Тұңғыш "ұры". Серік "Голова"

10676
Adyrna.kz Telegram

Тоқсаныншы жылдары заман тоқырап, қоғамның басы мен аяғын айыра алмай қалған шақ болатын. Құқық қорғау органдары "байтал түгіл бас қайғы" болған кезеңде мемлекеттің қауіпсіздігі мен ішкі базарға, сыртқы қарым-қатынасқа  білекті де жүректі  жігіттер жауап берді. Жұрттың шаруасы мен ұлттың мүддесін сол жігіттер шешіп жүрді.

Сол кезде қылмыс әлемінің серкелері Қазақстанға осы жігіттер арқылы шығатын. Солардың қатарында ТМД көлемінде танымал Серік "Голова" да болды. Қазақстаннан тұңғыш "вор в законе" болып сайланған Серік "Голова" кім еді?

Жаманаев Серік Халыкович- Қазақстаннан шыққан алғашқы ұры, танымал қылмыскер, ел арасында «Серік голова» деп аты шыққан.

1965 жылдың 21-қаңтарында Алматы облысы Жамбыл ауданы Фабричный ауылында дүниеге келген. Серік өзінің алғашқы жазасын 1982 жылы көршісінің затын ұрлағаны үшін өтейді.  Жамбыл аудандық соты 17 жасар балаға ауыр үкім шығарып, 3 жылға бас бостандығынан айырады.  1985 жылы қамаудан шыққан Серік арада бір жыл өткен соң «аса ауыр дене жарақатын келтіргені үшін» 10 жылға сотталады.

Серіктің қылмыс әлеміндегі «серіктесі»- Александр Клаузер. Олар Степногорсктағы түзету мекемесінде жазаларын бірге өтеген деген мәлімет бар.  Екінші мәрте түрмеге қамалған уақыт- «Серік голованың» қылмыстық өмірі үшін жаңа қадам, үлкен университет болды.

Әр істің шешімін тез тауып, мүдделестерінің арасында беделге ие болған ол- лақап атын да осы кезде алады. 1986 жылғы қамаудан  1996 жылы босап шығып, Сочи қаласында қылмыс әлеміндегі үлкен марапат "ұры" болып сайланады.  Оның беделінің артуына ресейлік қылмыстық топтың жетекшісі Михась көмектесті. Ал, Михасьтің өзін сол заманда аса ірі 40 қылмыскер қолдаған деседі. Кейбір мәліметтер бойынша, сол жылдың маусым айында кавказдық қылмыс әлемінің "авторитеттері" ұрлық заңын бұзғаны үшін «голованың» билігін мойындамайды. Оған дейін қазақстандық серілерді ресейлік қылмыскерлер қорғап, қамтамасыз еткен. Ал, шын мәнінде елдегі қылмыстық әлемнің жетекшілері ұрлық заңына бағынбай, өз алдына бөлек қимыл жасайды. Серіктің «билігінен» кейін наша таратудың негізгі жолы деп Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан облыстары саналды.

1998 жылдан бастап қазақстандық құқық қорғау органдары Серікті ұстауға шындап кірісті. Осы жылдың наурызы мен тамызында оны есірткі тасымалы мен таратуына қатысты соттайды. Дегенмен, орын алған қылмысты сот тарапы дәлелдей алмайды. Дәл осы себеппен 2000 жылы Алматы полициясы Жаманаевтың пальтосынан героин тауып алып, қылмыстық іс қозғайды. Нақты дәлелдердің болғанына қарамастан, айыпкер бостандыққа шығады. Мұның себебі- куәгердің болмауы және Алматы қаласы Жетісу аудандық соты Бақытжан Шошықбаевтың мәлімдегеніндей «Сот ісін жүргізу барысында үшінші тараптың болғаны анықталды. Олардың әрқайсысына жалған ақпарат үшін 400 теңге төленіпті. Істі қайта қарай отырып, заңнамалық құқықтардың бұзылу себебінен сотталушы Жаманевты сот ақтады».
90-жылдардың аяғында әсіресе елдің оңтүстік аумағында Серік Жаманаев аса үлкен беделге ие болды. Органдардың мәліметінше, бұл беделдің артында 70-тен аса қаруланған топ өкілдері тұрды. Мемлекет ішінде жүргізілген барлық көлік тасымалдары осы топтың қарауында болғаны да жасырын емес.

2002 жылдың 17-маусымында «Сұңқар» арнайы жасағы Алматы облысы Ұзынағаш қаласында Серік Жаманаев пен әріптесі Ерлан Жомартовты ұстады. Тұтқындаудың негізгі себебі- есірткі тасымалы мен қару-жарақтың сақталуы болды. Тәркілеу барысында Серіктен нашаның бірнеше түрі, ал Ерланның көлігінен 29 оғымен қатар сақталған Калашников автоматы табылады. Алматы қалалық ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес бөлімі Серіктің Тараздан Ұзынағашқа  қылмыс әлемінің серкелерімен кездесіп, жиын өткізу үшін арнайы келгендігін анықтап, жергілікті базар алаңында қылмыскерді қолға түсірді.

Бір сұхбатында ҚАЖ комитетінің төрағасы Петр Посмаков: «Қазақстанда заң бойынша ұрылар бар. Солардың бірі - Голова лақап атымен аталған Серік Жаманаев  жақында өз атағынан бас тартып, сотталушылармен  профилактикалық  жұмыс кеңесінің құрамына кірді ... Ол бұл туралы арыз жазды. Әкімшіліктің барлық талаптарын орындауға міндеттенді, өзінің отбасылы екенін есіне алды ».

Олар өз кезегінде Серікті түрмеге жіберуге наразылық білдіргендерін айтты. «Бостандықта, содан кейін тергеу изоляторында болғанда, Голова біздің мекемелерге парақшалар жіберіп, үгіт-насихат жүргізіп, әкімшілікке қарсы тұруға тырысты», - деді Посмаков сұхбатында.

Сондықтан, "Голованы" сындыру түбегейлі маңызды болды: біріншіден, колонияларды тыныштандыру, екіншіден, ІІМ-ге осы дәрежедегі қылмыскерлермен қалай күресуге болатындығын дәлелдеу. Ақыры погондылар жетістікке жетті. Қылмыстық "генералдың" түрме еденін жуған бейнежазбақазақстандық колонияларға таратылды. «Киноны» қылмыстық армия көрді. Көрерменге бұл «фильм» ұнамады, дәлірек айтқанда, басты кейіпкердің рөлі.

Серік  түрмеден шыққан соң өткеннің бәрі жай ғана фарс болып шықты. Серік Голова өзінің бұрынғы есімін қалпына келтіріп, Қазақстанның қылмыстық әлемінде маңызды рөл атқара бастады. Ол бірнеше рет ұсталып, түрмеге жіберілді. 2012 жылы Серік Голова қауіпсіздік колониясында болған тәртіпсіздіктер үшін басты айыпталушылардың бірі болды. Іске 14 адам тартылды. Олар 2011 жылғы сәуірде Қылмыстық Атқару Жүйесінің 161/2 колониясында жаппай өзін-өзі өлтіру әрекетін ұйымдастырды деп айыпталды. Тұтқындардың арқасында «Менің өліміме әкімшілік кінәлі!» деген жазу болған.

Олардың айтуынша, бұл қылмыстық атқару мекемесінің қызметкерлерінің өздерін қорлауға қарсы наразылық болған. Тергеушілердің айтуы бойынша, тәртіпсіздіктерге себепкер болған Жаманаев, ол сол кезде Арқалық ҚК 161/12 түзеу мекемесінде болған. Айыптау қорытындысына сәйкес ол тәртіпсіздіктерді ұялы телефон арқылы басқарған. Бұл үшін "Голова" 5 жылға бас бостандығынан айырылды. Қазіргі уақытта Серік бостандықта.

Пікірлер