Елімізде ерекше қажеттіліктері бар адамдарды қолдау мен мүмкіндігі шектеулі адамдарға құрметпен қарау қай деңгейде? Мәжіліс депутаты Кенжеғұл Сейтжанның айтуынша, мүмкіндігі шектеулі азаматтарға қолдау жақсы.
Әйтсе де ол салада атқарылатын шаруалар бар екенін ескертті.
«Бұрынғы кезеңмен салыстырғанда қазір мүмкіндігі шектеулі азаматтарға деген көзқарас жақсы. Үкіметтік органдар өз міндеттерін біліп, соның арқасында қоғамдық бірлестіктер ауқымды іс-шаралар атқарып жатыр. Мен 2004 жылы мектепті бітіріп, үлкен өмірге араласқан кезеңмен салыстырғанда біршама ілгерілеушілік бар. Одан кейін Жапония, Англия және АҚШ секілді алпауыт елдерде білім алғаннан кейінгі біздің ел мен қазіргі кезді салыстыратын болсақ жер мен көктей айырмашылық бар.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев жариялаған 2022 жылғы жалпы халықтық референдумда мүгедектігі бар азаматтарға зор қолдау болды. Нақтырақ айтсам мүмкіндігі шектеулі адамдар мәслихат пен мәжіліс депутаттығына 30 пайыз жеңілдікпен сайлануға түсуге мүмкіндік алды. Осының арқасында Мәжілістегі мүмкіндігі шектеулі азаматтар заңдарға оң өзгерістерді көптен енгізіп жатыр. Мәжілістегі әріптестеріміз мүмкіндігі шектеулі азаматтармен ақылдасып, жан-жақты жұқмыс жүргізуде.
Сондай-ақ 2023 жылдың наурызындағы президенттің жарлығының нәтижесінде жалпы халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын азаматтардың құқығын қорғау бойынша өкіл тағайындалатын болды. Оның бірі Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Қабыкенқызы болса, екіншісі болып мен сайландым. Осы мүмкіндікті пайдаланып мүмкіндігі шектеулі әрі әлеуметтік осал топтардың құқығы өте көп көтеріліп келе жатыр», – дейді ол.
Сондай-ақ ол Президент Көкшетауда өткен Ұлттық құрылтайда мүгедектігі бар балаларға арналған орталықтар мен білім беру орындарын ашу туралы тапсырма бергенін еске салды.
«Президенттің ұлттық құрылтайда айтқан бұл сөзі біз үшін айрықша жаңалық болды. Мысалы біздің Үкімет өзін әлеуметтік мемлекет деп есептейді. Нақтырақ айтсам біздің 25 триллион бюджетіміздің 60 пайызы әлеуметтік салаға жұмсалады екен. Оның ішінде білім, денсаулық және әлеуметтік саласына қомақты қаржы құйылып жатыр.
Бір сөзбен айтқанда Үкімет қолынан келгенше әлеуметтік салаға көңіл бөліп жатыр. Әйтсе де өз басым бұл жұмыстар әлі де жеткіліксіз болып отыр деп есептеймін. Егер де әлеуметтік көмек нәтижелі болып, әр адамның қолына қаржы жететін болса, қазір үкіметтің бөлген ақшасы әбден жететін еді. Бірақ жең ұшынан жалғасқан жемқорлық бұл салада атқарылып жатқан жұмыстарды толық көрсетпей отыр.
Негізі мүмкіндігі шектеулі азаматтарға жыл сайын 6 млн бастап 7-8 млн теңгеге дейін қаржы төленеді. Мүмкіндігі шектеулігі бар адам ретінде айтайын кейбір адамдар 7-8 млн теңгенің игілігін көріп жатқан жоқ. Мәселен 1 топтағы мүгедектерге 1 млн 200 мың теңге, екінші топтағы азаматтарға 1 млн теңге, ал үшінші топтағы адамдарға 750-800 мың теңгенің көлемінде қаржы беріледі.
Одан бөлек инватакси, сауықтыру орталықтарына ем алу үшін әр түрлі салаға қаржы беріліп жатыр. Бірақ инватакси секілді қызметтерге бөлінген қаржы қандайда бір компанияға емес, мүмкіндігі шектеулі азаматтың өзіне түссе, онда біздің өміріміз жақсара түсер еді. Себебі қызмет түрлерін сапасына байланысты өзіміз таңдар едік. Мәселен маған емделу үшін жағдайы нашар сауықтыру орталықтарына жолдама береді. Егер қаржы қолыма түссе, үстіне қаржы қосып, тәуір демалыс орнына барып ем алар едім», – дейді ол.
