«Tamyz bülıgın» jalǧyz özı aiyptaǧan redaktor. Nūrmahan Orazbektıŋ tuǧanyna - 85 jyl

Bügın — jurnalist, jazuşy, baspager Nūrmahan ORAZBEKTIŊ tuǧan künı, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı. Belgılı qalamger 1938 jyly 1 jeltoqsanda Türkıstan oblysy Türkıstan audany Qandöz auylynda düniege kelgen. Şornaq auylyndaǧy orta mekteptı bıtırgennen keiın 1955 - 1957 jyldary Almaty oblysyndaǧy «Ile» keŋşarynda, Sokolov-Sarybai ken-baiytu kombinatynda jūmys ıstegen. 1958 - 1962 jyldary Äl-Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetınıŋ jurnalistika fakultetın aiaqtaǧan. Eŋbek jolyn 1962-1973 jyldary Qaraǧandy oblysynyŋ Jezdı audandyq «Oktiabr tuy», Türkıstan oblysynyŋ Türkıstan audandyq «Kommunistık eŋbek» gazetterınde bastap, «Leninşıl jasta» (qazırgı «Jas Alaşta»), Qazaqstan Jastar odaǧynyŋ Ortalyq Komitetınde, «Sosialistık Qazaqstan» (qazırgı «Egemen Qazaqstan») gazetınde, Partiia tarihy institutynda ärtürlı qyzmetter atqardy. Nūrmahan Orazbek — «Tamyz bülıgın» jalǧyz özı aiyptaǧan redaktor. 1991 jyly 20 tamyzda Qaraǧandy oblystyq kompartiia komitetı men oblystyq deputattar keŋesınıŋ organy «Ortalyq Qazaqstan» gazetınıŋ bırınşı betınde «İä, būl – töŋkerıs» degen taqyryppen KSRO-daǧy tötenşe jaǧdailar jönındegı memlekettık komitet (GKChP) qūrylǧanyn aiyptaǧan maqala şyqqan edı. «…Köregen saiasatşylar äldeqaşan aitqan diktatura qaterı ıs jüzıne ainaldy. Zaŋdy sailanǧan prezidenttıŋ densaulyǧy kenetten naşarlap, eldı basqara almaityn jaǧdaiǧa jettı degen qyp-kyzyl ötırıkke sene qoiatyn aqymaq bügınde kündız qolyŋa şam alyp ızdeseŋ de tabyla qoimas. İä, būl qyp-qyzyl töŋkerıs. Oǧan Keŋes basşylyǧy atynan jariialanǧan mälımdemege kımderdıŋ qol qoiǧanyn baiqasaŋyz-aq közıŋız jetedı…», – deidı jurnalist. Jazylǧan maqala odan ärı bylaişa jalǧasyn tabady: «İä, būl – töŋkerıs. Ol eŋ aldymen «Egemendı memleketter odaǧy turaly şartqa» qarsy baǧyttalǧan. Dälel. Bırınşıden, töŋkerıs Şartqa qol qoiylatyn künnıŋ karsaŋynda jasalyp otyr. Ekınşıden, Şart egemendı respublikalarǧa būrynǧydan äldeqaida köp derbestık, bilık alyp beredı. Al oǧan jol berılse, erteŋ Ortalyq bürynǧydai bilep-töstei almaidy. Būl, basqasyn bylai qoiǧanda, künı erteŋ Semei poligonynda jarylys qaita bastalady degen söz. Ekınşıden, töŋkerıs kalyptasa bastaǧan demokratiiaǧa qarsy jasalǧan. Olardyŋ oiynşa: respublikalar öz betımen bır-bırımen nege şart jasasady. Qazaqstan men Orta Aziia respublikalary nege bırıge bastaidy? Rossiia men Qazaqstan arasynda şartqa nege qol qoiylady? Baltyq boiy respublikalary, Moldaviia, Gruziia Keŋes Odaǧynan nege bölıngısı keledı, demonstrasiialar nege jasalady? Patriotizm men internasionalizm tūrǧanda halyqtar nege özınıŋ tılın, ūlttyq dästürlerın örkendetuge qūştar? Osyndai «negeler» tolyp jatyr…», – dep jazdy Nūrmahan Orazbek «Ortalyq Qazaqstan» gazetınıŋ 1991 jylǧy 20 tamyz küngı sanynda. Avtor maqalasyn būl özınıŋ jeke oilary ekenın aita kelıp, «erteŋ tötenşe jaǧdai degen jeleumen qara tünek künder tua qalsa, redaksiia kollektivınıŋ basqa bırde-bır müşesın aiyptamaudy ötınemın» dep aiaqtady. Nūrmaǧan Orazbektıŋ «Qarsybai Sypataev», «Qūrbanbai Yrysbekov», «Kapital qamalyndaǧy 18 kün», «Qasiettısıŋ, sen Otan!», «Qaǧaju körgen ömırden», «Bar ailasy – bas paidasy», «Mūhittyŋ arǧy jaǧy, bergı jaǧy», «Şapyq Şökin» atty kıtaptary jaryq körgen. Ol ataqty Oksford universitetınıŋ «Saiasattanu», «Äleumettanu» tüsındırme sözdıkterın tüpnūsqadan audarǧan.