Ақалтекені баптау дәстүрі ЮНЕСКО тізіміне енгізілді

1252
Adyrna.kz Telegram
Фото: advantour
Фото: advantour

8 желтоқсанда Түркіменстан президенті Сердар Бердімұхамедов министрлер кабинетінің ағымдағы жылдың 11 айындағы ұлттық экономиканың қорытындыларына арналған отырысын өткізді. Мемлекет басшысы жерлестерін ақалтеке жылқысын өсіру дәстүрін ЮНЕСКО-ның дүниежүзілік мұраның бір бөлігі ретінде мойындауымен құттықтады. Бұл туралы CentralAsia.news жариялады, деп хабарлайды “Адырна” ұлттық порталы.

Сердар Бердімұхамедов Ақалтеке жылқы шаруашылығы өнерін және жылқыларды безендіру дәстүрін Материалдық емес мәдени мұраның репрезентативті тізіміне енгізу туралы шешімнің Ботсвананың Касане қаласында өткен Үкіметаралық комитеттің 18-ші отырысында бірауыздан қабылданғанын атап өтті.

Номинация тәуелсіз сарапшылар мен БҰҰ-ның білім, ғылым және мәдениет мәселелерін бағалау тобының оң бағасын алды.

Айта кетсек, Түркменстан мемлекеті жылқы шаруашылығы мен мамандандырылған спортты дамыту және әлемдік деңгейге шығару үшін барлық жағдайды жасауда. Елде түкпір-түкпірінде халықаралық талаптарға сай заманауи ат спорты орталықтары, оқу-ғылыми орталықтар салынып, бұл салада жоғары білікті мамандар дайындалуда. Сонымен қатар, Түркменстанда Ақалтеке жылқы шаруашылығының халықаралық қауымдастығы табысты жұмыс істеп келеді. 

Сондай-ақ, әлем мәдениетіндегі түркімен жылқылары туралы тарихи жазбалар да жетерлік.

Мәселен, 1824 жылы гиппологиялық апталық орыстардың ежелден ақалтеке жылқыларын жақсы көретінін және олардың ұрпақтарына да ата-бабаларының бұл таңдауын қолдауға кеңес берілгенін жазды.

Француз иппологы Э.Гюйо ахалтеке жылқыларының сұлулығын сипаттай отырып, жылқылардың ұзын сызықтарының, көрінетін күш белгілерінің және жоғары энергияның ерекше үйлесімін атап өтті. Ол жылқылардың құрылымынан жылдамдық пен қарсылыққа бейімделгенін түсінуге болатынын жазды.

Ал 1885 жылы А.Уилкенс ақалтеке тұқымының таңғажайып қимылдары мен спорттық қасиеттерін жазып алған.  Жылқылардың ептілігі туралы,  яғни, ақалтекені әлемдегі барлық жылқы тұқымдарымен салыстырып, оған жағымды және жеңіл қимылдары үшін ең жоғары баға берген Трахен менеджері фон Эттинген де өзінің таңданысын сипаттады.

Орыс полковнигі Арцишевскийдің 1882 жылғы жазбасында тіпті оның шыдамдылығының арқасында батыл емес  әйелдер де мініп кете алатынын растайды. Ағылшын офицері Борн түрікмен жылқыларының бүкіл сұлулығы олардың пайдалылығында, яғни төзімділігінде деп жазды.

1926-1927 жылдары барлық ахалтеке жылқыларын егжей-тегжейлі зерттеп, олардың шығу тегі туралы жазбаларды жүргізгеннен кейін Қ.И. Горелова зерделеу кітаптарын шығара бастады.

Пікірлер