Қырғызстан Президенті Садыр Жапаров бүгін, 5 мамырда жаңа Конституцияға қол қойды. Оған ел азаматтары сәуір айында өткен референдумда дауыс берді. Енді Қырғызстан президенттік республикаға айналды, деп хабарлайды "Адырна" ұлттық порталы
Елдің негізгі заңына қол қойғаннан кейін президент халыққа үндеу жасады. Ол Қырғызстан ауыр экономикалық дағдарысты бастан өткеріп жатқанын баса айтты.
«Бұрынғы президенттердің ешқайсысында қазіргідей қиын экономикалық жағдай мен дағдарыстық жағдай болған емес», - деп баса айтты Жапаров. - Бүгінде Қырғызстан экономикасы 20 миллиард сом тапшылығымен аянышты жағдайда тұр. Пандемияның салдарына байланысты барлық елдермен сауда осы күнге дейін тоқтатылды».
"Сондықтан, даму жолдарын іздеуге уақыт жоқ, енді елді ауыр дағдарыстан шығару үшін «күндіз-түні жұмыс істеу міндеті тұр", деді Қырғыз президенті.
«Өткен жылы біздің елдің ЖІӨ өсу қарқыны шамамен 9% төмендеді! Бұл соңғы 20 жылдағы ең төменгі көрсеткіш. Бюджет тапшылығы өткен жылдармен салыстырғанда үш есеге артты және ЖІӨ-нің 3% -ын құрады! - деп мемлекет басшысы қазіргі жағдайды қысқаша сипаттады. - Жылдың аяғында сыртқы қарыздың мөлшері ЖІӨ-нің 58% құрап, маңызды деңгейге жетті!
Ұлттық мүдделер мен инвестициялық жобаларға немқұрайлы қарайтын шенеуніктер мен саясаткерлердің кәсібилігінің салдарынан біздің стратегиялық секторларымыз энергетика мен тау-кен салалары зардап шекті. Жер ресурстарын пайдалануға немқұрайлы қараудың нәтижесі - ауыл шаруашылығы ұсақ өндіріс деңгейінен көтеріле алмады.
Қиын экономикалық жағдай халықтың әлеуметтік жағдайын күннен күнге шиеленістіріп отыр».
Президент елге инвестиция тартуға және экспортты ұлғайтуға бағытталған бірқатар реформаларды ұсынды.
Ол сонымен бірге елді парламент сайлауы күтіп тұрғанын еске салды. Естеріңізге сала кетейік, Қырғызстанда сайлау 2020 жылдың күзінде өтті, бірақ олардың нәтижелеріне наразы азаматтар «қазан төңкерісі» деп аталатын акция өткізді. Нәтижесінде билікке Садыр Жапаров келді. Сайлау нәтижелері жойылып, алдыңғы парламент өз міндеттерін орындауды жалғастырды. Енді жаңа Конституция қабылданғаннан кейін жаңа парламенттік сайлауды тағайындау уақыты келді.
Президент сыртқы саясат туралы да айтты. Мұнда, әрине ол Тәжікстанмен шекара жанжалын елемей қала алмады. Жапаров осы жылдың сәуір айының соңындағы қайғылы оқиғалар қайталанбауы үшін шекарадағы даулы учаскелердегі мәселені шешуге уәде берді:
«Көршілес елдермен шекара орнату мәселесі ондаған жылдар бойы шешілмеген. Біз биыл көрші елдермен шекара мәселелері бойынша келісімге келуді мақсат еттік. Сонымен қатар, біз көршілерімізге бірқатар мемлекетаралық жобаларды, көлік қатынастары мен әуе байланысын, шекарада экономикалық және мәдени байланыстарды дамытуды, соның ішінде суды пайдалану сияқты күрделі мәселелер бойынша бірқатар шараларды ұсынғымыз келеді», деді саясаткер.
Президент сонымен бірге сыртқы саясаттағы маңызды кезеңді атап өтті:
«Біз жетекші және нақты сыртқы саяси жоба болып табылатын Еуразиялық экономикалық одақпен ынтымақтастықты жалғастырамыз», деді ол.
Еске салайық, сайлау науқаны кезінде де Жапаров президенттің рөлін күшейтудің маңыздылығы туралы айтқан болатын. Ол қаңтардағы сайлауда жеңіске жеткеннен кейін жаңа Конституция жобасы парламентте талқылана бастады, содан кейін референдумға жіберілді. Осы уақыт ішінде президенттің билігін күшейтуге қарсыластары дабыл қақты: демократияға қауіп төніп тұр деп болжады. Олар елдің болашақ негізгі заңын «Хань конституциясы» деп атады, бұл президенттің іс жүзінде монарх сияқты құдіретті болатындығын көрсетті.
"Адырна" ұлттық порталы
(фото eadaily.com)
