"Damý Bala" baǵdarlamasynyń negizgi maqsaty – balalardyń tulǵalyq áleýetin damytý. Shyǵarmashylyq baǵyttaǵy sekııalar arqyly balalar sýret salý, qolóner jasaý, óleń jazý jáne basqa da óner túrlerin meńgeredi. Bul sekııalar balalardyń qııalyn ushtap, olardyń oı-órisin keńeıtedi. Intellektýaldyq damýǵa arnalǵan úıirmeler balalardyń zııatkerlik qabiletterin damytýdy kózdeıdi.
Mysaly, matematıka, shahmat jáne ǵylymmen baılanysty úıirmelerde balalar oılaý qabiletin damytyp, jańa bilimderdi meńgeredi. Mundaı sekııalar balanyń oqý úlgerimin jaqsartýǵa, jańa aqparatty tez qabyldaýǵa jáne taldaýǵa kómektesedi. Fızıkalyq damý baǵytynda da úlken jumystar atqarylýda. Baǵdarlama aıasynda sporttyq sekııalar usynylyp, balalardyń densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa múmkindik beriledi. Ártúrli sport túrlerimen aınalysý arqyly bala salaýatty ómir saltynyń negizderin meńgerip, fızıkalyq daıyndyǵyn arttyrady.
Emoıonaldyq jáne áleýmettik damýǵa erekshe kóńil bólinedi. Psıhologtar men pedagogtar balalarǵa emoııalardy basqarý, kúızelis jaǵdaılarynan shyǵý jáne óz sezimderin durys jetkizýge baǵyttalǵan arnaıy trenıngter men sabaqtar ótkizedi. Bul balalardyń ózderin erkin sezinýine jáne qorshaǵan ortaǵa durys beıimdelýine kómektesedi.Balalardyń shyǵarmashylyq damýy olardyń bolashaǵyna da tikeleı áser etedi.
Bala shyǵarmashylyqqa neǵurlym erte jastan úırense, soǵurlym onyń boıynda ózin-ózi damytýǵa, izdenýge jáne jańalyq ashýǵa degen qyzyǵýshylyq paıda bolady. Shyǵarmashylyq pen qııaldy damytý arqyly bala bolashaqta kez kelgen qıyndyqtardy jeńýge, ártúrli jaǵdaılarǵa beıimdelýge qabiletti bolady.
Sonymen qatar, shyǵarmashylyq tek jeke tulǵa retinde qalyptasýǵa ǵana emes, sonymen birge kásiptik baǵdarǵa da yqpal etedi. Shyǵarmashylyqqa jaqyn balalar bolashaqta sýretshi, jazýshy, dızaıner, rejısser nemese óner salasynda basqa da mamandyqtardy tańdaı alady. Olar óner arqyly ózderiniń ómirlik maqsatyn anyqtap, qoǵamǵa paıdaly tulǵa bolýǵa múmkindik alady.
Balalar men jasóspirimderdiń shyǵarmashylyq damýy – olardyń bolashaǵyna ınvestıııa. Mundaı damýǵa baǵyttalǵan baǵdarlamalar men jobalar balalardyń qabiletterin ashýǵa, olardy durys baǵytta tárbıeleýge múmkindik beredi. Art Sport jáne "Damý Bala" sııaqty baǵdarlamalar balalarǵa tek shyǵarmashylyqty úıretip qana qoımaı, olardyń jeke tulǵalyq, zııatkerlik jáne áleýmettik damýyna jaǵdaı jasap, tolyqqandy azamat retinde qalyptasýyna yqpal etedi.
