Halyqaralyq ǵylymı jýrnaldarǵa maqala jarııalaýda este saqtaıtyn jaıttar

6936
Adyrna.kz Telegram
behance.net
behance.net

Skopýs, Tomson Reıters jáne t,b, halyqaralyq ǵylymı bazasyna enetin jýrnaldarǵa maqala jarııalaýda este saqtaıtyn jaǵdaılar (gýmanıtarlyq salalar úshin):

1. Taqyrybyńyz barynsha jınaqy, túsinikti bolýy tıis;
2. Maqalada neni zerttedińiz, qandaı zertteý ádisin basshylyqqa aldyńyz, ón boıy kórinip turýy kerek;
3. Sóılemder ǵylymı stılge qurylýy tıis (qazaq tilindegi ǵylymı stıl qurylymy men atalǵan bazaǵa enetin jýrnaldardyń ǵylymı stıli ár túrli);
4. Bir maqalany bir ýaqytta birneshe jýrnalǵa qatar jiberýge bolmaıdy. Maqalańyzdy bir jýrnalǵa jibergen ekensiz, jaýabyn kútińiz, bul shamamen 3-4, keıde tipti 6 aı merzimdi qamtıdy. Desek te, maqalanyń jarııalanýy týraly shamamen 1,5-2 aıda "ıá", "joq" degen jaýap kelip qalady;
5. Jýrnaldyń qandaı stılmen qabyldaıtynyn da oıdan shyǵarmaýǵa tıissiz. (Mysaly, ARA t.b.). Redakııa talabyna saı, kórsetilgen stılmen rásimdep jiberseńiz, bul sizdiń maqalańyz týraly jaǵymsyz áser qaldyrmasy anyq;
6. Mysaly, tarıh, til, ádebıet, fılosofııa salalarynda maqalańyzdy álemdik tájirıbemen, mádenıet, ádebıetpen, ǵylymı teorııalarmen úshtastyra zertteseńiz, bul saladaǵy tól ǵylymı zertteýińiz týraly túsinikti durys qalyptastyrasyz;
7. Hat jazý. Maqalańyzdy jýrnaldyń arnaıy saıtyna tirkegennen keıin, eger qosymsha hat jiberseńiz, bul sizdiń zertteýshi retinde ózindik paıymyńyzdyń deńgeıin kórsetedi;
8. Álemdik onlaın ǵylymı platformalardan ózińizdiń zertteý taqyrybyńyzǵa baılanysty maqalalar týraly pikir jazyp úırenińiz. Bul "keremet maqala", "maǵan unady", "avtorǵa respekt" degen sózderden turmaıdy. Unasa nege unady, ne sebepten mundaı pikirge kelip otyrsyz, bárin tarqatyp ashyp, jazýyńyz kerek;
9. Jýrnaldy tańdap alýyńyz qajet bolady. Sizdiń maqalańyzdyń deńgeıi qandaı? Ózińiz baǵa berip úırenýińiz kerek. Jýrnal sizdiń maqalańyzdyń taqyrybyna saı kele me, ǵylymı metrıkalary kóńilińizden shyǵa ma, jáne ol talaptarǵa sizdiń maqalańyz saı ma? Kvartıli qansha eken dep suraıtynymyz bar, biraq onyń talaptary qandaı eken degen saýal ishimizde qalyp ketedi;
10. Mysaly, til teorııasy men ádebıet teorııasynda otandyq bilim mazmunyn tereń meńgergenińiz azdyq etedi. Siz ózińiz jazǵan taqyrypta basqa elderdegi ǵalymdardan kimder zerttedi? Qandaı tujyrymdary bar... Kem degende irgeli zertteýler avtorlarynan 10-15 adamnyń eńbegin oqyp, bilýińiz kerek bir maqalany daıyndaý úshin;
11. Qazaq tili, Qazaq ádebıeti, Qazaqstan tarıhy, Qazaq mádenıeti, Qazaq etnografııasy tek qazaqqa kerek. Jarııalaý qıyn. Iá, qıyny - qıyn. Biraq tildiń teorııasy men ádebıettiń teorııasy adamzatqa ortaq. Tarıhtyń dáýirleri men kezeńderi klassıfıkaııasy uqsas. Mádenıet te solaı. Sol úshin teorııalyq jaǵynan málimetter qamtylýyn qadaǵalaýyńyz kerek;
12. Jýrnaldar qoljetimdi, qoljetimsiz bolyp bólinedi. Jarııalaný jarnasy jaǵynan da solaı. Biraq salmaqty jýrnaldardyń da tegini bar. Metrıkalyq jaǵynan bul jarnalardy belgili bir mólshermen aıtý ǵylymı etıkaǵa jat;
13.Ǵylymı tujyrymyńyzben qatar boljamyńyz da bolýy tıis. Maqala jiberseńiz, sol jýrnaldyń saıtyn baqylap otyryńyz. Mysaly, bir ǵana ǵylymı kitaphanalar platformasyna enetin tómendegi jýrnaldar tarıhy óte tamasha. Meniń nysanaǵa alǵanym - ekeýi. Múmkin taǵy da bar shyǵar jýrnaldar bul platformadaǵy. Saıtyn baıqap otyrsaq, jarııalanǵan maqalalar sany shekten tys kóp. Biri bıyl Skopýstaǵy ýaqytyn toqtatty. Ekinshi jýrnal Skopýsta tur. Fılosofııalyq jaǵynan kvartıli - 2. Osydan 3 aı buryn ózim de maqala jiberdim. Tegin. Endi jýrnalda jarııalanyp jatqan maqalalar sapasyna (tildik, mazmundyq) qarap otyryp, boljam jasap otyrmyn. Bul jýrnal osy qarqynmen kete berse, kelesi jyly metrıkalyq ári bazalyq ózgeristeri bolady;
14. Ǵylymı maqalany ózińiz aýdaryńyz. Sizdiń zertteý maqsatyńyzdy sizden basqa eshkim bilmeıdi. Nemese aýdarmashynyń janynda otyryp, árbir sóılemge mán berińiz. Qanshalyqty sapaly jazylǵan maqala bolsa da, aýdarylýy jaǵynan kemshilikter bolsa, onda bul maqalańyzdyń jarııalanýyna keri áserin tıgizedi;
15. Maqalany basqa avtorlarmen birigip jazsańyz, oı birligi úlken rol oınaıdy.

Bul - basy ǵana. Oıymyzdy jalpy ortaǵa salyp otyrmyz. Alyp-qosar barlyq kez-kelgen pikirlerge zor qurmetpen qaraımyn!
Desek te, búgingi ǵylymı zertteýlerimizdiń keshegi zertteýlerdiń jalǵasy ekenin umytpaýymyz kerek. Aǵa býynnyń eńbekterin shashaý shyǵarmaı keleshekke jetkizý - paryzymyz.

Araı JÚNDIBAEVA,
fılosofııa (PhD) doktory,
lıngvıst, ádebıet zertteýshisi
Pikirler