رەسەي قازاقستانمەن بىرگە بىرلەسكەن تاريحشىلار توبىن قۇرۋدى كوزدەپ وتىر، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى قازتاگ اگەنتتىگىنە سىلتەپ. - رەسەي مەن قازاقستاندا ءبىزدىڭ ورتاق تاريحي جولمەن وتكەنىمىزبەن جانە قازىرگى تاريحىمەن بايلانىستى تاقىرىپتار ارا-تۇرا تۋىنداپ وتىرادى. وسى رەتتە، بىرلەسكەن تاريحشىلار توبىن قۇرۋ تۋرالى وڭ كەلىسىمگە قول جەتكىزىلگەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى، - دەدى رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ استاناداعى مەملەكەتتىك ..

قازاقستاننىڭ سسسر قۇرامىنان شىقپاي ەگەمەندىك جاريالاپ، ارنايى دەكلاراتسيا جاريالاۋى سول كەزدەگى باسپاسوزدە قالاي كورىنىس تاپتى؟ كەيبىر گازەتتە دەكلاراتسيا دەتالدارى قوزعالسا، تاعى ءبىر باسىلىمدار ونداعى داۋ-داماي جايىندا جازعان. سوۆەت وداعى قۇرامىنداعى قازاقستان 1990 جىلعى 25 قازاندا «قازاق سسر-ءىنىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراتسيا» قابىلدادى. وندا «قازاق سوۆەتتiك سوتسياليستiك رەسپۋبليكاسى - ەگەمەندi مەملەكەت، ول باسقا رەسپۋبليكالارمەن ..

وسى اپتادا شۆەيتساريا پارلامەنتى باسىم داۋىسپەن 1932-1933 جىلدارداعى ۋكرايناداعى گولودوموردى (اشارشىلىق) ءستاليننىڭ بۇيرىقتارىنان تۋىنداعان گەنوتسيد دەپ تانىدى. بۇل تۋرالى نەمىس تولقىنى راديوسى حابارلاپ وتىر. «تاريحي شەشىم» كسرو بيلەۋشىسى يوسيف ءستاليننىڭ ۋكراينادان استىقتى، مالدى جانە ازىق-تۇلىكتى تاركىلەۋ تۋرالى بۇيرىعىنىڭ ناتيجەسىندە ايماقتا 1932-1933 جىلدارى جويقىن اشارشىلىق بولعاندىقتان، بۇل قايعىلى وقيعا گەنوتسيد رەتىندە اۋىر قىلمىس سانالا..

گەرالديست ايدىن رىسبەكۇلىنىڭ «شەجىرە – ءومىرتانۋدىڭ، ادامتانۋدىڭ، قوعامتانۋدىڭ مەكتەبى» ماقالاسى قازاق حالقىنىڭ شەجىرەسى، جەتى اتا ۇعىمى، جانە رۋ-تايپالىق قۇرىلىمىنىڭ الەۋمەتتىك ماڭىزى تۋرالى تەرەڭ ويلار مەن تاريحي دەرەكتەردى تالقىلايدى. بۇل ءماتىن شەجىرەنىڭ تەك تاريحي ماڭىزىن عانا ەمەس، ونىڭ قازىرگى قازاق قوعامىنداعى ءرولىن دە كورسەتەدى. ماقالانى عىلىمي تۇرعىدان تالداي وتىرىپ، بىرنەشە نەگىزگى ماسەلەلەردى قاراستىرۋعا بولادى. شەجىرەنىڭ تاريحي الەۋ..

ويدان جانە قيالدان تۋدىرۋعا كەلمەيتىنى – تاريح. تاريح وتكەن ءومىردى ءسوز ەتكەنىمەن، بۇگىنگە جانە كەلەشەككە قىزمەت ەتەدى. الايدا تاريح زاڭدىلىقتارى مەن ەرەجەلەرىنە باعىنبايتىن ءبىر سالا بار – ول شەجىرە! شەجىرە (ارابشا – شەجىرە، قازاقشا – ۇرىق-بۇتاق ء(ۇرىم-بۇتاق) – قازاق ىشىندە ەستە جوق ەسكى زامانداردان بەرى اۋىزەكى ايتىلىپ، ءىشىنارا جازىلىپ كەلە جاتقان رۋ-تايپالارىمىزدىڭ دۇنيە باستاۋى. وندا قازاق حالقىنىڭ ءومىرى، ماقسات-مۇراتى، ادامگەرشىلىك، ۇلتتى..

بۇگىن - قازاق راديوسىنىڭ تانىمال ديكتورى، حالىق ءارتىسى ءانۋار­بەك بايجانباەۆتىڭ تۋعانىنا 101 جىل تولدى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ءتىلشىسى. ول 1923 جىلى 26 ناۋرىزدا سەمەيدە ومىرگە كەلگەن. شىڭ­عىس­تاۋدىڭ بوكتەرىندە تۋىپ-وسكەن انۋاربەك نىعمەتجانۇلى دانا ابايدىڭ اۋىلداسى بولعان. 1939-1941 جىلدارى الماتىدا كوممۋ­نيس­تىك جۋرناليستيكا ينستيتۋتىندا ءبىلىم الىپ، 1941 جىلى سوعىس باس­تال­عاندا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ مايدانعا اتتانعان. الايدا 1943 جىلى اي..

بۇگىن - مەملەكەتتىك ەلتاڭبانىڭ اۆتورى، ساۋلەتشى جانداربەك مالىبەكوۆتىڭ تۋعان كۇنى. ءتىرى اڭىز 82 جاسقا تولدى. قازاقستاننىڭ ەلتاڭباسىنىڭ اۆتورى جانداربەك مالىبەكوۆ 1942 جىلى قىزىلوردا وبلىسىنداعىجاڭاقورعان اۋدانىنىڭ ەكپىندى اۋىلىندا تەمىرجولشىلار وتباسىندا دۇنيەگە كەلدى. 1959 جىلى تاشكەنتكە وقۋعا تۇسەدى. 1965 جىلى وقۋدى ءتامامداپ، ەلگە ورالۋدى كوزدەيدى. سول جىلدارداعى كەڭەس ۇكىمەتى جۇرگىزگەن سولاقاي ساياساتتىڭ سالدارىنان جات ەلدە قالۋعا تۋرا كەلەد..