Qazaqstan Prezıdenti jıynda sóılegen sózinde Ortalyq Azııa elderi men Eýropalyq Odaq arasynda ornaǵan dıplomatııalyq qatynastardyń 30 jyldyǵy qarsańynda ótip otyrǵan osy kezdesýdiń sımvoldyq máni bar ekenin atap ótti. Bul týraly Aqordanyń baspasóz qyzmeti habarlady, dep jazady "Adyrna" ulttyq portaly.
– Eýropalyq Odaq Ortalyq Azııany tereń tarıhy men ortaq mádenıeti bar birtutas, yntymaǵy jarasqan aımaq retinde alǵashqylardyń biri bolyp tanyǵanyn aıtqym keledi. 30 jyl ishinde bizdiń Eýropalyq Odaqpen qarym-qatynasymyz aıtarlyqtaı damydy jáne Ortalyq Azııa memleketteriniń egemendigin, táýelsizdigi men terrıtorııalyq tutastyǵyn nyǵaıtýǵa yqpal etti. Yntymaqtastyqtyń barlyq basym salasynda óńiraralyq dıalog ornady, áleýetimiz áli de mol. Búgingi joǵary deńgeıdegi kezdesý – saıası, ekonomıkalyq jáne gýmanıtarlyq salalardaǵy konstrýktıvti ózara baılanystardy odan ári keńeıtýge degen umtylysymyzdyń aıqyn dáleli, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń pikirinshe, Azııa men Eýropa qurlyqtary shektesetin jerde ornalasqan Ortalyq Azııa geosaıası ortalyqtar men álemdik naryqtar arasyndaǵy baılanystyrýshy kópir sanalady. Sondaı-aq Prezıdent óńiraralyq ózara yntymaqtastyqty keń aýqymda damytýǵa degen umtylys Ortalyq Azııa elderi men Eýropalyq Odaq arasyndaǵy jan-jaqty dıalogtyń berik irgetasy bolatynyna senim bildirdi.
– Álem jyldam ózgerip jatyr. Ortalyq Azııa buryn-sońdy bolmaǵan geosaıası shıelenisten týyndaǵan qaýipti sezinedi. Búginde Eýrazııa kindiginde ózara senim men yntymaqtastyq rýhyn kúsheıtý óte mańyzdy. Osyndaı kúrdeli kezeńde Ortalyq Azııa men Eýropada ornalasqan elderdiń arasyna qabyrǵa emes, kópir salýymyz kerek, – dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Sonymen qatar Memleket basshysy Qazaqstannyń Aýǵanstandaǵy jaǵdaıdy jan-jaqty retteýge qol jetkizý isine óz úlesin qosyp otyrǵanyn atap ótti. Osy maqsatta dıplomatııalyq kúsh-jiger jumyldyrylyp, bul elge gýmanıtarlyq kómek jiberilip jatyr.
Memleket basshysy saýda-ekonomıkalyq jáne ınvestıııalyq is-áreketti yntymaqtastyqtyń asa mańyzdy baǵyttarynyń biri retinde atap ótti. Búginde Eýropalyq Odaq – Qazaqstannyń basty ekonomıkalyq ári saýda seriktesteriniń biri.
– Sońǵy on jylda Eýropalyq Odaq Ortalyq Azııa memleketterine 120 mıllıard dollardan astam ınvestıııa quıdy. Bul, is júzinde, aımaqqa tikeleı salynǵan ınvestıııanyń 40 paıyzyn quraıdy. Búkil qarjynyń shamamen 70 paıyzy Qazaqstanǵa bólindi. Bıyl 8 aıda Qazaqstan men Eýropalyq Odaqqa múshe elder arasyndaǵy saýda kólemi shamamen 30 mıllıard dollarǵa jetip, byltyrǵy osy kezeńmen salystyrǵanda 40 paıyzdan astam artty. Qazirgi tańda eýropalyq kapıtaldyń úlesi bar úsh myńǵa jýyq kompanııa Qazaqstan ekonomıkasynyń túrli sektorynda jumys istep jatyr, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdenttiń aıtýynsha, elderimiz arasyndaǵy saýda-sattyqtyń qurylymy anaǵurlym teńgerimdi bolýy kerek.
– Qazaqstan mashına jasaý, temir men bolat óndirisi, tamaq ónerkásibi jáne aýyl sharýashylyǵy sekildi salalarda jylyna quny 1,5 mıllıard dollardy quraıtyn 100-den asa óńdelgen ónim usyna alady. Azyq-túlik qaýipsizdiginiń keleshegi mol. Ózderińizge málim, jyl saıyn shetelge, sonyń ishinde Eýropalyq Odaq elderine 5 mıllıon tonnadan astam bıdaı eksporttaımyz. Tek byltyr Qazaqstannyń Eýropa elderine eksporttalatyn azyq-túlik taýarlarynyń kólemi 32 paıyzǵa ulǵaıyp, 630 mıllıon dollardan asty. Osy sebepti Qazaqstan Eýropalyq Odaq elderine aýyl sharýashylyǵy ónimderi men mıneraldy tyńaıtqyshtardy jetkizýdi jalǵastyra alady. «Jasyl» energetıka – bul bólek másele. Biz bul baǵytta da tyǵyz jumys isteı alamyz. Jalpy, Qazaqstan men Eýropalyq Odaq arasyndaǵy yntymaqtastyq jalǵasatynyna senim bildiremin, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Sonymen qatar kezdesýde Eýropalyq Keńes Prezıdenti Sharl Mıshel, Qyrǵyzstan Prezıdenti Sadyr Japarov, Tájikstan Prezıdenti Emomalı Rahmon, Ózbekstan Prezıdenti Shavkat Mırzııoev jáne Túrikmenstan Mınıstrler kabıneti tóraǵasynyń orynbasary Hodjamurat Geldimýradov sóz sóıledi.
Jıyn sońynda Ortalyq Azııa memleketteriniń basshylary jáne Eýropalyq Keńes Prezıdenti buqaralyq aqparat quraldary úshin Birlesken málimdeme qabyldady.
"Adyrna" ulttyq portaly
