Abaı oblysy Borodýlıha aýdany Jezkent kentindegi mektep-lıeıdiń 9-synyp oqýshysy Nuralı Amangeldıev ǵarysh keńistiginde lazerlik sáýlelený arqyly energııa jetkizetin ınnovaııalyq qurylǵy oılap tapty.
Bul joba ǵaryshtaǵy jerserikter men ǵarysh stanııalaryn energııamen qamtamasyz etý máselesin sheshýge baǵyttalǵan. Ǵaryshtaǵy vakýým jáne jaryq sáýlelerine kedergi bolmaýy lazer arqyly energııany tıimdi túrde jetkizýge múmkindik beredi. Nuralıdiń ónertabysy bolashaq ǵarysh tehnologııalaryna jańa serpin beredi.
Qurylǵy eki ǵarysh kemesi modelden turady. Birinde lazer sáýlesin ekinshi kemege baǵyttaıtyn fokýs júıesi ornatylǵan, al ekinshisinde tek lazer sáýlelerine sezimtal fotorezıstor ornalasqan. Lazerlik sáýle fotorezıstorǵa túsip, túrlendirgish arqyly elektr energııasyn óndiredi. Bul energııa shaǵyn shamdy jaǵýǵa nemese uıaly telefondy qýattaýǵa da jetkilikti. Qurylǵy energııany 10 metr qashyqtyqqa deıin jetkizip, jańbyr, qar jáne tuman sııaqty túrli aýa raıy jaǵdaılarynda synaqtan ótti. Eń jaqsy nátıjeler jaryq kedergileri joq qarańǵy bólme men vakýým kamerasynda alyndy. Jas zertteýshi ǵaryshta lazermen energııa jetkizý áldeqaıda tıimdi bolatynyn túsindi.
«Ǵaryshta energııa tapshylyǵy máselesi bar. Jerserikter men ǵarysh kemeleri energııanyń azdyǵynan isten shyǵýy múmkin. Men ǵaryshkerlerge kómek kórsetý maqsatynda osy qurylǵyny jasadym. Jobany jasaýǵa eki jyldan astam ýaqyt jumsadym, qoljetimdi materıaldardy paıdalanyp, ǵaryshta energııa jetkizý múmkindigin dáleldedim», – deıdi jobanyń avtory Nuralı Amangeldıev.
2019 jyly Nuralı Máskeý fızıka-tehnıkalyq ınstıtýtynyń baıqaýynda óz jobasyn tanystyryp, joǵary baǵalandy. Keıinnen qurylǵyǵa qýaty myqty lazer ornatyp, baǵdarlamalyq kodty jetildirdi.
Jas ónertapqysh jobasyn odan ári damytyp, Baıqońyrda ótetin halyqaralyq baıqaýǵa qatysýdy josparlap otyr. Bolashaqta qurylǵyǵa kún batareıalaryn qosyp, ony ǵaryshtaǵy ǵana emes, Jerdegi turmystyq qajettilikterge de qoldaný oıda bar. Mysaly, lazerlik zarıadtaý qurylǵylary arqyly uıaly telefondardy qýattaýdy synaqtan ótkizbek. Bul ádis symdardy qajet etpeı, qyzyp ketý men tutaný qaýpin azaıtady. Sondaı-aq Nuralı lazerdiń tolqyn uzyndyǵynyń qashyqtyqqa áserin zertteýdi josparlap otyr.
