Инфляция 2022 жылы әлемде экономикалық өсімнің баяулауына ықпал етеді, бұл мұнай бағасының аздап төмендеуіне және теңге бағамының түзетілуіне әкелуі мүмкін, деп хабарлайды "Адырна" ұлттық порталы 365info.kz-ке сілтеме жасап.
2022 жыл қарсаңында көпшілікті алдағы 12 айда әлемдік экономика мен Қазақстан экономикасын не күтіп тұр деген сұрақ қызықтырады. Көптеген халықаралық қаржы институттары оң болжам жасайды. Мысалы, қаржылық қызметтер саласындағы әлемдік көшбасшы JP Morgan сарапшылары бүгінгі таңда пандемияның әлемдік экономикаға әсері әлсіреп жатқанын, бірақ әлі де дамыған және дамып келе жатқан нарықтарға әсер ететінін атап өтті. Ал 2022 жылы ол іс жүзінде тоқтайды.
Еуразиялық даму банкінің (ЕАДБ) сарапшылары әлемде инфляциялық қысым 2022 жылы сақталады, бірақ жаһандық сұраныс динамикасы қалыпқа түсіп, ұсыныс ұлғайған сайын азаяды деп есептейді. Олардың болжамы бойынша, 2022 жылы Қазақстанда ЖІӨ 4,2%-ға өседі, ал инфляция 6%-ға дейін төмендейді.
Мұның бәрі инфляцияға байланысты
TeleTrade компаниясының аға сарапшысыАртем Фурманов атап өткендей, 2021 жылы әлемдік экономика жоғары қарқынмен өсті. Бұл негізінен тауарлардың сұранысы мен шығарылымы арасындағы алшақтықтың жабылуына байланысты болды. Сонымен қатар, жалпы локдаун кезінде тауарлар өндірісі логистикалық тізбектердің үзілуіне және кәсіпорындардың тоқтап қалуына байланысты өндірістің жеткіліксіздігіне байланысты күрт төмендеді.
— Осы тұрғыда әлемде инфляция орын алды, ол енді одан әрі белсенді өсуге кедергі болады. Бірақ әлемдік қаржы дағдарысының басталуы екіталай. Керісінше, бұл баяулауды әлемдік экономиканың өсу қарқынын қалыпқа келтіру және орташа мәндерге оралу деп атауға болады. Қазақстан Ұлттық Банкінің бағалауына сәйкес, 2022 жылы елдің ЖІӨ өсімі 3,9-4,2% диапазонында болады. Бұрын 4,1-4,4% деңгейінде өсу күтілген болатын. Егер Қазақстан Ұлттық банкі инфляцияны жеңе алмаса, эпидемиологиялық жағдай covid-19 жаңа штаммдарының пайда болуына байланысты нашарласа ағымдағы болжам келесі жылы одан әрі төмендеу жағына қарай қайта қаралуы мүмкін, - деп атап өтті сарапшы.
Күрес шаралары
Оның болжауынша, бағаның жалпы деңгейінің өсу қарқынын төмендету үшін Қазақстанның Орталық банкі басқа да әлемдік орталық банктер сияқты ақша-несие саясатын қатаңдататын болады.
- Реттеуші базалық мөлшерлеменің басталған ұлғаюын 2022 жылы жалғастыруы мүмкін. Егер инфляция төмендемесе, Ұлттық банк қазір 1,05%-ға тең (базалық мөлшерлеме – инфляция 9,75% – 8,7% = 1,05% – ред. ) Қазақстан үшін 3-3,7% диапазонында болатын бейтарап нақты мөлшерлемемен (инфляция Ұлттық Банктің мақсатты көрсеткіші деңгейінде тұрақтанатын нақты пайыздық мөлшерлеме – ред.).
Базалық мөлшерлеменің одан әрі өсуі несиелеу құнының өсуіне әкеледі. Атап айтқанда, ипотекалық несиенің мөлшерлемесі көтеріледі. Бірақ бұл өсім тұрғын үй құнының тұрақты төмендеуіне әкелмейді. Бағаның жергілікті төмендеуін қамтамасыз ету ықтималдығы жоғары.
Құрылыс салушылар бағаларды өзгеріссіз қалдырады, бірақ әртүрлі жеңілдіктер мен қосымша сыйлықтар ұсынады - мысалы, автотұрақ түрінде. Осылайша олар қазіргі сұранысқа бейімделеді, деп есептейді Фурманов.
Мұнай мен теңге бағамы
Оның пікірінше, 2022 жылы Қазақстанның сауда балансы профицитте қалуы мүмкін. Дегенмен, профицит 2021 жылға қарағанда аз болады. Бұл мұнайдың әлемдік бағасының ықтимал төмендеуіне байланысты.
– Әлемдік экономиканың өсу қарқынының бәсеңдеуі мұнайға сұраныстың төмендеуіне әкеледі.
Сондықтан жақын арада баға белгіленімін қалпына келтіруді күтуге негіз жоқ. Brent бойынша бір баррель үшін 65-80 доллар ауқымында тұрақтандыру жоққа шығарылмайды, бірақ ең ықтимал сценарий — бір баррель үшін 60 долларға төмендеу және бірінші жартыжылдықта қалпына келтіру болып табылады.
Мұнай бағасы төмендеген жағдайда доллар/теңге 450 – 460 аралығында өсуін жалғастыруы әбден мүмкін, – деп түйіндеді ол.
"Адырна" ұлттық порталы
