«اركىم بەلگىسىز وقۋ ورىندارىنا بارىپ ءدىني ءبىلىم الا بەرەتىن بولسا، راديكاليزممەن كۇرەس توقتاماق ەمەس»

516
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/storage/uploads/XcDRxQmGea6EKvya8aQ3lZ5wK8d9N2S1LJMk4S0E.jpg

الەم تەڭسەلىپ تۇر. ادامزات ماتەريالدىق يگىلىككە تالپىنعان سايىن قاقتىعىس تا تۇرلەنىپ بارادى. وسى قاقتىعىستا قالاي دا وركەنيەتارالىق، كونفەسسياارالىق بولىنۋشىلىكتىڭ دە تابى بايقالادى. قالاي بولعانمەن كۇن تارتىبىندە الەمدىك ساياسي احۋالدىڭ كۇردەلەنۋى تۇرعانمەن ەلىمىزدىڭ ىشىندەگى ماسەلەلەر دە ىشكى تىنىشتىقتى قامتاماسىز ەتۋدە ماڭىزدى سانالادى.

ىشكى بىرەگەيلىك پەن تۇسىنىستىك ساياسي ويىندارعا قۇرال بولۋدىڭ الدىن الاتىن ماڭىزدى تەتىكتەردىڭ ءبىرى. جاقىندا ەلىمىزدە بەتتى تۇمشالاۋعا قاتىستى تيىمدار تۋرالى تاقىرىپتار كوتەرىلىپ جاتىر. ءبىر جاعى ءدىني ۇستانىمعا بايلانىستى بۇل تاقىرىپتىڭ تۋىنداۋى دا ءدىني كوزقاراستاردىڭ قايشىلىقتارىنان بولىپ وتىر. وعان ءبىر  سەبەپ شەت ەلدەردە ءتۇرلى كوزقاراسقا بولىنگەن ورتالىقتاردا ءبىلىم الۋ.

وسى كەلەڭسىزدىكتەر قالاي، قاشان، قايدان پايدا بولدى دەگەن سۇراقتاردى زەردەلەۋ بارىسىندا كوپتەگەن فاكتورلاردى اتاۋعا بولادى.

حالىقتىڭ كەڭەس تۇسىنداعى ءدىني ساۋاتتىلىعىنىڭ السىرەۋى، دىنگە دەگەن شەكتەن تىس ىزگى نيەت، رۋحانياتقا شولىركەپ قالعان ەلدەگى جاپپاي دىنگە بەتبۇرىس، جاستاردىڭ جاڭالىققا قۇشتارلىعى، الەۋمەتتىك جاعداي، تەرىس اعىمداردىڭ قاتارىنا جاستاردى تارتۋعا دەگەن قۇلشىنىسى، جىلدار بويى قالىپتاسقان تەرىس نيەتتى ءدىني ۇيىمداردىڭ قۇيتىرقى ساياساتى ت.ب. كوپتەگەن جاعدايلار ەلىمىزدەگى ءدىن ماسەلەسىن ودان بەتەر ۋشىقتىرا بەرمەك.

وسى اتالعان جاعداياتتاردىڭ اراسىندا دىنگە بەت بۇرعان جاستاردىڭ، تەرەڭ ىزدەنىسكە قۇلشىنىپ شەت ەل اسۋى نەمەسە شەت ەلدەردەگى ءدىني ۇيىمداردىڭ قايىرىمدىلىق تۇرىندە جاستاردى ءوز قاتارىنا تارتۋىنىڭ ناتيجەسىندە كوپتەگەن ازاماتتار شەت ەل استى. ال، ولار قايتا ەلگە كەلگەن كەزدە باسقا ادام بولىپ ورالادى. قازىر دە كۇماندى ورتالىقتاردا وقىپ جاتقاندار بار. كەيبىرى ساياسي-ءدىني يدەولوگ، كەيبىرى يمام، كەيبىرى وسى سالانىڭ مامانى، كەيبىرى راديكال بولىپ كەلەدى. ال راديكالدى ورتادا تاربيەلەنگەن ازاماتتار كۇنى بۇگىنگە دەيىن وزدەرىنىڭ جاقتاستارىنىڭ

اراسىندا بەلسەندى ۋاعىزدارىمەن كوزگە تۇسۋدە. ءتىپتى كەيبىرى سول شەت مەملەكەتتە قالىپ قازاقستانداعى ءىزباسارلارىنا باعىت سىلتەۋدە. اركىم قالاعان ورتالىعىندا، بەلگىسىز وقۋ ورىندارىنا بارىپ ءدىني ءبىلىم الا بەرەتىن بولسا راديكاليزممەن كۇرەس توقتاماق ەمەس. سوندىقتان كەلەسى ماسەلە زاڭدىق تۇرعىدان وسى باعىتتى رەتتەۋ.

بۇل تالاپ، كوپتەگەن ەلدەردە قولدانىستا بار. ماسەلەن، تاجىكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ار-ۇجدان جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» زاڭنىڭ 8-بابىنىڭ 6-تارماعىنا سايكەس ءدىني ءبىلىمدى شەت ەلدەردە الۋ، سونداي-اق شەتەلدىڭ جوعارعى وقۋ ورىندارىندا ءدىني ءبىلىم الۋ تەك تاجىكستان رەسپۋبليكاسىندا ءدىني ءبىلىم العان سوڭ عانا رۇقسات ەتىلەدى جانە ءدىن ىستەرى جانە ءبىلىم اياسىنلاعى مەملەكەتتىك ۋاكىلەتتى ورگان تارپىنان جازباشا كەلىسىم الىنعان سوڭ رۇقسات ەتىلەدى. تۇركيا جانە مالازيا تاجىريبەسىنە سايكەس، بۇل ەلدەردىڭ ازاماتتارى اراب ەلدەرىندە جوو-عى ءدىني بىلىمدەرىن وتانىندا بازالىق ءىلىمدى العان سوڭ جالعاستىرۋعا رۇقسات ەتىلەدى. سونداي-اق، تۇركيا مەن مالازيانىڭ اراب ەلدەرىنىڭ الدىڭعى قاتارلى جوو-مەن رەسمي ءدىني مەماراندۋمنىڭ ارقاسىندا، ازاماتتار ەشبىر كەدەرگىسىز باكالاۆر دەڭگەيىنە تۇسە الادى.

قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا تىركەلگەن ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارى بار، جوو-دا وسى باعىتتا ماماندار ازىرلەۋ جولعا ءتۇسىپ كەلەدى، قمدب الەمنىڭ الدىڭعى قاتارلى جوو-مەن كەلىسىم جاسالعان وقۋ ورىندارى بار دەگەندەي. وسىعان بايلانىستى، ءدىني مەكەمەلەردىڭ تۇلەكتەرى قازاقستانداعى وقۋدان سوڭ زاڭدى نەگىزدە وقۋلارىن جالعاستىرۋعا مۇمكىندىكتەرى بار. وسىلايشا، بەي-بەرەكەت شەت ەلدەردە وقۋعا رۇقسات ەتىپ، كەيبىر ولاردىڭ يدەولوگيالىق كوزقاراستارىمەن، ەكسترەميستىك ىلىمدەرىنىڭ زاردابىمەن كۇرەسكەنشە، قازىردەن ءدىن سالاسىندا ءبىلىم العىسى كەلەتىن جاستاردىڭ دۇرىس باعىتتا ءدىني ءبىلىم الۋىنا باقىلاۋ جاساۋ مەملەكەتىمىز ءۇشىن الدە قايدا ءتيىمدى بولماق!

Kenshilik Tyshkhanuly

پىكىرلەر