Universitet reitingterı bolaşaq studentterdıŋ mektep şaǧynda taŋdau şeşımderı üşın salystyrmaly aqparattyŋ maŋyzdy közı bolyp tabylady. Sapaly bılım – sanaly ūrpaq negızı. Elımızdegı universitetter halyqaralyq reitingte neşınşı orynda? "Adyrna" tılşısı daiyndaǧan materialdan bılıŋız.
Ärtürlı elderde ärtürlı zertteu ädıstemesı bar universitetterdıŋ köptegen älemdık reitingterı bar. Eŋ ülken reitingterdıŋ bırı – QS World University Rankings jäne jyl saiyn qazaqstandyq universitetterdı qamtityn Times Higher Education reitingı.
QS World University Rankings — britandyq Quacquarelli Symonds (QS) kompaniiasynyŋ nūsqasy boiynşa düniejüzılık saualnama jäne jyl saiynǧy üzdık älemdık universitetter reitingınde äl-Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetı äl-Farabi 165- orynda. Al L.N.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetı 357, Oŋtüstık Qazaqstan memlekettık universitetı 490, Abai atyndaǧy Qazaq ūlttyq pedagogikalyq universitetı 650, Sätbaev universitetı 541-550, Qazaq ūlttyq agrarlyq universitetı 591-600, E.Ä.Böketov atyndaǧy Qaraǧandy memlekettık universitetı 801-1000, Qaraǧandy memlekettık tehnikalyq universitetı 801-1000, Abylai han atyndaǧy Qazaq halyqaralyq qatynastar jäne älem tılderı universitetı 801-1000, Qazaq-Britan tehnikalyq universitetı - 751-800, KİMEP Universitetı 751-800 oryndarda.
Euraziialyq ekonomikalyq komissiianyŋ sarapşylary EAEO elderındegı jūmyspen qamtylǧan halyqtyŋ bılım deŋgeiın salystyrdy. Joǧary bılımı bar jūmysşylardyŋ ülesı boiynşa Qazaqstan reitingte köş bastady, būl eldegı 40,5%. Būl rette odaq boiynşa ortaşa körsetkış 35 paiyzdy qūraidy.
EEK jariialaǧan statistikada bılım deŋgeiı boiynşa jūmyspen qamtylǧan halyqtyŋ qūrylymy bes sanattan tūrady. Olarda joǧary nemese kolledj diplomy barlar, bastauyş käsıptık bılım beru kurstaryn bıtırgender esepke alynady, al artynda tek mektep nemese jalpy bılımı barlar tolyq emes bolyp sanalady.
Qazaqstanda 2021 jyly qyzmetkerlerdıŋ 92,4% käsıptık bılımı bar. Būl körsetkış joǧary oqu ornynyŋ diplomymen jūmysqa ornalasqandardyŋ 40,5%-yn, kolledjde nemese basqa kolledjde oqyǧandardyŋ 43%-yn, bastapqy käsıptık kurstardy bıtırgenderdıŋ 8,9%-yn eskeredı. Jūmysşylardyŋ 7,6%-y ǧana tüiındemesınde tek mektep bılımın nemese mülde joq ekenın körsettı (0,01%).
Osyndai nätijelermen qazaqstandyqtar Euraziialyq odaqtyŋ basqa elderınıŋ jūmys ısteitın tūrǧyndarynan aitarlyqtai erekşelenedı. EAEO bes elınıŋ reitingınde būl kriterii boiynşa Qazaqstan bırınşı orynda tūr. Belaruste käsıptık bılımı bar jūmysşylardyŋ ülesı 85%, körşıles Reseide 80% qūraidy. Armeniia men Qyrǧyzstanda basqa memlekettermen salystyrǧanda jūmysşy tabynyŋ bılım deŋgeiı tömen – säikesınşe 58% jäne 43%. Qyrǧyzstan reitingte soŋǧy orynǧa şyqty, sebebı eldegı jūmys ısteitınderdıŋ jartysy (49%) tek mektep turaly attestatqa ie jäne eşqaşan universitetter men kolledjderde oqymaǧan.
EAEO boiynşa ortaşa körsetkışter mynadai körınıstı beredı: odaq memleketterınıŋ aumaǧynda jūmys ısteitınderdıŋ 35%-y joǧary bılımdı, 27%-y orta arnauly oqu oryndaryn bıtırgen, 18%-y käsıptık daǧdylar boiynşa kez kelgen kurstardan ötken. Käsıptık bılımı joq azamattardyŋ ülesı 20%-ǧa juyqtady.
Al qazır elımızdegı JOO-nyŋ reitingın oqi ketıŋız. Dūrys taŋdau jasauyŋyzǧa bızdegı mälımet kömegın tigızsın:
1-oryn – äl-Farabi atyndaǧy QazŪU. Däl osy universitette eŋ köp şeteldık studentter oqidy. Talapkerler 16 fakultet pen 86 baǧyttyŋ arasynan öz mamandyǧyn taŋdai alady. Oqytu üş tılde jürgızıledı: aǧylşyn, qazaq jäne orys.
2 oryn – L.N.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetı. Būl universitet älemnıŋ üzdık 500 universitetınıŋ qataryna kırıp, tızımde 357-şı orynǧa ie boldy. Qazırgı uaqytta universitet studentterge köptegen mamandyqtardy ūsynady, bıraq tek kündızgı bölımmen oqytady.
3-oryn – M.Äuezov atyndaǧy Oŋtüstık Qazaqstan memlekettık universitetı Qazaqstandaǧy üzdık üş joǧary oqu ornynyŋ qataryna kıredı, sonymen qatar bükıl älem reitingınde 490-orynǧa ie.
4 oryn – Qazaq ūlttyq agrarlyq universitetı auyl şaruaşylyǧy salasyna üzdık tülekterdı daiyndaidy. Mamandar barlyq auyldar men köptegen qalalarda kütılude.
5 oryn – Abai atyndaǧy Qazaq pedagogikalyq universitetı 1928 jyly qūrylǧan. 7 fakultet üzdık oqytuşylar men ūstazdardy daiyndauǧa arnalǧan.
6 oryn – Qazaqstan-Britan tehnikalyq universitetı salystyrmaly türde jaqynda, 2001 jyly qūrylǧan. Bıraq ol qazırdıŋ özınde älemdegı eŋ jaqsy 800 universitettıŋ qataryna enıp ülgerdı.
7 oryn – Qaraǧandy memlekettık tehnikalyq universitetı. Qazaqstan Respublikasy Tūŋǧyş Prezidentınıŋ universitetı erekşe märtebege ie. Sondyqtan köptegen talapkerler üşın Qazaqstan Respublikasynyŋ Tūŋǧyş Prezidentımen bır fakultettı bıtıru abyroi bolyp sanalady.
8 oryn – Tūran universitetı. Mūnda akademiialyq ūtqyrlyq, oqytuşylardyŋ joǧary reitingı, sonymen qatar tülekterdıŋ bäsekege qabılettılıgı bar. Mūnda sız şyǧarmaşylyq, ekonomikalyq jäne äleumettık mamandyqtardy taba alasyz. Barlyq baǧdarlamalar jaŋartylǧan jäne nazar audaruǧa tūrarlyq.
9 oryn – Q.Jūbanov atyndaǧy Aqtöbe öŋırlık universitetı. Aşylǧan jyly tek 2 fakultet ūsynyldy: filologiia jäne fizika-matematika. Qazırgı uaqytta sız 8 fakultettıŋ 1-ın taŋdai alasyz nemese köpsalaly kolledjge oquǧa bara alasyz.
10-oryn – Almaty tehnologiialyq universitetı. Qazırgı uaqytta universitette tamaq önımderınıŋ tehnologiiasy, jeŋıl önerkäsıp jäne tamaq önımderınıŋ sapasy men qauıpsızdıgı boiynşa üş ǧylymi-zertteu instituty bar.
"Adyrna" ūlttyq portaly
