ء"بىزدىڭ بي-اعا". بەيىمبەت ءمايليننىڭ 130 جىلى

1546
Adyrna.kz Telegram
فوتو: اشىق دەرەككوز
فوتو: اشىق دەرەككوز

بۇگىن، 15 قاراشا – اقىن، جازۋشى، دراماتۋرگ بەيىمبەت (بيمۇحامەد) جارماعامبەتۇلى ءمايليننىڭ تۋعان كۇنى. بيىل قازاق پروزاسىنىڭ اڭگىمە شەبەرى بەيىمبەت ءمايليننىڭ 130  جىلدىق مەرەيتويى.

بەيىمبەت مايلين 1894 جىلى قوستاناي وبلىسىندا تۋعان. ارعىنباي قاجىنىڭ مەدرەسەسىندە، قوستانايداعى ورىس-قازاق مەكتەبىندە، ۋفاداعى عاليا مەدرەسەسىندە، ترويتسك قالاسىنداعى ءۋازيفا مەدرەسەسىندە وقىعان.

1923-1925 جىلدارى قوستاناي گۋبەرنيالىق «اۋىل» گازەتىندە، 1925-1928 جىلدارى «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىندە، 1928-1932 جىلدارى رەسپۋبليكالىق «اۋىل ءتىلى» گازەتىندە ادەبي قىزمەتكەر، رەداكتور بولدى. 1932-1937 جىلدارى - «سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. ۋفاداعى عاليا مەدرەسەسىندە وقىعان جىلدارى تاتاردىڭ ع. يبراگيموۆ، م. عافۋري سىندى اقىن-جازۋشىلارىمەن شىعارماشىلىق بايلانىستا بولدى. وسى وقۋ ورنىنداعى «ساداق» قولجازبا جۋرنالىندا «مۇسىلماندىق بەلگىسى» اتتى تۇڭعىش ولەڭى جارىق كوردى. ونىڭ العاشقى شىعارمالارى - «قوستاناي ۋەزى، دامبار بولىسى» وچەركى، «مۇقتاجدىق»، «كوڭىلىمە» اتتى ولەڭى، «مال»، «شۇعانىڭ بەلگىسى» پوۆەسى، «بولعان ءىس» اڭگىمەسى «ايقاپ» جۋرنالىندا، «قازاق» گازەتىندە جاريالاندى. «كەدەيگە»، «گۇلدەنسە اۋىل – گۇلدەنەمىز ءبارىمىز»، «جازعى جايلاۋدا»، «ناۋرىز تۇلەگى»، «كوك سيىر»، «ءبىزدىڭ جاستار»، «مىرقىمباي»، «ءايت، شۋ... الا اتىم»، «قاراسور»، «بەر، مىرقىمباي، قولىڭدى!»، «ءاي، مىرقىمباي»، «بايدىڭ قىزى»، «ءرازيا قىز»، «قاشقىن كەلىنشەك»، «زايكۇل»، «مارجان»، «قاندى كەك»، «سەكسەن سوم»، «كۇلپاش»، «تالاق»، «قارا شەلەك»، «اقتالعان ەڭبەك»، «سارى الا تون»، «شاپايدىڭ حاتى»، «ارىستانبايدىڭ مۇقىشى»، «داۋدىڭ باسى – دايرابايدىڭ كوك سيىرى»، «بيعايشانىڭ حاتى»، «اشتىق قۇربانى»، «سويقاندى سودىرلار»، «كەسىندىلەر»، «الىپتاردى ارالاعاندا»، «شۇعانىڭ بەلگىسى»، «راۋشان - كوممۋنيست»، «ازامات ازاماتىچ»، «قىزىل جالاۋ»، «قوڭسىلار»، «تارتىس» اتتى پوەمالار، فەلەتوندار، وچەركتەر، پوۆەستەر مەن رومانداردىڭ، 25 پەسانىڭ، ليبرەتتو مەن ستسەناريلەردىڭ اۆتورى.

ايتا كەتەيىك، عابيت مۇسىرەپوۆ بەيىمبەت مايلينگە ارناپ، «ءبىزدىڭ بي اعا» وچەركىن 1965 جىلى 12 قىركۇيەكتە «سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىنە جاريالايدى. وسى وچەركىندە عابەڭ بەيىم­بەتتىڭ بۇكىل بولمىس-ءبىتىمىن اشىپ كورسەتىپ، ءوزىنىڭ نەگە وسى ءبىر قاراپايىم دا قارىمدى قالامگەرگە كوڭىلى قۇلاعانىن، ەكەۋارا دوستىق، شىعارماشىلىق باي­لانىستارىنىڭ قالاي قالىپتاسقانىن، قالاي دامىعانىن ءبىرشاما تولىعىراق باياندايدى.

پىكىرلەر