Alash Orda
Qashannan qazaq halqy nurǵa qushtar,
Shaqyrǵan tym alystan bir jaryq bar.
Alashty el qylam dep erler shyqty –
Álıhan, Ahmet pen Mirjaqyptar.
El dese keýdesinen kúı aǵylar,
Belsenip shyqty ne bir zııalylar.
Bastaýdan bastalatyn bulaqtardyń
Ómirsheń ózenderge quıary bar.
Úzsem dep ústemdiktiń shynjyrlaryn,
Arnady alashyna muń jyrlaryn.
Qozǵalys baspasózsiz bolmaıdy dep,
Shyǵardy «Aıqap» degen bir jýrnalyn.
Gazetter – «Qazaq» penen «Birlik týy»,
«Saryarqa» kúnge umtyldy, nurǵa umtyldy.
Aqyry bolyp aqpan tóńkerisi,
Qıratyp patsha taǵyn, túndi túrdi.
Zamannyń shaldyqsa da bul órinde,
Qazaqtyń ot tutandy júreginde.
Ataldy avtonomdy el Alash jurty –
Ekinshi jalpy qazaq sezinde.
Bar qazaq shat bop kúlip, mereılendi,
Úmitin bul bostandyq jebeı berdi.
Qımyly Oryndbordan bastaý alǵan –
Alashtyń astanasy Semeı boldy.
Alǵashqy AShARShYLYQ
Qazaqqa qara zulmat kózin tigip,
Qorlandy, qos úreımen ómir súrip.
Azamat soǵysynyń azaby zor,
El ishi ebil-debil, búlinshilik.
Shaıqalǵan jyldar boıy tunyǵy da,
Tarqaǵan toıy menen qyzyǵy da –
Sendelip Semeı turdy, senimi joq,
Dirildep tóńkeristiń quzyrynda.
Bul shaqta baı men kedeı tym dúrdaraz,
Ejelden orys, qazaq, ol daǵy araz.
Arsıyp «aq» pen «qyzyl» arasynda,
Ýaqytsha úkimet te turdy biraz.
Tonady tek qazaqty munyń bári,
Kóbeıdi kúnnen-kúnge zulymdary.
Shyqqanda «Azyq-túlik otrıady» –
Qyrdaǵy el qyzǵysh qustaı shyryldady
Ekpini «otrıadtyń» taý buzatyn,
Elirse, eldi esinen tańdyratyn.
Jesirdiń jetekke alyp bir sıyryn,
Jarlynyń tartyp aldy jalǵyz atyn.
Kóńilin kekti ashý men qusa basyp,
Baılardyń kóbi ketti Qytaı asyp.
Kedeı de keter edi qosyn súırep,
Ol jaqta kim tur deısiń qushaq ashyp.
Baz keshti qazaq kúnniń jaryǵynan,
Qutylmaı «Azyq-túlik salyǵynan».
Ystyq bop ala jazdaı, jańbyr jaýmaı,
Qosyldy qurǵaqshylyq taǵy buǵan.
Qudaı da estimedi eldiń muńyn,
Tamyry óspeı jatyp soldy gúldiń.
Alapat asharshylyq bastaldy endi –
Jazynda – myń toǵyz júz jıyrma birdiń.
Amaldap, aman qalyp sanaýlylar,
Qyryldy tutasymen keı aýyldar.
Túıir joq tiske basar túz dalada,
Ketkendeı jerge sińip jan-janýar.
Búlinip Reseıdiń zor alaby,
Kózinen orystyń da sor aǵady.
Qadalyp qanyn iship, malyn talap,
Qazaqtyń baı dalasyn tonap aldy.
Qańǵyryp, qazaq qaıyń saýyp ketti,
Keıbiri nesibesin taýyp jepti.
Sendelip súıekterin súıretkender
Semeıdiń qalasyna talyp jetti.
Qalaǵa jetpegender dalada óldi,
Súıegi kómilmesten qala berdi.
Qalanyń aty – qala, el ortasy –
Sol kezde kóp ashtarǵa pana boldy.
Apat jut aýyr tıdi kóshpendige,
Zar aldy betkeıdi de, tóskeıdi de.
Shetelge aýyp ketti jol tapqandar,
Qosh aıtyp atameken, ósken jerge!
Ábýbákir QAIRAN
"Adyrna" ulttyq portaly
