Este saqtau qabıletı tūraqty emes. Adamnyŋ jasy kele ol naşarlai beredı. Alaida būl qabılettı tabiǧi jolmen jaqsartuǧa bolatynyn ūmytpau kerek.
Qantty az paidalanyŋyz
Qantty şamadan tys tūtynu este saqtau qabıletınıŋ būzyluyna äser etedı. Teŋgerımsız tamaqtanu midyŋ kölemınıŋ azaiuyna äkeluı mümkın. Rasiondaǧy qant mölşerın azaitu osyndai problemalardy boldyrmauǧa kömektesedı jäne tūtastai alǧanda densaulyqqa oŋ septıgın tigızedı.
Balyq maiyn jep tūryŋyz
Balyq maiy Omega-3 qanyqpaǧan mai qyşqyldaryna, sonyŋ ışınde eikosapentaenoid pen dokozageksaenoidke bai. Ol jürek aurularynyŋ paida bolu qaupın tömendetedı . Balyq pen balyq maiyn jeu äsırese qart adamdardyŋ este saqtau qabıletın jaqsarta alady.
Meditasiiaǧa uaqyt tabyŋyz
Meditasiia adamdy tynyştandyryp, qan qysymyn tüsıredı. Ol negızınen qysqa merzımdı jadty jaqsartady. Ǧalymdar Taivan kolledjınıŋ studentterıne täjıribe jasap, meditasiia jasaǧan studentterdıŋ jasamaǧandarǧa qaraǧanda keŋıstıktık jūmys jady edäuır jaqsyraq bolǧandyǧyn anyqtady.
Salmaǧyŋyzdy qadaǧalaŋyz
Semızdık - būl tanymdyq qūldyraudyŋ qauıptı faktory. Artyq salmaq adamnyŋ miyna kerı äser etedı. Zertteuşıler 18 jastan 35 jasqa deiıngı adamdarǧa este saqtau qabıletın anyqtauǧa arnalǧan test jürgızdı. Nätijesınde denedegı artyq salmaq massasy jadtyŋ būzyluyna äkeletının däleldedı. Sonymen qatar semıru Alsgeimer auruynyŋ paida boluyna äser etedı.
Ūiqyŋyzdy qandyryŋyz
Az ūiyqtau adamnyŋ este saqtau qabıletın būzady. Eresek adam täulıgıne 7-8 saǧat ūiyqtau kerek. Tüngı demalys kezınde qysqa merzımdı estelıkter ūzaq merzımdı estelıkterge ainalady.
Sanaŋyzdy jattyqtyryŋyz
Sanalylyq - sızdıŋ sezımderıŋızdı jäne qorşaǧan ortaŋyzdy jaqsy tüsınetın psihikalyq küi. Ol meditasiianyŋ bır bölıgı retınde qoldanylady. Zertteuler sanany jattyqtyrudyŋ stresstı azaituǧa jäne este saqtau qabıletın jaqsartuǧa tiımdı ekenın rastaidy. Ol tanymdyq qūldyrau qaupın azaitady.
Alkogoldı az ışıŋız
Alkogol densaulyqtyŋ köptegen aspektılerıne, sonyŋ ışınde este saqtau qabıletınıŋ būzyluyna äser etedı. Künıne 36 gramnan artyq mölşerde alkogoldı paidalanatyn orta jastaǧy er adamnyŋ este saqtau qabıletı ışpeitınderge qaraǧanda alty jylǧa erte tömendeidı.
D vitaminınıŋ deŋgeiın tekserıŋız
D därumenı deŋgeiınıŋ tömendeuınıŋ jaǧymsyz saldarynyŋ bırı - tanymdyq funksiianyŋ naşarlauy. Būl zattyŋ jetıspeuşılıgı köbınese suyq klimaty bar elderdıŋ tūrǧyndaryna tän.
Deneŋızdı şynyqtyryŋyz
Belsendı ömır süru miǧa paidaly. Ol kez-kelgen jastaǧy adamdardyŋ este saqtau qabıletın jaqsartuǧa kömektesedı. Kündelıktı jattyǧu jasau neiroprotektorly aquyzdardyŋ sekresiiasyn joǧarylatady jäne neirondardyŋ ösuı men damuyna äkeledı.
Qabynuǧa qarsy önımderdı taŋdaŋyz
Qabynuǧa qarsy tamaqtarǧa şai, jemıster men kökönıster jatady. Olar immundyq jüienı yntalandyrady, bos radikaldardy ketıredı. Jidekter antioksidanttarǧa bai.
Şokolad jeŋız
Şokolad midyŋ qan ainalymyn jaqsartady. Flavonoidtary bar qara şokoladty jeitınderdıŋ jady antioksidanttary joq aq şokoladty süietınderge qaraǧanda äldeqaida jaqsy. Maksimaldy paida alu üşın qūramynda 70% kakao bar şokoladty taŋdau kerek.
Diana ASANOVA,
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
