"Adyrnaǧa" alǧys

"Adyrnaǧa" alǧys Dostarym, keşe M.Maqataev atyndaǧy №140 mektep oquşylary jäne ūstazdary,sosyn,basqa da oqyrmandarmen kezdesuge bardym. Kezdesuge mūryndyq bolyp jürgen "Adyrna" - ūlttyq -etografiialyq bırlestıgındegı Arman, Beibıt ınılerım. Bırınşıden, būl aqyn men oqyrman kezdesuı, özıme tym tosyn boldy. Tosyndyǧy, kezdesudıŋ ötu formasy men mazmūn-mänınıŋ özgeşılıgı. Iаǧni, menıŋ kezdesu ötkızudegı ūstanymym, baǧyt-baǧdarymdaǧy aqyn men oqyrman arasynda asaba da, jürgızuşı de bolmai,taǧy da basqa räsımder aralaspai, oqyrman men aqynnyŋ oi bölısıp, pıkır alysuy, syrlasuy būzylyp, jaŋa formatta öttı. Būl kezdesu oqyrmanmen bırge, özımnıŋ özımmen kezdesuım boldy. Qoiylym, menıŋ öleŋderımnıŋ barlyǧyna juyǧyn qamtyǧan. Är bölım,iaǧni, tört bölımnıŋ arasynda är jyldardaǧy telearnalarǧa tüskendegı aitqan oilar men pıkırlerımmen qorytylyp, olar qoiylymnyŋ bölımnen bölımge köşuıne tamaşa jelı bolǧan. O da qoiuşy rejisser tapqyrlyǧy. Keibır öleŋderımnıŋ sahnalyq körınısın körıp, sözın esıtıp közıme jas keldı. Mysaly, "Aq qaiyŋ" balladam men "Auru sygan" turaly jäne "Aqyn men molda", "Meşıttegı qyz" sekıldı tragediialyq öleŋderımdı tyŋdap, mektep oquşylary - akterlardyŋ berıle, jan-tänımen oinaǧanyn körıp, tolqyp otyrdym. Naǧyz känıgı akterlar sekıldı. Şynaiy. Jasandylyq joq. Közıme jas keldı de. Qolymdy, keudeme qoiyp, şynymdy aitaiyn, qoiylym barysynda, aqyn Amanhannyŋ rölınde oinaǧan oquşy akterden özımdı körıp, "osy men ömırden ötıp ketken joqpyn ba, osy?" degen oi da qylaŋ ūrdy. Maǧan qonaq-aqyn retınde soŋynan ǧana söz berdı. Tolqi söiledım. Öitkenı, qoiylymnan alǧan äser tym küştı edı. Keşte oqylmaǧan jaŋa tuyndym "Rekviem(jan azasy..)" oqydym. O basta dıni ūǧym tüsınıkten örgen "Rekviem" janryndaǧy Quandyq Şaŋǧytbaev, M. Maqataev jäne orys aqyny Anna Ahmatova şyǧarmalarynyŋ kei tūstaǧy formalyq-mazmūndyq ündestıgı, jalpy Rekviem janrynyŋ qaidan, qalai örbıgenı, onyŋ önerge kelu joly turaly ötken-ketkennen azdap syr şertım. Ekınşıden, būl formattyŋ maǧan ūnaǧany, köŋılıme qonǧany, onyŋ tört bölımnen tūratyn "Ai nūry alaqanymda" atty qoiylym retınde ötuı. Qoiylymda oqylǧan öleŋderdıŋ taqyryby, mazmūn-mänı, maǧanasyna orai jasalǧan körınıster, ışkı-syrtqy bezendıruler erekşe nazar audardy. Oqylǧan öleŋderdıŋ bır bırımen logikalyq bailanysy baltalasaŋ būzylmastai tartylǧan. Äserlı. Qoiylymdaǧy öleŋderdı tyŋdap, ärı sahnalyq körınısterdı körıp özımnıŋ ömırbaianym köz aldymnan ötıp jatty. Menıŋ söz basyndaǧy "oqyrmanmen ärı özımnıŋ özımmen kezdesuım boldy" deuımnıŋ syry sonda. Al, aqynnyŋ rolınde oinaǧan 9 synyp oquşy, özımdı köz aldyma keltırdı. Qoiylymda oinaǧan oquşylar maǧan känıgı akterlardai äser berdı. Iаǧni, būl qoiylym Jastar teatry artisterınıŋ kezektı qoiǧan spektaklındei boldy. Qoiylymnyŋ soŋyndaǧy qoiuşy rejisserdıŋ şeşımı de keremet. Qoiylym, menıŋ öleŋımdı oqu arqyly, Mūqaǧali öleŋımen tüiındeledı. Onyŋ bärı de keremet körınıspen jetkızılgen. Akterlardyŋ kigen kiımderı de sondai jarasymdy, jaqsy, ärı ärtürlı. Qysqasy, tamaşa qoiylym boldy. Ülken saqynaǧa sūranyp-aq tūr. Qoiylym jalyqtyrmaidy. Eger, käsıbi qoiuşy rejisser tabylsa daiyn dünie. Qoiylymda än de, bi de, ışkı-syrtqy monolog ta keŋ oryn alǧan. Dialog jaqsy qūrylǧan. Äsırese, o "Dialog" degen öleŋımdı oqyǧanda, tıptı, mazmūn - mänı artyp ketken. Mıne, menıŋ öleŋderımnen tūtas bır jüielı, mazmūn-mändı, spektakelge para - par qoiylym qoiyp, kezdesu jasaǧan mektep oquşylary men ūstazdaryna, syrttan kelgen oqyrmandarǧa, mekteptıŋ basşysy Säniia Öskenbaiqyzyna jäne "Adyrna" bırlestıgındegı jıgıtterge ülken rahmet! Aman bolyŋyzdar. Bügıngı merekelerıŋızben qūttyqtaimyn! Tämat tämam!

Amanhan Älımūly